first-signs-of-pregnancy

 

وقتی زوج ناباروری به پزشک مراجعه میکند اگر مشکل آنها قابل درمان باشد3 نوع درمان برایش متصور میشود: دارودرمانی- جراحی و استفاده از روشهای کمک باروری.حدود ده درصد زوجها نابارور هستند و در تعدادی از موارد برای بچه دار شدن نیازمند استفاده از روشهای کمک باروری است  که دراصطلاح علمی به آنها  techniques یا ART می گویند.روشهای کمک باروری بسیار متعدد هستند از ساده ترین روش گرفته تا پیچیده ترین  نوع آن. بنابراین باید  برای هر زوجی روش مناسب پیشنهاد شود

 

یکی از رایج ترین روشهای ART ، IVF یا همان لقاح آزمایشگاهی است. در این روش ابتدا تخمک گذاری چه به صورت خود به خود و یا با تحریک دارویی انجام خواهد شد و سپس با هدایت سونوگرافی ترانس واژینال اووسیتی که از تخمدان آزاد شده برداشته میشود و با اسپرمی که جدا از مرد گرفته شده در شرایط آزمایشگاهی لقاح مصنوعی انجام میشود.

سپس سلول تخم 72 تا 48 ساعت در آنجا نگه داشته میشود و یکسری تقسیم سلولی داده و رویان حاصل از این فرایند از طریق دهانه رحم به داخل رحم زن منتقل میگردد  تا در آنجا لانه گزینی کرده و یک حاملگی طبیعی ادامه یابد .

در این روشها می توان از اسپرم و اووسیت زوجین و یا اسپرم و اووسیت اهدایی استفاده نمود .

ART به غیر از IVF شامل روشهای گوناگون دیگر مثل : تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم ICSI ، انتقال گامت به داخل لوله رحم GIFT ، انتقال تخم به داخل لوله رحم ZIFT و یا انتقال رویان تشکیل شده به داخل لوله های رحم TEL است .

 IVF

IVF تقریبا برای همه نوع ناباروری انجام میشود و کاربرد اصلی آن موقعی است که با سایر روشهای طبی و یا جراحی مشکل حل نشده باشد و به نوعی حل آن پیچیده تر بوده و یا ممکن است به  غیر از یک علت چندین عامل در کنار هم حضور داشته باشند .

حتی برای زنانی که ناباروری مرتبط با سن و یا کاهش باروری غیر قابل توجیه دارند و تمام مراحل درمان انجام اما با شکست روبرو شده اند ، بهترین راه میان بر زدن است و به نوعی آخرین خط درمانی محسوب میگردد اما در صورت درخواست انجام آن به هیچ عنوان استرس و اظطراب به خود راه ندهید زیرا تنش موجب اختلال در روند تهیه اسپرم و تخمک شده و اختلال ایجاد میکنند .

 موفقیت در IVF تحت تاثیر عوامل مختلفی بوده و متاسفانه بعضی موارد فقط در زمان انجام آن شناخته میشوند .

 شانش مادر شدن در زنان جوانی که ذخایر تخمدانی خوبی دارند نسبت به زنان مسنتر و یا زنانی که دچار پیری زود رس تخمدانی شده اند ، بسیار بیشتر است .

می توان گفت در تمام عواملی که در موفقیت IVF موثر بوده ، کاهش ذخیره تخمدانی نقش مهم تری ایفا میکند . باید خاطر نشان کرد که مصرف سیگار هم میتواند موفقیت را تا 50% کاهش دهد بنابراین اگر تمایل به IVF داشته و سیگار میکشید و یا حدس می زنید شاید لازم باشد شما هم آن را انجام دهید از همین لحظه آن را کنار بگذارید .

زنان 25 تا 20 ساله بهترین منتخبین IVF هستند و بعد از آن این شانس بتدریج کاهش میابد و بعد از 40 سالگی موفقیت بسیار ضعیف تر خواهد شد. و از طرف دیگر با افزایش سن مادر میزان سقط خود به خود نیز افزایش میابد، برای سنجش ذخایر تخمدانی قبل از انجام IVF میتوان از روشهای نامبرده در فصل دو استفاده نمود اما این تست ها خالی از خطا نیستند .برای مرد نیز انجام آزمایش آنالیز مایع منی مدت کوتاهی قبل از IVF  ضروری است ، حتی اگر قبلا چند بار این آزمایش را انجام داده باشد .رای بهبود بخشیدن پیامد IVF یک انتقال کاذب و امتحانی جهت بررسی دستگاه تناسلی زن می تواند مفید باشد و با این معاینه می توان تنگی احتمالی دهانه رحم ، یا هر عاملی که ممکن است انتقال رویان به رحم را در روز انجام IVF مشکل سازد کشف و حل نمود .

از طرف دیگر اگر در دستگاه تولید مثل زن میوم یا پولیپی (دوغده خوش خیم اند) وجود داشته باشد احتمال زیادی وجود دارد که رویان بر روی آن لانه گزینی نموده و سقط شود بنابراین جهت تضمین لانه گزینی بررسی داخل رحم قبل از IVF عاقلانه است .

