امروزه، یادگیری و به یادآوری آنچه آموخته‌ایم برای ما واقعاً دردسر زا شده است و چه بسا محال تصور می‌شود. سریع یادمان می‌رود. هی باید حفظ کنیم، اما حفظ نمی‌شویم و فکر می‌کنیم یک مشکلی در ما هست، در صورتیکه چنین نیست. مشکل در تکنیک یادگیری است.
در اینجا نگاهی به افراشتن درخت دانش داریم و خواهیم گفت این شیوه‌ی یادگیری، چقدر موثرتر و مفیدتر از شیوه‌های منسوخ است. نه تنها در بحث یادگیری که حتی در بحث کارآفرینی نیز روش کاشتن درخت دانش مفید خواهد بود چراکه یادگیری عمیق، همانقدر برای یک کارآفرین مهم است که ارتباطات او. اما این مسئله دست گرفته شده است و بعنوان یک ابزار قوی و کارساز به آن نگاه نمی‌شود.
خیلی‌ها در مورد روش‌های یادگیری صحبت می‌کنند اما تعداد کمی از افراد، روش‌های واقع‌گرانه و نیز اخلاق‌مدار را در فضای مجازی توانسته‌اند تولید کنند. ایلان ماسک یکی از معدود افرادی است که در این عرصه نیز پا گذاشته است. او به دنبال خلق تکنیک‌هایی برای یادگیری است که نه فقط یکبار، بلکه بارها و بارها بتواند مورد استفاده قرار بگیرد.او بعنوان فردی که خودش به روش‌های غیرمرسوم به امر یادگیری مشغول بوده، و توانسته روش‌های غیرمرسومی نیز برای زندگی بیافریند چه در حوزه‌ی حمل و نقل عمومی، یا انرژی و یا حتی فضانوردی، یکسری قوانین برای یادگیری بیان کرده که در ادامه خواهید خواند. اما مسئله مهم‌تر این است که قوانین او کارساز بوده چراکه خودش هم با همین روش‌ها توانسته تحولی عظیم در بسیاری از صنایع ایجاد کند. همین اواخر نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی اذعان داشته وارد حیطه‌ی بیوتکنولوژی شده و در حال رشد دادن به این بخش از علم است و در سالهای پیش رو آن را رونمایی خواهد کرد.
اما ریشه و پایه‌ی نقش آفرینی‌های او چیست؟ راز او این است: دیدن مشکلات از زاویه‌ی دیگر و تبدیل آنها به اهرم موفقیت
ایلان ماسک اهل مطالعه در موضوعات مختلف است. او چند قانون برای یادگیری سریع‌تر هرچیزی را کشف کرده که می‌تواند توسط هر شخصی در هر زمانی اجرایی باشد از جمله خود شما که در حال خواندن این مطلب هستید. بله شما هم می‌توانید یک دانشمند باشید اگر بخواهید.
۱- تشخیص دادن بخش‌های مختلف هر پدیده‌ای
روش ایلان ماسک در هنگام مطالعه، یادداشت برداری است. چیزهایی که خودش از مطالعه فهمیده است را از متن بیرون می‌کشد و آنها را یادداشت می‌کند. او در روش، نه تنها سعی دارد آنچه را می‌خواند یاد بگیرد بلکه به فراتر از آن نیز برود. در نتیجه او داده‌های مختلف را استخراج می‌کند و بین آنها ارتباط ایجاد می‌کند. بدین ترتیب یکسری داده‌ی جدید کشف می‌کند. داده‌هایی که در کتاب نیست و یا به طور معمول به شما یاد نمی‌دهند.
شما نیز می‌توانید از این قانون استفاده کنید تا چندین گام فراتر از مطالبی که در حال مطالعه هستید، قدم بردارید.
۲ – درخت دانش خودتان را بسازید
یکی از پیشنهادات ایلان ماسک این است که بخشی از داده‌های خود را بعنوان یکی از شاخه‌های درخت دانش کلی در نظر بگیرید. یعنی فرض کنید یک درختی به نام دانش کلی وجود دارد که شامل هزاران هزار شاخ و برگ است هر چیزی که شما یاد میگیرید در یک جایی از این درخت قرار دارد و در ضمن تمام شاخ و برگ های درخت نیز به همدیگر ربط دارند.
هر چند در نگاه اول بین برگ‌هایی که به شاخه‌ها وصل هستند و تنه‌ی اصلی درخت دانش شما، تفاوت هست و مهم است که این تفاوت را بدانید. شما یک تنه‌ی اصلی درخت و یکسری شاخ و برگ دارید که مرتبا به این تنه وصل می‌شوند و این درخت را بزرگ و بزرگ‌تر می‌سازند. این درخت دانش، منحصر به فرد و مخصوص به خودتان است و لزوما شبیه به درخت دانش سایر افراد نخواهد بود.
