حواستان به گوش سپردنتان به موسیقی باشد طبق آخرین آمار گیری در میان جوانان، آمار ابتلای آنان به مشکلات شنوایی در پی گوش دادن به موسیقی با صدای بلند بسیار بالاست
– فاطمه يارمحمدي در خصوص شنیدن موسیقی با صدای گوشخراش نوشت: امروزه گوش دادن به موسيقي با هدفون و يا صحبت كردن با هندزفري، نزد عده‌اي به عادتي تبديل شده است كه انگار اگر به آن عمل نكنند؛ افرادي عقب مانده از تمدن به شمار مي‌‌آيند! خيلي‌ها موقع رانندگي، پياده‌روي، ورزش، غذا خوردن، تماشاي فيلم، مطالعه و كارهاي خانه ترجيح مي‌دهند با هدفوني در گوش خود يا صحبت كنند و يا به موسيقي گوش بسپارند، در حالي كه شايد از آسيب‌هاي وارده به گوش خود بي‌خبر باشند.
سازمان بهداشت جهاني در گزارش تكان‌دهنده‌اي پيش‌بيني كرده است بيش از يك ميليارد نوجوان و جوان در جهان به دليل گوش دادن به موسيقي با صداي بسيار بلند، در خطر قرار گرفتن در فهرست بيماران كم شنوا و ناشنواي سال‌هاي آتي قرار دارند.
فقط يك ساعت موسيقي!
سازمان بهداشت جهاني به همه مردم دنيا و به ويژه جوانان و نوجوانان توصيه كرده است اگر مي‌خواهند سلامت شنوايي خود را حفظ كنند، بيشتر از يك ساعت در روز موسيقي گوش ندهند.
به گفته كارشناسان، از دست دادن كامل شنوايي، را ناشنوايي يا كري و كم شدن آن را، كم‌شنوايي گويند.
اختلال شنوايي ميتواند ابتلا نسبت به تمامي نوت‌هاي صدا يا محدود به صداهاي معيني باشد. سازمان بهداشت جهاني در گزارش خود همچنين نسبت به استفاده بيش از حد آلات موسيقي در اماكن عمومي هشدار داده است كه دستگاه‌هاي پخش موسيقي، كنسرت‌ها و رستوران‌هايي كه در آن موسيقي با صدايي بسيار بلند پخش مي‌شود، تهديدي جدي براي شنوايي افراد به حساب مي‌آيد.
43 ميليون ناشنوا
طبق آمار سازمان جهاني بهداشت تا كنون 43 ميليون نفر در گروه سني 12 تا 35 سال، به دليل گوش دادن به موسيقي با صداي بلند و استفاده طولاني مدت از هدفون، در دنيا ناشنوا شده‌اند، آماري كه به گفته اين سازمان به طور روزانه در حال افزايش است.
سازمان ياد شده همچنين هشدار داده است آمار تأسف‌باري نشان مي‌دهد كه نيمي از نوجوانان و جوانان در معرض خطر در كشورهاي ثروتمند يا متوسط زندگي مي‌كنند كه به دليل شنيدن موسيقي و تماشاي فيلم با استفاده از دستگاه‌هاي شخصي به صورت بلند، در معرض ناشنوايي قرار گرفته‌اند و آمار اين ناشنوايان در سال‌هاي آينده افزايش خواهد يافت.
رعايت حد مجاز صدا
رستوران‌ها، باشگاه‌هاي ورزشي و مراكز آموزش موسيقي از ديگر اماكني است كه به دليل پخش موسيقي با صداي بلند 40درصد به ميزان ناشنوايان جوانان سال‌هاي آينده مي‌افزايند. 5/3 درصد از نوجوانان آمريكايي در سال 1994 ميلادي به دليل استفاده از هدفون، هندزفري و يا صداي بسيار بالاي موسيقي، شنوايي خود را از دست داده بودند كه اين رقم در سال 2006 به 3/5 درصد رسيده است.
دكتر اثين كراگ ـ مدير بخش پيشگيري از آسيب‌هاي سازمان بهداشت جهاني هشدار مي‌دهد: اگر چه گوش سپردن به موسيقي با صداي بلند آسيب‌هاي جدي و حتي خطر ناشنوايي را به دنبال دارد جلوگيري از اين نقص عضو به راحتي قابل پيشگيري است و درمان ساده‌اي دارد كه آن هم حداكثر يك ساعت گوش كردن به موسيقي با صداي آرام و ملايم، در روز است.
