سردرد و موارد خونریزی بینی یا خون دماغ امری شایع است، خون دماغ به دلیل پارگی یا شکنندگی رگ های بینی رخ می دهد. سردرد و خونریزی بینی نشانه یک مسئله جزئی مانند تب یونجه یا موارد شدیدتر مانند کم خونی یا کاهش تعداد گلبول های قرمز خون است.

چه عواملی باعث سردرد و خونریزی بینی می شوند؟

عوامل محیطی و سبک زندگی می توانند در بروز سردرد و خونریزی بینی نقش داشته باشند. پارگی رگ های کوچک خونی در بینی به ویژه هنگامی که خشک شده راحت است. انحراف تیغه بینی یا جابجایی دیواره در بینی دلیل اصلی بروز هر 2 علامت است. همراه با سردرد و خونریزی بینی انحراف تیغه بینی باعث انسداد یک یا هر 2 سوراخ بینی، درد صورت و تنفس پر سر و صدا هنگام خواب می شود. سایر موارد خفیف که می توانند باعث سردرد و خونریزی بینی شوند:
رینیت آلرژیک یا تب یونجه
سرماخوردگی
عفونت سینوس
استفاده بیش از حد از مواد ضد احتقان یا اسپری بینی
مخاط خشک در بینی
برخی از شرایط جدی، اما کمتر شایع که باعث سردرد و خونریزی بینی می شود:
بیماری قلبی مادرزادی
سرطان خون
تومور مغزی
ترومبوسیتمی ضروری یا افزایش پلاکت در خون
اگر سایر علائم مانند حالت تهوع، استفراغ یا سرگیجه همراه با سردرد و خونریزی بینی است باید به پزشک مراجعه کنید.

چه عواملی باعث سردرد و خونریزی بینی در بزرگسالان می شوند؟

یک مطالعه نشان می دهد بزرگسالان مبتلا به میگرن به طور قابل توجهی خونریزی بینی بیشتری را تجربه می کنند، همچنین این یافته ها نشان می دهد خونریزی بینی پیش درآمد میگرن است، اما تحقیقات بیشتر در این زمینه لازم است. اگر خون دماغ مکرر با سردرد شدید همراه باشد بدن علامت هشدار زودهنگام ارسال می کند. تعدادی از موارد که باعث سردرد و خونریزی بینی می شوند، عبارتند از:
خشکی بیش از حد
مسمومیت با مونوکسیدکربن
فشار خون بالا
کم خونی
عفونت بینی
استفاده بیش از حد از کوکائین
استنشاق تصادفی مواد شیمیایی مانند آمونیاک
عوارض جانبی داروها مانند وارفارین
آسیب سر
همیشه باید بعد از آسیب دیدگی سر به ویژه در صورت تشدید وضعیت به پزشک مراجعه کنید. یک مطالعه نشان می دهد افراد مبتلا به تلانژکتازی خونریزی دهنده ارثی همزمان با میگرن خونریزی بینی را گزارش کردند که نوعی اختلال ژنتیکی نادر است که باعث بروز چندین اتفاق غیر طبیعی در رگ های خونی می شود.

دلایل سردرد و خونریزی بینی در دوران بارداری

بر اساس اعلام بیمارستان کودکان فیلادلفیا، سردرد و خونریزی بینی در دوران بارداری شایع است. نفس کشیدن در دوران بارداری سخت است زیرا مخاط و مجرای بینی خون بیشتری دریافت می کند. افزایش مقدار خون به رگ های کوچک بینی باعث خونریزی می شود. احتمال می رود تغییرات هورمونی به ویژه در سه ماهه نخست تجربه کنید، همچنین این امر باعث سردرد نیز می شود. اگر سردردهای شما شدید و آزاردهنده است با پزشک خود تماس بگیرید زیرا ممکن است نشانه ای از پره اکلامپسی یا فشار خون بالا و آسیب به اعضای بدن باشد. همیشه اگر خونریزی بینی زیاد است و سردرد بعد از 20 دقیقه برطرف نمی شود به پزشک مراجعه کنید.

دلایل سردرد و خونریزی بینی در کودکان

بسیاری از کودکان دچار خون دماغ می شوند اگر:
بینی را با انگشت پاک کردن
داشتن وضعیت بد بدن
حذف غذا
خواب ناکافی
همچنین یک منبع قابل اطمینان اذعان می دارد کودکان مبتلا به میگرن بیشتر دچار خون دماغ می شوند. خونریزی زیاد گاهی باعث سردرد می شود هنگامی که این علائم به طور مکرر و نزدیک به هم رخ می دهد احتمال می رود هشداری برای وضعیت جدی تری مانند فشار خون بالا، سرطان خون یا کم خونی باشد. در صورت بروز علائم زیر در فرزندتان به پزشک مراجعه کنید:
خستگی
ضعف
لرز یا احساس سرما
سرگیجه یا احساس سبکی سر
کبودی یا خونریزی آسان
پزشک با چک کردن فشار خون کودک احتمال می رود برای تعیین علت دقیق انجام برخی از آزمایش ها را تجویز کند.

