اگر کسی به قصد مرگ به خودش صدمه بزند، یعنی برای خودکشی اقدام کرده است. اگر فرد در اثر این عمل جان خود را از دست ندهد به عمل او اقدام به خودکشی می‌گویند؛ ممکن است این عمل را با نام خودکشی ناموفق هم بشناسید. اما خودکشی مرگی است که در اثر صدمه زدن به خود به قصد مرگ ایجاد می‌شود. استفاده از قرص، سیانور، وایتکس و بریدن رگ از روش‌های شایع خودکشی هستند.
قبل از آنکه کسی برای خودکشی اقدام کند، با افکار و احساساتی روبه‌رو می‌شود که احساسات خودکشی نام دارند. احساسات خودکشی می‌تواند به معنای داشتن افکار انتزاعی در مورد پایان دادن به زندگی یا این احساس باشد که مردم بدون شما وضعیت بهتری خواهند داشت. حتی گاهی افراد به روش‌های خودکشی فکر می‌کنند یا در ذهن خود برای این کار برنامه‌ریزی می‌کنند. این احساسات به طور معمول باعث ترسیدن یا گیج شدن افراد می‌شود. اما اگر خودتان از این احساسات و افکار رنج می‌برید یا شخصی در اطراف شما این مشکل را دارد، در مرحله اول باید بدانید که تنها نیستید. بسیاری از افراد در طول زندگی خود بارها به خودکشی فکر می‌کنند.
چرا به خودکشی فکر می‌کنیم؟
خیلی سخت است که فکر کنیم چرا یکی از دوستان، آشناها یا اعضای خانواده ما خودکشی کرده است. ممکن است هیچ نشانه واضحی در رفتار او ندیده باشیم یا از خودمان بپرسیم آیا علامتی وجود داشته که من نادیده گرفته‌ام؟ معمولاً عوامل بسیاری دست به دست هم می‌دهند تا یک فرد را به این تصمیم برسانند که به زندگی خود پایان دهد.
یکی از دلایل رایج که باعث ایجاد افکار مربوط به خودکشی می‌شود افسردگی است. اگر کسی که دوستش دارید افسردگی بالینی داشته باشد، این خطر بالقوه وجود دارد که در مقطعی به خودکشی فکر کند. طبق آمار وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا حدود 2 درصد از افرادی که تا به حال درمان سرپایی برای افسردگی داشته‌اند با خودکشی می‌میرند.
علائم افسردگی و استرس با هم تشابهاتی دارند. افسردگی شدید می‌تواند مشکلات بسیاری به وجود آورد. خودکشی یکی از اصلی‌ترین عواقب عدم پیگیری افسردگی است. پس باید برای درمان آن، به‌موقع اقدام کرد. مسائل فردی که ممکن است با آنها روبه‌رو شویم، کم نیست! اما با یک همراهی همه‌چیز حل می‌شود. سامانه یاری وی، مرکز تخصصی برای درمان استرس و اضطراب است. با کمک از سامانۀ یاری وی می‌توانید با متخصصان مسائل فردی در ارتباط باشید. بدون نیاز به مراجعۀ حضوری در محل زندگی، کار و یا هر موقعیتی که قرار دارید، برای درمان اضطراب و استرس، آنلاین اقدام کنید.
اما افسردگی تنها عامل خطر برای خودکشی نیست. سایر اختلالات روانی از جمله اختلالات مصرف مواد، اختلالات اضطرابی و روان‌پریشی نیز می‌توانند از عوامل خطر برای خودکشی باشند. در حالی که رابطۀ قویی بین سلامت روان و خودکشی وجود دارد و خطر جدی است؛ مهم است به خاطر داشته باشید که در بیشتر موارد ابتلا به بیماری‌های روانی باعث اقدام یا خودکشی کامل نمی‌شود. در واقع، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) گزارش می‌دهد که 54 درصد از افرادی که بر اثر خودکشی می‌میرند، بیماری روانی شناخته شده‌ای نداشتند.
فردی که تجربه آسیب‌زا، از جمله سوءاستفاده جنسی در دوران کودکی، تجاوز جنسی، آزار جسمی یا آسیب‌های جنگی داشته است، حتی سال‌ها پس از ضربه روحی در معرض خطر بیشتری برای خودکشی است.