شايد شنيدن فقط يك ساعت موسيقي در روز براي كساني كه عادت دارند هر روز 10 ساعت از دستگاه‌هاي پخش موسيقي موزيك گوش كنند، پيشنهاد غير قابل قبولي به نظر برسد، اما در همين يك ساعت نيز نبايد صداي دستگاه‌هايي مانند هندزفري، هدفون و يا راديو و تلويزيون بلند باشد.
سازمان بهداشت جهاني پيشنهاد مي‌كند هنگام شنيدن موسيقي، صدا به ميزاني تنظيم شود كه گوش را آزار ندهد. همچنين اين سازمان براي جلوگيري از آسيب‌هاي صداي بلند در فضاهاي شلوغ، توصيه مي‌كند كه افراد از گوش بند استفاده كنند.
هدفون، ممنوع!
مسئولان دولت فرانسه، محدوديت‌هايي را براي استفاده از دستگاه هاي پخش آهنگ سيار مانند انواع «ام پي تري» و «ام‌پي فور»ها در اين كشور اعمال كرده‌اند. اين تصميم براي كاهش استفاده شهروندان فرانسوي از هندزفري‌هاي مختلف است، چرا كه حواس پرتي و كاهش شنوايي بر اثر استفاده از چنين وسايلي ميتواند باعث حوادثي مانند تصادفهاي رانندگي يا حتي بالا رفتن كاذب هزينه‌هاي درمان در آن كشور شود. در بسياري از نقاط فرانسه، استفاده از هندزفري‌هاي معمولي يا بلوتوث دار تلفن همراه، هنگام رانندگي ممنوع است.
متخصصان بيماري‌هاي گوش و حلق و بيني آمريكايي هشدار داده‌اند كه استفاده از هدفون براي گوش دادن به آهنگ‌هايي با صداي بلند، ميتواند سبب ابتلا به كم شنوايي يا ناشنوايي موقت يا حتي دائمي شود. بلندي صداي دستگاه پخش صوت، به سر و صداهاي محيط بستگي دارد. ممكن است صداي 5 دسي بل براي گوش دادن به يك آهنگ در طول شب و در رختخواب زياد باشد، اما صداي 25 دسي بل هنگامي كه در ايستگاه مترو منتظر آمدن قطار ايستاده‌ايد، صداي كمي محسوب شود.
اين محققان اعلام كرده‌اند هر چند حداكثر صداي بيشتر دستگاه‌هاي پخش «ام‌پي‌تري» تا 100 دسي بل تنظيم شده است، اما گوش دادن به آهنگ به مدت 5 ساعت با اين صدا، سبب ايجاد اختلالات جدي در دستگاه شنوايي مي‌شود. آنها استفاده ازهدفون با حداكثر صداي 85 دسي بل و به مدت طولاني را هم خطرناك مي‌دانند و مي‌گويند « هر چه صدايي كه قرار است از دستگاه صوتي به گوش شما برسد كمتر باشد، احتمال آسيب‌هاي شنوايي هم كمتر مي‌شود.
پژوهشگران معتقدند افراد نبايد بيشتر از يك ساعت به طور مداوم و بيش از 3 تا 4 ساعت در طول روز از هندزفري براي گوش دادن آهنگ يا حتي انجام گفت و گوهاي تلفني استفاده كنند زيرا در غير اين صورت، احتمال آسيب به قدرت شنوايي و كم يا ناشنوا شدن آنها در سنين پيش از سالمندي و حتي ميانسالي، وجود خواهد داشت.
ايمني هدفون‌ها
وقتي سري به بازار فروش انواع لوازم جانبي تلفن همراه يا دستگاه‌هاي پخش «ام‌پي‌تري» مي‌زنيد، شايد اين سؤال برايتان پيش آيد كه استفاده از كدام يك از اين هدست‌ها خطر جدي‌تري را براي سلامت شنوايي ما در پي خواهد داشت يا اصلاً كدام يك از آنها بهتر و كارآمدتر است؟ البته اين موضوع براي كساني كه به صداي زياد علاقه دارند، تفاوتي ندارد.
