محققين كميته بين‌المللي المپيك با بررسي نتايج تست‌هاي آزمايشگاهي 100 هزار ورزشكار كه بيش از 40 درصد نمونه‌ها در زمان مسابقه گرفته نشده بود به اين نتيجه دست يافتند كه به‌طور كلي 6/1 درصد اين افراد دوپينگ كرده بودند.
در اين ميان استفاده از استروئيدهاي آنابوليك بيشترين شيوع مصرف را داشتند و حدود 65 درصد موارد مثبت را تشكيل مي‌دادند و محرك‌ها (20 درصد) و ديورتيك‌ها (4 درصد) موارد را تشكيل داده و ميزان مصرف هورمون‌هاي پيتيدي خيلي كم بود.
جالب است بدانيد كه پرمصرف‌ترين داروهاي غيرمجاز در ميان ورزشكاران ايراني نيز استروئيدهاي آنابوليك هستند. از ميان استروئيدها نيز بيشترين مصرف، مربوط به اكسي متولون بوده است. تخمين زده مي‌شود ميزان مصرف بين 10 تا 30 درصد و بيشتر در رشته‌هاي پرورش اندام، وزنه‌برداري، ورزش‌هاي رزمي و ديگر ورزش‌هاي قدرتي باشد.
مصرف استروئيد در بسياري از كشورها به خصوص آمريكا شيوع گسترده‌اي دارد و مطالعات انجام شده نشانگر آن است كه اكثر افراد مصرف كننده استروئيد را گروه سني بين 11 تا 24 سال تشكيل مي‌دهند، بنابر اين براي متوقف ساختن روند مصرف استروئيد در ورزشكاران ابتدا بايد از نوجوانان آغاز كرد، چرا كه مصرف استروئيدها در ميان تمام رشته‌هاي ورزشي و بسياري از ورزشكاران گسترش يافته است و متأسفانه اطلاعات اندكي در مورد خطرات اين داروها بر سلامتي افراد وجود دارد و بسياري از آنها به جنبه‌هاي اخلاقي مسئله هرگز فكر نمي‌كنند.
البته ممكن است دلايل زيادي براي مصرف دارو توسط بسياري از زنان و مردان ورزشكار وجود داشته باشد، اما چهار دليل اصلي آن عبارتند از: مصرف مجاز درماني، ادامه ورزش علي‌رغم آسيب‌ديدگي، استفاده تفريحي و افزايش كارايي كه در بدنسازان اين دلايل اندكي متفاوت‌تر بوده و عبارتند از تغيير تركيب بدن (افزايش توده عضلاني و كاهش چربي)، افزايش قدرت، افزايش استقامت و تحمل، بالا بردن كارآيي ورزشي و خستگي‌ناپذيري. در اين بررسي‌ها مشخص شد كه بيشتر بدنسازان مصرف مواد نيروزا را در پاسخ به نيازهاي رواني خود در خصوص توجه به بدني عضلاني و تحسين آن به كار مي‌گيرند.
اين تقويت عملكرد ممكن است ناشي از تأثيرات عيني توده عضلاني تشكيل شده در وزنه‌برداران و بازيكنان دفاع پشت خط (در فوتبال آمريكايي) و يا ناشي از تأثيرات ذهني همانند سطوح بالاي خشم يا اعتماد بالا باشد.
در بسياري از موارد عوارض جانبي و كوتاه مدت استروئيدها در ورزشكاران مرد به محض قطع مصرف دارو موارد قابل برگشت هستند. اگرچه در نگاه اول اين موضوع تا حدي جاي خوش‌بيني دارد ولي اكثر صاحب‌نظران عقيده دارند كه بيشتر مصرف‌كنندگان استروئيد از لحاظ رواني به استروئيدها وابستگي پيدا كرده و مصرف آن را ادامه مي‌دهند.
اين داروها در بعضي از افراد عوارض غيرقابل برگشتي دارند. البته گاهي ممكن است عده‌اي از ورزشكاران اين قدر خوش‌شانس باشند كه دچار عوارض جانبي نشوند، ولي عوارض جانبي كوتاه مدت در نهايت اثرات مخربي بر سلامت جسمي و رواني آنها خواهد گذاشت.
عوارض درازمدت داروهاي نيروزا نيز به نوع استروئيد آنابوليك، مقدار مصرف، دفعات مصرف، سن شروع مصرف و مصرف داروي ديگر به‌طور همزمان بستگي دارد.بد نيست بدانيد كه عوارض جسمي كه معمولاً به دنبال مصرف نابجاي استروئيدهاي آنابوليك گريبان‌گير افراد مصرف‌كننده مي‌شود عبارتند از: تغيير قيافه ظاهري، سكته مغزي، آسيب‌هاي عضلاني اسكلتي، عقيمي و نازايي، بيماري‌هاي قلبي، مشكلات مربوط به پروستات و عوارض كبدي.
به عوارض جسمي خطرناك استروئيدهاي آنابوليك توجه زيادي شده است ولي عده‌اي از محققان عقيده دارند كه عوارض رواني اين داروها نيز به همان اندازه در خور توجه هستند. عوارض رواني اين داروها عبارتند از:
افزايش هوشياري ذهني، سرحال شدن، بهتر شدن حافظه و قدرت تمركز و كاهش احساس خستگي. تستوسترون بر روي تكامل و عملكرد سيستم عصبي تأثير دارد و به نظر مي‌رسد كه تأثير تستوسترون و استروئيدهاي آنابوليك بر روي عملكرد مغز موجب افزايش ميزان ترشح نوراپي نفرين در مغز مي‌شود. از طرف ديگر استروئيدهاي آنابوليك در فعاليت‌هاي مغزي تغييري مشابه آمفتامين‌ها و داروهاي ضدافسردگي ايجاد مي‌كنند.
بررسي‌ها حاكي از آن است كه رابطه‌اي قوي بين مصرف استروئيدهاي آنابوليك و رفتارهاي خشن و اعمال منافي عفت و جنايات وجود دارد. تا جايي كه يكي از موضوعات مورد بحث در رابطه با داروهاي نيروزا، پيدايش حالت خاصي است به نام «خشم استروئيدي».
در اين حالت فرد رفتارها و اعمال خشونت‌آميز خارج از كنترل و شديداً تهاجمي از خود نشان مي‌دهد، البته اين مورد نسبتاً نادر است و در كمتر از يك درصد موارد ديده شده است. جالب است بدانيد كه اثر مثبت استروئيدهاي آنابوليك- آندروژنيك بر شرايط فيزيكي و قدرت بدني تا زماني وجود دارد كه مصرف دارو ادامه يابد و پس از قطع مصرف دارو مزاياي حاصل از آن تا حد قابل ملاحظه‌اي از بين مي‌رود.
در اين حالت با فقدان ذخيره خارجي استروئيد، تستوسترون كاهش يافته و فرد نمي‌تواند حالت عضلاني بدن را حفظ كند. به علاوه با حذف اثر تحريك روحي و رواني استروئيدها و به دليل ايجاد نوعي افسردگي، شخص نمي‌تواند مانند گذشته در جلسات تمريني شديد و مداوم شركت كند كه نتيجه كلي اين امر كاهش سريع در جثه و قدرت بدني او است و به همين دليل ورزشكاراني كه مي‌خواهند سطح رقابتي يا ظاهر بدن خود را حفظ كنند بايد مصرف استروئيدهاي آنابوليك را تا زمان طولاني ادامه دهند و اين امر باعث قرار گرفتن فرد در معرض خطرات و عوارض جانبي مي‌شود.