چه موقع باید مراقبت های فوری پزشکی دریافت کنید؟

در صورت بروز یکی از علائم زیر با اورژانس تماس بگیرید:
گیجی
غش کردن
تب
فلج یک طرف بدن
مشکل در حرکاتی مانند صحبت کردن یا راه رفتن
حالت تهوع یا استفراغ که مربوط به آنفولانزا نیستند
در صورت بروز یکی از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
خونریزی بیش از حد
خونریزی بیش از 20 دقیقه
خونریزی که در تنفس تداخل ایجاد می کند
شکسته شده
اگر کودک دچار خون دماغ شده و کمتر از 2 سال دارد
در صورت بروز خون دماغ و سردرد به پزشک مراجعه کنید:
مداوم یا تکرار شونده
شما را از شرکت در فعالیت های عادی باز می دارد
بدتر شدن
با استفاده از داروهای بدون نسخه بهبود نمی یابد
بیشتر خونریزی های بینی و سردردها به خودی خود یا با مراقبت از خود از بین می روند. این اطلاعات خلاصه ای از شرایط اضطراری است، بنابراین در صورت نیاز با پزشک خود تماس بگیرید.

چگونه سردرد و خون دماغ تشخیص داده می شود؟

بهتر است برای پیگیری علائم خود به پزشک مراجعه کنید که طی جلسه پزشک از شما می پرسد:
آیا داروهای جدیدی مصرف می کنید؟
آیا از اسپری های ضداحتقان استفاده می کنید؟
چه مدت است که این سردردها و خون دماغ ها را دارید؟
چه علائم یا ناراحتی دیگری را تجربه می کنید؟
همچنین در مورد سابقه خانوادگی شما سوال می کنند تا ببیند آیا برخی فاکتورهای ژنتیکی را دارید، همچنین پاسخ به این سوالات به پزشک کمک می کند تا تصمیم بگیرد که به انجام آزمایشات نیاز دارید یا خیر. برخی از آزمایشاتی که پزشک برای شما تجویز می کند عبارتند از:
آزمایش خون برای بررسی تعداد سلول های خونی یا سایر بیماری های خون
اشعه ایکس سر یا قفسه سینه
سونوگرافی کلیه برای بررسی علائم بیماری مزمن کلیه
آزمایش فشار خون

درمان های سردرد و خون دماغ

اگر خون دماغ متوقف نشود پزشک از یک وسیله برای بستن رگ استفاده می کند. با این کار خونریزی بینی متوقف می شود و به کاهش خطر خونریزی در آینده کمک می کند. درمان دیگر خونریزی بینی شامل جراحی برای برداشتن جسم خارجی یا اصلاح انحراف تیغه بینی یا شکستگی است. در حالی که داروهای ضد درد بدون نسخه سردرد را تسکین می دهند آسپرین ممکن است به خونریزی بیشتر بینی منجر شود زیرا رقیق کننده خون است. در صورت بروز مکرر میگرن پزشک داروی ویژه ای برای شما تجویز می کند. در صورت بروز سردرد و وجود یک بیماری زمینه ای پزشک نخست روی درمان بیماری متمرکز می شود.

درمان سردرد در کودکان

یک منبع معتبر روش های غیر دارویی را برای تسکین سردردهای مزمن روزانه کودکان توصیه می کند. این روش ها شامل موارد زیر است:
یادداشت سردرد برای شناسایی الگوها و عوامل محرک
اطمینان حاصل کنید کودک شما تمام وعده های غذایی خود را می خورد
تغییر عوامل محیطی مانند چراغ های روشن
اتخاذ فاکتورهای سبک زندگی سالم مانند ورزش و عادت های خوب خوابیدن
تمرین تکنیک های آرام سازی

مراقبت از سردرد و خون دماغ در خانه

دمای خنک اتاق می تواند به حداقل رساندن خطر خون دماغ کمک کند. به علاوه، برای درمان فوری خون دماغ می توانید موارد زیر را انجام دهید:
بنشینید تا فشار خون بینی کاهش یابد و خونریزی به حداقل برسد.
به جلو خم شوید تا از ورود خون به دهان جلوگیری کند.
هر دو سوراخ بینی را فشار دهید تا به بینی فشار وارد شود.
در حالی که آن را نگه داشته اید لنت های پنبه ای را برای جلوگیری از خونریزی در بینی قرار دهید.
هنگام فشار آوردن به بینی باید 10 تا 15 دقیقه سوراخ های بینی خود را بسته نگه دارید.
هنگامی که خونریزی را متوقف کردید کمپرس گرم یا خنک را روی سر یا گردن خود برای کاهش درد قرار دهید. استراحت در یک اتاق آرام، خنک و تاریک نیز می تواند به کاهش درد کمک کند.

جلوگیری از سردرد و خون دماغ

در فصول خشک می توانید از دستگاه های بخور در خانه خود برای مرطوب نگه داشتن هوا استفاده کنید. این کار باعث می شود قسمت داخلی بینی خشک نشود و خطر خونریزی بینی کاهش یابد. در صورت بروز حساسیت فصلی داروی آلرژی بدون نسخه برای جلوگیری از سردرد و خونریزی بینی مصرف کنید. با انجام اقداماتی برای کاهش استرس در زندگی می توانید از بروز تنش و سردردهای میگرنی جلوگیری کرده و آنها را کاهش دهید. این امر می تواند به معنای تغییر حالت نشستن، اختصاص وقت برای آرامش و شناسایی عوامل محرک باشد تا بتوانید از آنها جلوگیری کنید.
مترجم: الهه زارعی