۳ – شناخت تنه‌ی اصلی درخت دانش
هر درختی یک تنه‌ی اصلی دارد و سپس شاخ و برگ. هر بخش از هر دانشی نیز، یک هسته‌ی اصلی دارد و یکسری شاخ و برگ که به آن تنه یا هسته وصل هستند. بسایار مهم است که بتوانید هسته‌ی اصلی را تشخیص دهید. چرا که چیزی که اول از همه بایستی بنا گردد همان تنه ی اصلی درخت است تا بعدا بتوانید شاخ و برگ‌ها را به آن وصل نمایید. پس تشخیص این تنه یا هسته‌ی اصلی، لازم و اولین قدم است.
شاید تا اینجا فهمیده باشید که خیلی از ما دقیقا برعکس این روش کار می‌کنیم. ما یک عالمه فکت و داده در ذهن خود می‌ریزیم بدون اینکه بدانیم آنها قرار است از چه طریقی به هم وصل شوند. اینجاست که دریایی بسیار کم عمق از دانش داریم که به هیچ دردی نمی‌خورد.
اگر بخواهید هر چیزی را سریع‌تر و عمیق‌تر یاد بگیرید بایستی تنه‌ی اصلی را پیدا کنید بعد جزییات را به آن وصل کنید، در غیر این صورت چطور یک درخت می‌تواند سرپا باشد بدون اینکه تنه داشته باشد؟
۴ – ساختن باغ دانش از درخت های دانش
تا اینحا صحبت از تک درخت دانش شد. اما دنیای علم بسیار وسیع است و شاید بی انتهاست و می‌تواند از هر طرف وسعت یابد. پس در نظر داشته باشید که هر علمی برای خودش یک درخت است و در عین حال این درخت، تنها نیست بلکه در یک باغی است که بقیه‌ی درخت‌های دانش نیز در آنجا کاشته شده‌اند. زمین این باغ مشترک است بین همه‌ی درختان. بنابراین نکته این درختها اگر چه به ظاهر جدا از هم هستند اما در یک زمین هستند و میتوانند به هم دیگر ارتباط داشته باشند و بر هم تاثیرگذار باشند.
پس حالا که ساخت تک درخت دانش را یادگرفتید بایستی به دنبال برپا نمودن باغ دانش خود باشید و ارتباط درختان این باغ را باهمدیگر بررسی کنید.
۵ – اگر نتوانید با چیزی ارتباط برقرار کنید نمی‌توانید آنرا به یاد آورید
یکی از قوانین اصلی و پایه‌ای ایلان ماسک همین است. فراموشی به این دلیل رخ می‌دهد که هیچ ارتباطی بین شما و آن داده برقرار نشده. چیزی که به شما ربط نداشته باشد در حافظه‌ی شما باقی نخواهد ماند. یکی از روش‌هایی که می‌توانید بین خودتان و دروسی که یاد میگیرید ارتباط برقرار کنید، این است که بین خود دروس ارتباط برقرار کنید. با این روش ممکن است از یک درس خوشتان نیاد اما چون این درس را به درس دیگری وصل کرده‌اید که آن را دوست دارید، در نتیجه برایتان دوست داشتنی شده و می‌توانید یک ارتباطی بین خود و آن درس برقرار کنید.
ایلان ماسک با یک زمین خاکی باغ شروع می‌کند سپس مشغول کاشتن تک به تک درخت‌های دانش در آن می‌شود و بعد با ارتباط برقرار کردن بین تمام اجزای این باغ، یادگیری خودش را بالا برده و دانشش را ارتقا می‌دهد. با این روش مشکلی در یادگیری و به یادآوری نخواهد داشت.
این روش را مقایسه کنید با حفظ کردن طوطی وار یکسری دروس بی ارتباط به شما و به همدیگر. بدون اینکه هیچ ارتباطی بین چیزهایی که یاد میگیرید با شما برقرار شود آنها در حافظه‌ی شما حک نخواهند شد. شبیه این است که شاخه شاخه از هر داده ای در دستان شماست اما نمی‌دانید این شاخه‌ها چه ربطی به هم دارند. در نهایت نیز از حمل اینهمه شاخ و برگ بی‌ربط خسته می‌شوید و آنها را رها می‌کنید. نگاهتان و روش‌تان را عوض کنید تا از شر این خستگی رها شوید.