چطور بفهمیم کسی قصد خودکشی دارد؟
امروزه علم روانشناسی پیشرفت بسیاری کرده است، مشاوره روانشناسی می‌تواند تا حد بسیاری برای رهایی از شر افکار خودکشی به ما کمک کند. خیلی از اوقات احتمال دارد قبل از اینکه یک فرد به یک روانشناس مراجعه کند یا برای گرفتن مشاوره اعتماد به نفس اقدام کند، با دوستان خود دربارۀ افکار یا تصمیم خود برای خودکشی صحبت کند. اما ممکن است فرد این کار را هم نکند و بدون صحبت کردن با دیگران تصمیم خود را عملی کند. به همین دلیل بهتر است با برخی نشانه‌های وجود افکار مربوط به خودکشی آشنا باشیم. ممکن است برخی از این موارد را در دوستی که قصد خودکشی دارد ببینیم.
- در چنین لحظاتی ممکن است فرد دردی را احساس کند که نمی‌تواند پایانی برای آن متصور شود.
- او ممکن است کاملاً ناامید باشد و احساس کند چاره دیگری ندارد.
- فرد تصور می‌کند که کاملاً بی‌فایده است و همه بدون او وضعیت بهتری خواهند داشت.
- فرد ممکن است گریان و غرق در افکار منفی باشد.
- اشتهای فرد تغییر می‌کند و کاهش یا افزایش وزن ناگهانی دارد.
- نسبت به خود بی‌توجه است و تمایلی به مراقبت از خود ندارد. برای مثال ممکن است نسبت به ظاهر خود بی‌توجه باشد.
- فرد ممکن است وصیت کند یا دارایی‌های خود را ببخشد.
- از خود بیزار است و عزت نفس بسیار پایینی دارد.
به دوستی که قصد خودکشی دارد چه بگوییم؟
ممکن است در یک مکالمه معمولی که با دوست خود دارید، اعتراف کند که به خودکشی فکر می‌کند. ممکن است این موضوع را خیلی معمولی بیان کند یا آن را با گریه و ناراحتی ابراز کند. به هر صورت شما متوجه می‌شوید که دوست شما به این مسئله فکر می‌کند. اگر دوست شما این مسئله را با شما مطرح کرده، یعنی به شما خیلی اعتماد دارد. گفتن این موضوع به یک دوست می‌تواند در حقیقت یک فریاد برای کمک خواستن باشد. در صورتی که چنین موردی پیش آمد می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- گفتن این موضوع جسارت زیادی می‌خواهد. برای اینکه در مورد این موضوع با شما صحبت کرده از او تشکر کنید.
- به او بادقت گوش کنید. اجازه دهید حرفش را کامل کند و احساساتش را تایید کنید. مثلاً می‌توانید بگویید: «حتماً داری دوران سختی را می‌گذرانی، خیلی درد می‌کشی».
- به او بگویید که تنها نیست و شما در کنارش هستید.
- او را به گرفتن مشاوره افسردگی حضوری یا کمک از روانشناس آنلاین تشویق کنید. همچنین در هر کشور خطوط تلفنی برای پیشگیری از خودکشی وجود دارد که می‌توانید به او پیشنهاد دهید.
- به او امیدواری دهید. مخصوصاً نوجوانان وقتی به خودکشی فکر می‌کنند، ممکن است گمان کنند که سربار هستند، کسی به آنها اهمیت نمی‌دهد یا دلیلی برای زندگی ندارند. به او اطمینان دهید که زمان همه‌چیز را بهتر می‌کند و ممکن است بعداً احساس متفاوتی داشته باشند.
- از او بپرسید که برنامه‌ای برای خودکشی دارد یا نه. پرسیدن این موضوع احتمالاً خیلی سخت خواهد بود، اما بسیار مهم است. اگر شک کردید که دوست شما برنامه‌ای برای خودکشی دارد مطمئن شوید که تنها نمی‌ماند و حتماً کمک فوری بگیرید.
خودکشی قابل پیشگیری است
بسیاری از افرادی که قصد خودکشی دارند به‌سختی می‌توانند راجع به این مسئله با کسی صحبت کنند. آنها فکر می‌کنند که نمی‌توانند در این باره با کسی صحبت کنند. مطمئن نیستند با چه کسی صحبت کنند و می‌ترسند کسی آنها را درک نکند. اما افکار مربوط به خودکشی همیشگی نیستند. با دریافت حمایت مناسب از طرف دوستان، خانواده و دریافت مشاوره آنلاین یا حضوری بسیاری از افراد از این افکار خلاص شده و زندگی رضایت‌بخشی را تجربه می‌کنند.
اگر خود شما یا یکی از آشنایان شما با افسردگی درگیر هستید یا افکار بسیاری در مورد خودکشی دارید، بهتر است در سریع‌ترین زمان ممکن در جلسه مشاوره افسردگی شرکت کنید . سامانه مشاوره روانشناسی آنلاین یاری وی در کنار شماست تا از هرکجای دنیا بتوانید در سریع‌ترین زمان به حرفه‌ای‌ترین روانشناسان دسترسی پیدا کنید.
