میکروسکوپ کارش بزرگ نشان دادن بخش های ریز بدن در زمان عمل جراحی است. تا معاینه‌های پزشکی صحیح انجام شود و فرآیند عمل جراحی با ظرافت بالایی صورت پذیرد. از آن در آزمایشگاه و بزرگردن نمونه‌ها هم استفاده می‌شود
فیزیولوژی میکروسکوپ
میکروسکوپها برای کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین موارد استفاده میکروسکوپ در جراحی اعصاب افتالمولوژی، جراحی پلاستیک بیماری‌های زنان، گوش و حلق و بینی یا هر ناحیه‌ای از بدن است که نیاز به بزرگنمایی داشته تا قابلیت دسترسی به آن بالا رود، است.
اساس کار
سه قسمت اصلی میکروسکوپ عبارت است از:
بدنه میکروسکوپ (ساختار اصلی)، منبع نور و پایه میکروسکوپ
بدنه میکروسکوپ از عدسی‌ها، دوربین دو چشمی، شکاف‌دهنده پرتو نور، تغییر دهنده بزرگنمایی، کنترل‌کننده کانون قرارگیری جسم، عدسی شیء و یک اتصال دو طرفه به پایه میکروسکوپ تشکیل یافته و وظیفه انجام انواع بزرگنمایی‌های اپتیک از اجسام کوچک را جهت داشتن تصویری واضح‌تر و بزرگ‌تر از محل انجام فرایند بررسی جسم را به عهده دارد.
شکاف‌دهنده اشعه نور، برای ناظر دوم به کار گرفته شده و امکان نصب دوربین و مشاهده تصویر بر روی مانیتور را فراهم می آورد.
منبع نور میکروسکوپ اکثر مواقع به فرم یک منبع نور سرد است که برروی پایه نصب شده و توسط فیبرهای نازک با هدایت نور به محل مورد نظر، جسم را از طریق دو مسیر متفاوت با کاهش سایه‌های موجود نمایان‌تر می‌سازد.
پایه میکروسکوپ از یک‌سری اتصالات چرخان با قابلیت حفظ تعادل تشکیل شده که امکان حرکت آرام برای قرار گرفتن در بهترین مکان را جهت مشاهده جسم فراهم می‌آورد. همچنین امکان قفل نمودن میکروسکوپ برروی یک تکیه‌گاه فلزی (میله صلب) نیز وجود دارد تا حتی‌الامکان کمترین لرزش ممکن حین استفاده از میکروسکوپ بر روی ناحیه قرار داده شده روی بدن ایجاد گردد.
میکروسکوپ آزمایشگاهی
اساس کار این میکروسکوپها بر اساس استفاده از نور مرئی است که از طریق سیستم عدسی متمرکز می‌شود و امکان بزرگنمایی را فراهم می‌آورد. از این میکروسکوپ می‌توان در بخش بیوشیمی، هماتولوژی، سایتولوژی، هیستولوژی و میکروبیولوژی استفاده نمود.
میکروسکوپ جراحی
از میکروسکوپ جهت بزرگنمایی ساختارهای تحت جراحی (اعصاب، عروق خونی و لنفی، جراحات و …) در حین عمل استفاده می‌کنند. بسیاری از انواع این میکروسکوپها دارای ثابت‌کننده هستند که نیاز به دخالت جراح را به حداقل رسانده، وی می‌تواند بر روی روند جراحی تمرکز نماید. اساس کار این میکروسکوپها مشابه میکروسکوپ‌های آزمایشگاهی است اما قابلیت‌هایی جهت استفاده در محیط اتاق عمل به آن اضافه شده است.
میکروسکوپ الکترونی
این نوع میکروسکوپها، بزرگنمایی تا هزار برابر میکروسکوپ‌های نوری ایجاد می‌کند و امکان ایجاد تصویر از سطح زیر مولکولی را فراهم می‌آورد. میکروسکوپ‌های الکترونی دریچه تازه‌ای جهت مطالعات بیولوژی سلولی در نفرولوژی و انکولوژی فراهم آورده است. تشخیص بیماری‌های عفونی (از جمله HIV)، عصبی، قلبی، ریوی، پوستی، کبدی، اختلالات خونی و مشکلات متابولیک با این وسایل، تسهیل شده است. میکروسکوپ‌های الکترونی در دو نوع TEM و SEM موجود است.
TEM مانند میکروسکوپ نوری عمل می‌کند. با این تفاوت که به جای نور از بیم الکترونی استفاده می‌کند. به این ترتیب جزئیات بسیاری به تصویر درمی‌آید. کاربرد SEM بیشتر صنعتی است و جهت آزمایش خواص سطح به کار می‌رود.
ایرادات معمول
وجود حباب‌های هوا یا گردوغبار بر روی نمونه در تصویر اختلال ایجاد می‌کند. استفاده از حلال‌های نامناسب و وسایل نادرست جهت تمیز کردن عدسی‌ها به آنها آسیب می‌رساند و بر روی کیفیت تصویر، اثر منفی می‌گذارد.
منبع نور میکروسکوپ‌های جراحی ممکن است به شبکیه آسیب برساند. در میکروسکوپ‌های الکترونی، حرارت حاصل از بیم الکترون و اثرات شیمیایی آن عامل محدودکننده به شمار می‌آید.
ملاحظات خرید
وسایل جانبی متعددی به همراه میکروسکوپها از جمله دوربین‌های ویدئویی و انواع فیلترها ارائه می‌شود که بسته به کاربرد باید خریداری گردد. در مورد میکروسکوپ جرحی مسائل ایمنی از اهمیت بالایی برخوردار است. ضمن اینکه مباحث ارگونومیک نیز باید کاملاً رعایت شود. مقدار بزرگنمایی تصویر از مهم‌ترین مسائلی است که در هنگام خرید بید در نظر گرفته شود. وزن و شکل میکروسکوپ جراحی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
منبع-bmecenter
