190184_178

 

در جوامع گوناگون انگیزه خودکشی به شیوه های مختلفی است . در اکثر جامعه اروپایی مانع خودکشی می شوند و تا جاییکه ممکن است  سعی می کنند چنین مواردی انجام نشود . در برخی جوامع خودکشی را یک کاری

می دانند که باعث افتخار است، اما  تنها کاری است که برای  کسی است که هیچ امیدی به آینده ندارد مورد پسند است.

به طور معمول کسانی که اقدام به خودکشی می کنند در اکثر موارد دوران کودکی بی ثباتی را گذرانده اند یا اینکه تاریخچ ای از حوادث فشارزای روانی در گذشته و حال داشته اند یا فاقد حمایت کنندگان اجتماعی بوده و دوستی نداشته اند که به او اطمینان کنند.

تحقیقات نشان می دهد افرادیکه خودکشی آنها منجر به مرگ شده است، در اغلب موارد ازدواج نکرده اند یا اینکه همسرانشان مرده یا جدا شده اند یا سنشان بالاتر از 45 بوده یا تنها زندگی می کرده اند یا اینکه تاریخچه ای از اختلال جدی بدنی و هیجانی داشته یا احتمالا معتاد بوده اند.

190183_675

اظهارات کلامی: عباراتی همچون «کاش هرگز به دنیا میده بودم» و «وقتی مردم متاسف خواهید شد» را باید به اندازه عبارت مستقیم «خودم را می کشم» جدی تلقی کرد.

تغییرات رفتار: این تغییرات دامنه وسیعی مثل بخشیدن مایملک، به استقبال خطرات تهدید کننده زندگی رفتن و حادثه پذیری مکرر را شامل می شود. دیگر علائم آن ممکن است شکایت از تنهایی شدید یا بی حوصلگی، افزایش قابل توجه بیقراری یا تحریک پذیری و درگیر شدن در مدرسه یا با پلیس باشد. نشانه های رایج تری از افسردگی نیز ممکن است وجود داشته باشد مانند تغییر در اشتها و عادات خواب، افت تحصیلی یکباره، شکایت از ناتوانی در تمرکز ودوری گزینی از دوستان و فعالیت های مطلوب.

عواملی موقعیتی: ناتوانی در ارتباط با والدین، مشکلات تازه در مدرسه، پایان یافتن رابطه عاشقانه، اقدام به مصرف مواد مخدر و … همگی خطر موقعیتی را افزایش می دهد.

والدین و دوستان باید در این موقع با پرسیدن سوالاتی مانند «خیلی گرفته ای»، «نقشه ای برای پایان دادن به زندگی ات داری» و «فکر می کنی واقعا نمی خواهی زنده باشی» وارد عمل شوند.

پرسیدن سوالات مستقیم درمورد خودکشی فکر خودکشی را به سر کسی نمی اندازد، در مقابل ممکن است جدی تلقی کردن پاسخ ها، سنجشی حیات بخش باشد.

هم والدین و هم دوستان معتقدند چنین عباراتی ممکن نیست عملی شوند یا ممکن است بسیار ترس آورتر از آن باشند که انجام گیرند.

هر چند گاهی اوقات دوستان قسم یاد می کنند که در مورد افکار خودکشی رازدار باشند اما چنانچه به افکار خودکشی مظنون هستند باید فورا با یکی از والدین یا افراد بزرگسال مسئول تماس حاصل کنند و در پی کمک حرفه ای برآیند.
اگر تهدید خودکشی قریب الوقوع به نظر می رسد باید به نزدیکترین مرکز پیشگیری از خودکشی مراجعه کنند. همچنین می توانند با یک مشاور یا روانپزشک تماس بگیرند. از نظر روانشناسان علل خودکشی را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

1- آنهایی که جامعه را علت می بینند.

2- آنهایی که روی فرد نظر دارند.

اولی بر این حقیقت تاکید می کند که بیشتر افراد متمایل به خودکشی، فاقد آن فعالیت های اجتماعی هستند که زندگی را قابل تحمل و با ارزش می سازند، در حالی که دیدگاه دوم بر نقش فرد در تصمیم گیری به منظور دست زدن به خودکشی تاکید دارد.

افرادی که دست به خودکشی می زنندممکن است خصومت یا تکانه های پرخاشگرانه را به خودشان برگردانند یا ممکن است تجاربی را داشته باشند که فکر خودکشی را تقویت کند یا ممکن است از خودکشی به عنوان طریقی برای حل مشکل ومسئله خود استفاده کنند.