اگر قرار باشد آهنگي را با صداي بسيار بلند گوش كنيد، تمامي انواع هدفون‌ها براي سلامت شنوايي شما خطرناك است، اما در حالت استاندارد و در شرايط عادي، هدفون‌هايي كه سري گرد و كوچكي دارند و كاملاً داخل گوش فرو مي‌روند، خطر بيشتري براي گوش‌هايتان خواهند داشت. چون صدا را به طور مستقيم به پرده گوش مي‌رسانند و سبب آسيب آن مي‌شوند.
هدفون‌هايي هم كه سري كوچك اما بشقاب مانند دارند مناسب نيستند. در نهايت، هدفون‌هاي بزرگي كه سري ابري شكل دارند و مانند سرماگير، روي سطح خارجي گوش قرار مي‌گيرند، عوارض كمتري براي مصرف‌كنندگان در پي خواهند داشت.
هدفون، سردرد و توهم
محققان دانشگاه آكسفورد مي‌گويند حدود 10 ميليون جوان اروپايي در معرض ابتلا به عوارض ناشي از استفاده از هدفون قرار دارند، آنان علاوه بر اختلالات شنوايي، سردردهاي موقتي اما پي در پي، سرگيجه و ايجاد توهم را هم از ديگر عوارض استفاده از انواع هدفون‌ها براي گوش دادن به آهنگ با صداي بلند و طولاني مدت مي‌دانند. استفاده زياد از هدفون سبب مي‌شود مدام فكر كنيد يك نفر دارد با شما حرف مي‌زند يا به هنگام خواب، صداهاي مزاحمي در مغزتان بشنويد كه اجازه خواب راحت را به شما نمي‌دهند.
وزوز آزاردهنده گوش هم يكي ديگر از عوارض است. بد نيست اين را هم بدانيد كه قرار گرفتن هندزفري براي مدت طولاني داخل گوش سبب انتقال خون گوش داخلي به ساير اندام‌ها مي‌شود كه احتمال آسيب‌پذيري پرده گوش را دو چندان مي‌كند.
سرطان و هندزفري‌هاي بلوتوثي
يكي از دغدغه‌هاي هميشگي استفاده از هندزفري‌هاي بلوتوث، سرطان‌زا بودن آنهاست. تحقيقات و ادعاهاي زيادي در اين مورد مطرح شده است، اما بر اساس اعلام سازمان غذا و داروي آمريكا (FDA)، هنوز كسي نوانسته است ثابت كند امواج هندزفري‌هاي بلوتوث به مغز افراد آسيب مي‌رساند يا سبب ابتلا به انواع سرطان مي‌شود.
البته ناگفته نماند كه FDA اعلام كرده است برخي افراد با اشعه‌هاي راديويي، حساس‌تر از ديگران هستند و ممكن است بر اثر تماس با اين اشعه‌ها، دچار سردرد شوند. اثبات ادعاي وجود داشتن رابطه معناداري بين ابتلا به اختلالات مغزي، سرطان و استفاده از بلوتوث، بايد بيشتر مورد مطالعه و بررسي قرار بگيرد. اين بحث در مورد تلفن‌هاي همراه هم هنوز به نتيجه نرسيده است.
پيشرفت فناوري به ضرر انسان
يكي از نشانه‌هاي آسيب‌رسيدن به گوش به علت گوش كردن زياد به موسيقي از طريق هدفون،آن است كه وقتي شما يك محل پر سر و صدا را ترك مي‌كنيد، گوشتان تا مدتي زنگ مي‌زند. اگر مدتي به گوشتان استراحت دهيد، احتمالاً وضعيت بهبود خواهد يافت، اما اگر پيوسته از هدفون استفاده كنيد، گوش داخلي شما هم آسيب مي‌بيند كه در اين صورت ممكن است قدرت شنوايي شما براي هميشه كاهش يابد. متاسفانه به دليل توليد باتري‌هاي پرقدرت با عمر بالا، كمتر كسي به گوش خود استراحت مي‌دهد و اين از مواردي است كه پيشرفت فناوري در عمل به ضرر انسان تمام شده است.
نتايج يك پژوهش كه در آزمايشگاه‌هاي آگوستيك ملي استراليا انجام شده است، نشان مي‌دهد 25 درصد از افرادي كه دستگاه‌هاي پخش موسيقي قابل حمل استفاده مي‌كنند، آنقدر از اين وسيله استفاده كرده‌اند كه به شنوايي خود آسيب جدي رسانده‌اند.
