ناباروری یکی از مشکلات رایج در بین زوجین است که گاهی می‌تواند بنیان خانواده را سست کرده و اختلالات روحی و عاطفی زیادی را ایجاد کند؛ اما امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و به همت پزشکان متخصص، روشهای متنوعی جهت درمان نازایی برای زوجینی به کار می‌رود که تمایل به فرزندآوری دارند.
متداول‌ترین روشهای درمان ناباروری در ایران
درمان ناباروری بسته به فاکتورهایی نظیر سن زوجین، چاقی، بیماری‌های خاص، استرس، استعمال دخانیات، قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های صنعتی، مصرف داروهای شیمیایی، رژیم غذایی نامناسب و… برای هر فرد متفاوت می‌باشد.
ازاین‌رو، قبل از به‌کارگیری روشی جهت درمان، ابتدا می‌بایست افراد تحت معاینه قرار بگیرند و آزمایشات خاصی را انجام دهند. پس از پایان یافتن تمام آزمایشات و بررسی‌های لازم توسط پزشک، روشهای کمک‌باروری خاصی متناسب با شرایط افراد پیشنهاد می‌شود که به شرح زیر است:
دارو درمانی
به طور کلی، جهت درمان ناباروری ابتدا از روشهای کم‌تهاجمی‌تر استفاده می‌شود و سپس بسته به شدت بیماری، درمان‌های تهاجمی‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. ازاین‌رو، در اولین قدم و به‌ویژه در مواردی که اختلال تعادل هورمونی وجود دارد، پزشک سعی می‌کند با درمان دارویی سیستم تولیدمثل خانم یا آقا را در مسیر عملکرد صحیح خود قرار دهد.
روش IVF
یکی از با سابقه‌ترین روشهای درمان ناباروری، روش آی وی اف (IVF) یا لقاح مصنوعی به شمار می‌رود که پس از تحریک تخمدان‌ها و تخمکگذاری، تخمک‌های سالم و اسپرم‌های با کیفیت در محیط آزمایشگاهی در مجاورت یکدیگر قرار می‌گیرند و بعد از ایجاد لقاح خارج رحمی و انجام تقسیمات جنینی، ترانسفر جنین به رحم مادر انجام می‌شود. مانند بسیاری از درمان‌های دیگر، درمان ناباروری به روش آی وی اف هم پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و ممکن است در برخی مراحل موجب بروز دردهای خفیف یا متوسطی شود.
روش IUI
در روش تلقیح اسپرم به داخل رحم یا روش آی‌یوآی (IUI)، به منظور افزایش شانس بارداری، پس از تحریک فرایند تخمکگذاری در خانم، نمونه اسپرم از مرد گرفته می‌شود و پس از گزینش، اسپرم‌های باکیفیت توسط یک کاتتر (لوله ظریف قابل ارتجاع) از طریق دهانه رحم (واژن) به درون رحم تزریق می‌گردد. این روش در مردانی که دچار کم تحرکی اسپرم هستند می تواند کارآمد باشد.
روش میکرواینجکشن
در روش میکرواینجکشن (ICSI)، بعد از تحریک تخمدان‌ها به کمک داروهای محرک تخمکگذاری و عمل تخمک کشی، اسپرم باکفیتی که از مرد استخراج شده، مستقیماً به وسیله سوزنی نازک به تخمک تزریق می‌شود. البته لازم به ذکر است که در این روش برای هر تخمک، فقط یک اسپرم تزریق می‌شود و نیازی به تعداد زیاد اسپرم نمی‌باشد؛ لذا احتمال چندقلوزایی و یا حاملگی خارج رحمی کاهش می‌یابد. این روش نسبت به روش آی وی اف از دقت بالاتری برخوردار است.
تشخیص ژنتیکی جنین پیش از لانه‌گزینی
امروزه پزشکان در موارد درمان ناباروری، پس از اینکه لقاح با یکی از شیوه‌های خارج رحمی (IVF/ICSI) انجام شد، به کمک روش تشخیص ژنتیکی جنین پیش از لانه‌گزینی (PGD) جنین‌هایی که از نظر ژنتیکی سالم هستند را به رحم مادر منتقل می‌کنند تا خطر سقط را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهند.
تحریک تخمکگذاری
تحریک تخمکگذاری یا اینداکشن (Ovulation induction) در افراد مبتلا به تنبلی تخمدان و اختلالات در تخمکگذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به کمک داروها و هورمون‌هایی خاص، تعداد و کیفیت تخمک‌ها افزایش یابد و سپس روشهای کمک‌باروری نظیر IUI ، IVF و ICSI انجام شود.
استخراج اسپرم
در مواقعی که زن از نظر باروری مشکلی نداشته باشد؛ اما در مایع انزالی مرد اسپرمی یافت نشود، می‌توان به کمک روش استخراج اسپرم، اسپرم‌های باکیفیت را جهت لقاح با تخمک انتخاب نمود و به سپس کمک یکی از روشهای کمک‌باروری ذکرشده، به درمان ناباروری پرداخت.
