دکتر پروين ناظمي روان‌شناس در هفته نامه زندگی مثبت نوشت: براي خيلي از ما پيش آمده است که وقتي در کوچه يا خياباني راه مي‌رويم و غرق در افکار خود هستيم، ناگهان متوجه بوي غذايي مطبوع مي‌شويم و همان موقع است که احساس مي‌کنيم چقدر دلمان مي‌خواهد کمي از آن غذا را بخوريم و گرسنه مي‌شويم. ما در دنيايي پر از بوهاي خوشايند و ناخوشايند زندگي مي‌کنيم، بوهايي که گاهي ما را سرشار از احساس خوشايند و لذت مي‌کنند، گاهي باعث آرامشمان مي‌شوند، گاهي ما را منزجر مي‌کنند و گاهي ما را ياد يک خاطره دور يا نزديک مي‌اندازند.
بوهايي که زندگي ما را احاطه کرده‌اند
حس بويايي يکي از حواس فعال از دوران نوزادي است و نوزاد از همان ابتدا متوجه بوي شيرمادر مي‌شود و به مرور زمان نسبت به بوهاي مختلف شناخت پيدا مي‌کند. هنگامي که بوها به مشام ما مي‌رسند و از راه اعصاب به مغزمان منتقل مي‌شوند ما بوها را درک مي‌كنيم و نسبت به آنها شناختي در مغزمان ايجاد مي‌شود. شناختي که مي‌تواند خوشايند يا ناخوشايند باشد.
ادراک بوها در انسان‌هاي مختلف يکسان نيست و به همين دليل برخي نسبت به بوها حساس‌تر هستند و برخي شامه ضعيف‌تري دارند. با اين حال مي‌توان گفت شامه افراد به نوعي نسبت به بوها تربيت مي‌شود؛ به اين معني که افراد بوهاي مختلف محيط خود را به مرور مي‌شناسند و اين بوها در حافظه آنها ثبت مي‌شود. مثلا براي افراد مسن‌تر بوي خاک و کاهگل بويي آشنا و بسيار مطبوع است در حالي که يک کودک امروزي شايد تصور چنداني از بوي کاهگل نداشته باشد و به همين دليل در بزرگسالي ممکن است اين بو برايش آشنا يا چندان لذت‌بخش نباشد. همين‌طور بوي قورمه سبزي که خيلي از ما را گرسنه مي‌کند احتمالا براي يک آفريقايي معناي خاصي ندارد. بوهاي خوب مي‌توانند در بدن ما باعث ترشح هورمون‌ها و مواد شيميايي مانند اکسي‌توسين و دوپامين شوند و همين امر باعث حس لذت و نشاط در ما مي‌شود.
بوهايي که خنثي مي‌شوند
تا حالا پيش آمده که وقتي وارد يک فضا مي‌شويد ناگهان بويي بد يا خوب را احساس کنيد؟ بويي که به شدت شما را تحت‌تاثير قرار مي‌دهد اما بعد از مدتي که در محيط مي‌مانيد متوجه مي‌شويد به‌رغم اينکه هنوز بو در فضا وجود دارد شما ديگر حساسيت اوليه را نسبت به آن نداريد و به قول معروف به بوي موجود عادت مي‌کنيد تا جايي که ديگر به اندازه بدو ورود برايتان آشکار نيست؟ مثلا ممکن است بوي پمپ بنزين براي خيلي افراد آزار‌دهنده باشد اما چطور برخي از افراد در اين محيط کار مي‌کنند؟ يکي از دلايلش اين است که کارمندان پمپ بنزين به اين بو عادت کرده‌اند.
بوهاي دوست‌داشتني
بوي قورمه‌سبزي، بوي کباب، عطر برنج ايراني، بوي سوپ، اين بوها به تنهايي مي‌توانند ما را گرسنه کنند و حس خوشايندي در ما ايجاد مي‌کنند، چرا؟ يک دليل ساده اين است که بوهاي دوست‌داشتني غذاها براي ما يادآور خاطره‌هاي دوست‌داشتني‌تري هستند که از اين غذاها داريم. ممکن است بوي برنج ايراني شما را ياد دست‌پخت مادربزگتان بيندازد، بنابراين تنها اين بو کافي است که شما را ياد خاطره‌هاي خوش دوران گذشته بيندازد و از آن لذت ببريد. گاهي هم خاطره مربوط به شخص خاصي نيست، اما ممکن است يک بار در حالي که خيلي گرسنه بوديد غذايي بخوريد (که شايد فوق‌العاده هم نبوده باشد) که از شدت گرسنگي بسيار براي شما لذت‌بخش باشد و بعد از آن هر گاه بوي اين غذا را احساس کنيد، حس خوبي خواهيد داشت. بوهاي خوش حال ما را بهتر مي‌کنند و اگر اين بو تداعي‌کننده خاطره‌اي خوشايند براي فرد باشد احساس لذت و نشاط در فرد بيشتر هم خواهد شد، پس هرگز بوها را فراموش نکنيد. اگرچه خيلي از ما توجه چنداني به بوها نداريم اما يکي از راه‌هاي بسيار موثر براي ايجاد يک فضاي خوشايند و شادي‌بخش استفاده از بوها و عطرهاي خوشايند است. بوهايي که باعث لذتتان مي‌شوند را شناسايي کنيد و زماني که به آنها نياز داريد از آنها استفاده کنيد. مثلا بعد از يک روز پرمشغله، هنگامي که موزيک مورد علاقه‌تان را گوش مي‌دهيد و خودتان را مهمان يک نوشيدني خوش‌طعم کرده‌ايد، با يک بوي خوشايند، لذتتان را دوچندان کنيد. به اين ترتيب حس چشايي، شنوايي و البته بويايي هرکدام تجربه خوشايندي را براي شما به ارمغان خواهند آورد که ترکيب آنها حال شما را خيلي خوب مي‌کند.
چرا مردها عاشق بوي غذا هستند؟
هيچ مردي نيست که از احساس بوي خوش غذا وقتي تازه به خانه رسيده است به وجد نيايد (البته خانم‌ها هم از اين بو لذت مي‌برند) دليل آن شايد بيشتر جنبه فرهنگي داشته باشد چراکه در فرهنگ ما اغلب خانم‌ها مسئوليت تهيه غذا و آشپزي را در خانه برعهده دارند و مردها در دوران‌هاي مختلف زندگي عادت کرده‌اند مادر و بعدها همسرشان براي آنها آشپزي کند و اين بو براي آنها به نوعي تداعي‌کننده پناهگاه امني است که بعد از يک روز پرمشغله به آن پناه مي‌برند.