آمار خودکشی در ایران و جهان

در هر 20 ثانیه یک نفر خودکشی می کند

سالانه حداقل یک میلیون نفر در سراسر دنیا خودکشی می کنند یعنی در هر 40 ثانیه یک نفر (به نقل از خبرگزاری فرانسه).

طی مقاله ای که به تازگی به چاپ رسیده است، این آمار از سوی وزارت بهداشت تایید شده است. خودکشی دهیمن دلیل مرگ است و یک و نیم درصد مرگ های جهان را به خود اختصاص داده است. خودکشی به تنهایی در چین علت 30 درصد فوت هاست.

نسبت خودکشی مردان به زنان 2 و نیم به یک و در بعضی از مواقع 4 و نیم به یک است. هر چند که آمار خودکشی در ایران نسبت به بسیاری از کشورها در رده پایین تری قرار دارد اما مقایسه این آمار با آمار ثبت شده سال های گذشته در کشورمان، رشد قابل توجهی را نشان می دهد.

طبق آمار منتشر شده از سوی وزارت کشور انگیزه خودکشی در مطالعات انجام گرفته به ترتیب مربوط به مسائل ناموسی، اختلالات خانوادگی، تحصیل و ازدواج، شکست و ناامیدی، فقر و تنگدستی، بیماری های روانی استرس ها و فشارهای روانی، تنهایی، عشق و تمایلات شدید عاطفی و اعتیاد به مواد مخدر و مواد توهم زا بوده که در این میان سهم خودکشی با انگیزه اختلافات خانوادگی با 41 درصد بالاترین علت خودکشی ذکر شده و از لحاظ جنسیتی، اقدام به خودکشی در مردان 8 برابر زنان بوده است.

بیشترین دلیل خودکشی در نوجوانان ایجاد فاصله و فقدان رابطه مناسب بین فرزندان و والدین ذکر شده است؛ فاصله ای که موجب می شود والدین درک صحیحی از وضعیت فرزندان خود نداشته باشند. سرپرست اداره کل سلامت روان وزارت بهداشت گفت: سالانه 6 نفر به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت در ایران اقدام به خودکشی می کنند که معادل 4200 نفر در سال است.

اما همه خودکشی ها منجر به فوت نمی شوند.

متاسفانه در استان خوزستان میزان خودکشی ها بالاست. در یک نگاه کلی می توان چنین برداشت کرد که عوامل زیر در بالا رفتن آمار خودکشی در استان خوزستان دخیل هستند: بیکاری مشکلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی خانوادگی، شخصی، فشارهای ناشی از سرخوردگی، معضلات فرهنگی، مسائل ناموسی، اختلافات و مشکلات خانوادگی و خلاء عاطفی در خانواده ها.

رفتارهای خودکشی را می توان به صورت افکار خودکشی و اقدام به خودکشی منجر به فوت تقسیم کرد و هرگونه تهدید به خودکشی باید از سوی اطرافیان و درمانگران جدی گرفته شود. آنچه مسلم است هر انسانی که به دلیلی دست به خودکشی می زند، حتما به نقطه ناامیدی مطلق رسیده است و به نظرش تنها راه نجات، خاتمه دادن به زندگی خودش است.

روانشناسان معتقدند که خودکشی در حقیقت یک روش کاهش درد و نگرانی است و اگر اطرافیان خطر را احساس کنند و به موقع اقدام کنند می توان با کاهش این درد، جلویخودکشی را گرفت.

یکی از مهمترین روش های پیشگیری از خودکشی درمان افسردگی است، چون افسردگی از مسائلی است که باعث ایجاد افکار خودکشی در شخص می شود.

مهمترین عامل در رفتارهای خودکشی برای افراد زیر 30 سال، اختلالات سازشی و تعارضات خانوادگی است و یکی از اقدامات پیشگیرانه، عدم انتشار اخبار خودکشی در مطبوعات است که از نظر سازمان بهداشتی جهانی بهترین اقدام است.

با تمام تجزیه و تحلیل هایی که از خودکشی می شود، آنچه که مسلم است، انسان سالم اسیر شرایط زندگی نمی شود بلکه می تواند شرایط بد زندگی را به میل خود و با توانایی هایی که دارد، تغییر دهد. هر انسان سالمی قادر است که برای خودش انگیزه های متفاوتی جهت ادامه زندگی بیابد تا بتواند یک زندگی با ارزش را ادامه دهد.