درمان ناباروری با علت نامشخص
در شرایطی که علت مشخصی برای ناباروری تشخیص داده نشود؛ پزشک به کمک روشهای زیر سعی در برطرف کردن عوامل ناباروری دارد:
- درمان مستقیم با پروژسترون جهت رفع اختلالات فاز لوتئال
- مصرف کلومیفن به منظور افزایش ترشح FSH و بالا بردن کیفیت فولیکول و جسم زرد
- تحریک تخمکگذاری جهت افزایش شانس لقاح تخمک و اسپرم
روشهای جایگزین برای درمان ناباروری
اگر ناباروری از طریق هیچ‌یک از موارد ذکرشده، درمان نشود، زوجین می‌توانند از راه‌های جایگزین جهت فرزنددار شدن استفاده نمایند؛ راه‌هایی از قبیل:
- تخمک اهدایی
- جنین اهدایی
- اسپرم اهدایی
تخمک اهدایی
در خانم‌های نابارور بالای 40 سال و آن‌هایی که سابقه اختلالات ژنتیکی دارند، روش استفاده از تخمک اهدایی، جهت باروری، گزینه مناسبی است. در این روش می‌توان از تخمک‌هایی که توسط خانم اهداکننده جمع‌آوری شده، استفاده نمود و اسپرم مرد را به کمک روشهای آزمایشگاهی با تخمک اهدایی لقاح داد؛ سپس جنین تشکیل شده را به رحم زن نابارور منتقل کرد.
اسپرم اهدایی
در صورتی که اسپرم‌های مرد، از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد و یا ناقل نوعی ناهنجاری کروموزومی باشد، از اسپرم اهدایی استفاده می‌شود.
در مورد استفاده از اسپرم اهدایی بین علما اختلاف نظر وجود دارد. برخی از مراجع تقلید استفاده از اسپرم اهدایی مرد غریبه را جهت باروری جایز دانسته و بیشتر مراجع آن را جایز نمی‌دانند. به عنوان مثال، طبق استفتائات آیت‌الله خامنه‌ای درصورت عدم وقوع مقدمات حرام مانند نگاه و لمس و… می‌توان اسپرم مرد غریبه را برای لقاح با تخمک زن استفاده کرد؛ بااین‌حال، بدیهی است که همسر زن، پدر نوزاد نخواهد بود.
برای اطلاعات بیشتر درباره روش اسپرم اهدایی می توانید به لینک زیر مراجعه کنید:
https://raadinahealth.com/fa/blog/using-a-sperm-donor
جنین اهدایی
برای زوجینی که تخمک یا اسپرم سالم ندارند و امکان باروری جنین بیولوژیک برای آن‌ها میسر نیست، می‌توان از روش اهدای جنین استفاده کرد. اهدای جنین روشی است که در آن زوج‌های دیگری به صورت داوطلبانه و رایگان و صرفا با مقاصد نوع‌دوستانه (معمولاً پس از انجام روشهای آی‌وی‌اف) اقدام به اهدای جنین‌های خود می‌کنند و این جنین به بدن زن نابارور منتقل شده و بزرگ می‌شود. بدین ترتیب، هم زن و هم جنین به یکدیگر تعلق خاطر پیدا کرده و احساس مادر و فرزندی می‌کنند.
رحم اجاره ای
این روش زمانی به کار می‌رود که مادر توانایی حمل، نگهداری و پرورش جنین را در رحم خود ندارد؛ لذا جنین حاصل از لقاح تخمک مادر و اسپرم پدر به رحم خانم دیگری که دارای رحم سالم است منتقل می‌شود و در آنجا رشد و پرورش پیدا می‌کند.
هزینه درمان های ناباروری
هزینه درمان‌های ناباروری بسته به فاکتورهای مختلفی نظیر محل زندگی زوجین جهت مراجعات متعدد برای درمان، بیمارستان و کلینیک‌های مختلف، متفاوت می‌باشد. در کل باید دانست که این‌گونه درمان‌ها ارزان‌قیمت نیستند و هزینه آن‌ها شامل اقدامات پزشکی، داروهای مصرفی و آزمایشات گوناگون می‌شود.
به این نکته نیز باید توجه داشت که حتی بیمه‌های تکمیلی نیز تنها بخشی از هزینه درمان را می‌دهند و پرداخت مابقی بر عهده افراد است.
سخن پایانی
پروسه درمان ناباروری در زوجین نیازمند صبر و حمایت‌های مالی و عاطفی زیادی است؛ چراکه گاهی احتمال عدم موفقیت در مراحل ابتدایی درمان وجود دارد و تنها با صبر و توکل بر خدا می‌توان نتیجه دلخواه را گرفت. بااین‌حال، وبسایت رادینا سلامت به آدرس https://raadinahealth.com، در تلاش است تا با آگاهی‌بخشی درباره تمام جوانب عارضه نازایی و معرفی مراکز درمان ناباروری، به زوجین جهت فرزندارشدن کمک کند. شایان ذکر می‌باشد که امکان دریافت نوبت مشاوره یا درمان نزد مجرب‌ترین پزشکان نازایی یزد از طریق ارتباط با این وبسایت مقدور می‌باشد.
شما می توانید از طریق زیر با رادینا سلامت در تماس باشید:
وبسایت: https://raadinahealth.com
شماره تلفن: 03537283090 (بخش گردشگری سلامت)
ایمیل: raadinaco@gmail.com
کد پستی: 8916635750