خطر جاني هندزفري و هدفون‌ها
بعد از بيان مشكلات سلامت استفاده از هدفون‌ها، به مشكلات مربوط به ايمني اين وسيله پركاربرد در ميان جوانان مي‌رسيم.
يكي از شايع‌ترين مشكلات، اين است كه افراد پياده و حتي رانندگان، با گذاشتن هندزفري در گوش خود و بلند كردن صداي آهنگشان، ديگر قادر به شنيدن صداهاي محيط اطراف نيستند. اين كار ميتواند حوادث ناگواري مانند تصادفهاي رانندگي، چه براي راننده و چه براي عابران پياده را در پي داشته باشد و به همين دليل تمامي افراد و بخصوص رانندگان توصيه مي‌شود در مكان‌هاي شلوغ از هدفون استفاده نكنند. استفاده از ضبط صوت خودرو، هر چقدر هم كه صداي زيادي داشته باشد، از لحاظ ايمني بهتر است. عابران پياده هم فقط در محيط‌هاي امن مي‌توانند هدفون در گوش بگذارند. اگر براي ورزش به پاركي رفته‌ايد يا سوار تاكسي و اتوبوس و مترو هستيد، استفاده از هدفون آسيب چنداني به شما نمي‌رساند، اما به هيچ وجه در مكان‌هاي شلوغ و هنگام رفت و آمد در خيابان‌ها از آن استفاده نكنيد. گاهي نشنيدن صداي بوق يك موتورسيكلت يا خودرو، بهاي سنگيني دارد.
از بين رفتن سلول‌هاي شنوايي
دكتر محسن نراقي ـ متخصص گوش و حلق و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران درباره مضرات استفاده از هدفون و هندزفري مي‌گويد: از ميان رفتن سلول‌هاي مويي سبب تغيير آستانه شنوايي گوش مي‌شود و افراد به صداهاي بلند عادت مي‌كنند؛ وزوز گوش يا صداهاي آزاردهنده در گوش از ديگر عوارض استفاده از سيستم هاي گوش (هندزفري و هدفون) است.
وي تاكيد مي‌كند: بر خلاف تصور شايع در جامعه،عفونت گوش هيچ ارتباطي به استفاده از هندزفري و هدفون ندارد و اين دو مقوله كاملاً جدا از هم است. استفاده از هندزفري و هدفون به هنگام انجام ورزش هيچ خطري را ايجاد نمي‌كند، اما نكته‌اي كه بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه افراد نبايد هنگام ورزش صداي لوازم صوتي مورد استفاده را زياد كنند.
اين متخصص گوش و حلق و بيني مي‌گويد: شدت صدا به هنگام استفاده از هندزفري و هدفون، بستگي به ميزان شنوايي افراد دارد و آنان بايد سعي كنند از كمترين شدت صوتي هنگام استفاده از اين سيستم‌ها بهره گيرند.
دكتر نراقي توصيه مي‌كند: در صورت لزوم استفاده از گوشي‌ها بايد با فاصله زماني حداقل يك ساعت و كمترين شدت صداي قابل فهم ممكن، صورت گيرد.
توصيه‌هاي كارشناسان
كارشناسان سازمان بهداشت جهاني براي مقابله با صداي بلند در موقعيت‌هاي مختلف توصيه مي‌كنند:
ـ در مراكزي كه شدت صدا بالاست، بايد به مراجعه‌كنندگان گوش بند رايگان بدهند.
ـ در كنسرت هاي موسيقي از بلندگوها فاصله داشته باشيد.
ـ هنگام شنيدن موسيقي، گاهي صدا را قطع كنيد و به گوش خود استراحت بدهيد.
ـ كارخانه‌هاي سازنده هدفون و هندزفري بايد ميزان پخش صدا را محدود كنند و دولت‌ها و يا متوليان بهداشت و سلامت جوامع بايد قوانين سخت‌گيرانه‌اي در اين مورد به تصويب برسانند.
كارشناسان سازمان بهداشت جهاني همچنين هشدار مي‌دهند به هنگام بلند كردن صداي موسيقي به ياد داشته باشيد به ازاي هر 3 دسيبل كه به آن اضافه مي‌شود، عمر شنوايي شما نصف زمان آن، كاهش مي‌يابد.
ـ استفاده از يك هدفون يا هندزفري سالم و ضدخش، ميتواند مانع از شنيدن با صداي بلند شود.
اين كارشناسان دستورالعمل جدي ديگري نيز دارند، آنها تاكيد مي‌كنند: گوش كردن به هر صدايي بيش از 85 دسيبل، به اين معنا است كه در مدت كوتاهي فرد مبتلا به كم شنوايي و در صورت استفاده طولاني مدت در روز، به ناشنوايي مبتلا خواهد شد.پيشتر، كارشناسان اين سازمان جهاني در گزارشي اعلام كرده‌اند كه گوش كردن به هر صداي بلند در دراز مدت، فرد را دچار سردردهاي دردناك خواهد ساخت كه بهترين راهكار جلوگيري از اين نوع بيماري، استفاده كم از دستگاه‌هايي مانند هندزفري و هدفون در دراز مدت همراه با عادت كردن به شنيدن هر نوع صوت و آوا با صدايي آرام و ملايم است.
به گفته آنان، كساني كه به شنيدن آوا از دستگاه هاي صوتي همراه با صداي بلند عادت كرده‌اند، براي جلوگيري از كر شدن ناگزير، از ترك اين عادت زيان‌آور خود هستند، در غير اين صورت اصرار بر اين عادت غلط منجر به از دست دادن شنوايي ظرف چند سال خواهد شد.
اين در حالي است كه بسياري از توليد‌كنندگان دستگاه‌هاي صوتي بي‌توجه به اين واقعيت علمي، دستگاه‌هايي مانند سينماي خانگي را به بازار عرضه كرده‌اند كه تا معادل 120 دسي بل صدا توليد مي‌كند كه معادل صداي موتور هواپيماهاي جت است.
حفاظت از گوش
بنابر تحقيقات انجام شده در دنيا، بيشترين عاملي كه سبب ناشنوايي مي‌شود، آسيب رسيدن به تارهاي درون گوش بر اثر سر و صداي زياد است و تنها تعداد كمي از افراد به علت‌هاي ديگر ناشنوا مي‌شوند.در بيشتر مواقع روز، ما با صداهاي بسيار زيادي در ارتباط هستيم و بيشتر آنها از جمله آلودگي‌هاي صوتي به شمار مي‌روند، مانند صداي رفت و آمد خودروها و بوق آنها، ماشين‌آلات ساختماني و موارد بسيار ديگر. در پي تحقيقات علمي كه انجام شده است، صداهايي كه بيش از 105 دسيبل قدرت دارد، مي‌توانند براي گوش بسيار مضر باشد و همچنين صداهاي بسيار آرامتر از 85 دسيبل به اندازه خود براي گوش، بسيار بد است.براي اينكه بتوانيم گوش‌هاي خود را تا پايان عمر سالم نگه داريم، بايد به نكات زيادي توجه كنيم و از همه مهمتر پيروي از اين نكات است كه در برخي شرايط، شايد سخت باشد:
اگر دوست داريد هميشه از هدفون‌ها استفاده كنيد، در عين حال كه بايد صداي آن را كم كنيد، بهتر است از هدفون‌هايي استفاده كنيد كه فضاي كافي براي قرار گرفتن گوش در داخل‌شان را داشته باشند و بعد از هر چند دقيقه به گوشتان استراحت بدهيد.
ـ يكي از نكاتي كه بايد رعايت كنيد، فاصله گرفتن از تلويزيون و راديو به هنگام گوش كردن به آنهاست. اين كار سبب مي‌شود گوش‌هاي شما در معرض صداهاي مستقيم راديو و يا تلويزيون قرار نگيرد و صدمات وارده به گوش به اندازه زيادي كاهش يابد.
براي گوش كردن به موسيقي در خودرو نيز بايد نكاتي را رعايت كنيد. در ابتدا بكوشيد از صداي بلند در خودرو استفاده نكنيد و در صورت بلند بودن صدا شيشه‌ها را پايين بكشيد، زيرا صداي بلند در فضاي بسته آسيب‌هاي جبران‌ناپذير به گوش وارد مي‌كند.
روزنامه اطلاعات