همانطور که قبلا گفته شد برای انجام لقاح آزمایشگاهی باید اووسیت از زن تهیه شود ، جهت این کار معمولا 36 ساعت بعد از تحریک دارویی تخمدان برای تخمک گذاری با کمک سونوگرافی داخل واژنی ، یک سوزن مخصوص از طریق واژن وارد تخمدان شده و اووسیت برداشته میشود. این کار به هیچ عنوان ترس نداشته، زیرا با آنکه هیچ خطری ندارد با دادن یک تسکین دهنده مناسب دردی هم نخواهد داشت.بعد از انجام آن فقط ممکن است مقدار بسیار کمی خونریزی از واژن وجود داشته باشد که سریعا حا میگردد .

از اووسیت های برداشته شده 30 تا 20 % شان ، نابالغ بوده و پس از گذشت حدودا 36 ساعت در محیط آزمایشگاه بلوغ یافته و آماده انجام لقاح خواهند بود.

امروزه در زوجهایی که تحت IVF قرار میگیرند بیشترین مشکل مربوط به عوامل مردانه است .

نمونه مایع منی باید بالافاصله قبل یا بعد از تهیه اووسیت زن ، از شوهرش گرفته شود و روش تهیه آن استمناء ( خود ارضایی ) بوده و اگر شرایط بر روی اظطراب ایجاد کرده و امکان تهیه نیست می توان چند روز قبل آن را گرفته و منجمد نمود، البته باید سعی نمود اظطراب های بیخود را کنار گذاشته و نمونه تازه به پزشک داد ، زیرا نمونه تازه از نمونه منجمد شانس بهتری دارد .مایع منی گرفته شده در آزمایشگاه تصفیه میشود و پلاسمای منی از اسپرم ها تفکیک و شسته شده واسپرم مناسب فرایند اصلی (لقاح) آماده است.ه طور کلی هر اووسیت با 100-50 هزار اسپرم متحرک به مدت 18-12 ساعت در یک شرایط کنترل شده وادار به لقاح میشود، البته از این همه اسپرم در نهایت تخمک فقط یک عدد را در خود جای داده و با آن ترکیب میشود.

محیط های کشت طوری طراحی شده اند که شبیه مایع موجود در لوله های رحم انسان باشند جهت این امر به این محیط ها پروتئینها و سرم انسانی اضافه میگردد و نطفه جنین شما نه در روی میز آزمایشگاه بلکه در شرایطی مانند بدن شما تشکیل میگردد.

بعد از ایجاد تخم ،چندین تقسیم سلولی انجام شده و رویان را به وسیله یک کتتر وارد رحم میکنند .

در هنگام انتقال رویان و دستکاری رحم ممکن است رحم تحریک و دچار انقباض شود و باعث دفع رویان گردد و با آرامش شما و تجویز دارو توسط پزشکتان این مسئله نیز کنترل میشود .

هورمون پروژسترون بعد از لانه گزینی موفق رویان برای ادامه باروری حیاتی است به همین جهت در صورت نیاز تا زمانی که جفت تشکیل و این هورمون را ترشح کند . تجویز پروژسترون به صورت دارو ممکن است نیاز شود.

البته حاملگی چند قلویی درART افزایش میابد و این احتمال در زنان جوانتر بیشتر خواهد بود.در بعضی از زنانی که دچار نارسایی زودرس تخمدان شده اند و امکان تخمک گذاری حتی با تحریک دارو وجود نداشته می توان از اووسیت های فرد دیگر با اسپرم شوهر او استفاده و رویان حاصل را در رحم زن نابارور قرار داد ، لازم به ذکر است که یک دوره هورمون درمانی قبل از انتقال در زن ناباروری انجام میشود و شرایط مساعدی برای حفظ جنین در رحم او فراهم میشود . البته  استفاده از اووسیت و اسپرم اهدایی با توجه به اخلاقیات و اعتقادات اشخاص متفاوت است.روش دیگر مطرح شده در بعضی کشورها حاملگی نیابتی (یا اجاره ای) در زنانیست که تخمک گذاری دارند اما امکان حاملگی به علت فقدان رحم و نارسایی در نگه داری جنین و یا بیماری خاصی که بارداری با آن برای جان مادر مخاطر انگیز بوده انجام میگردد. اینگونه روشها مسائل اخلاقی ، قانونی و روانشناختی پیچیده دارند و صرف نظر از این مسائل باید انعقاد قرارداد بین زوج نابارورر و فردی که حاملگی آنها را میپذیرد ضروری است .

تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم ICSI

ابداع این روش بسیار شگفت انگیز بوده و در مواردی که نفوذ اسپرم به درون اووسیت امکان پذیر نبود شگفت انگیز بود.در این عمل اسپرم مستقیم به داخل سیتوپلاسم تخمک تزریق میشود ، این روش بیشتر در در ناباروری های مردانه و بلخصوص مواردی که آنالیز مایع منی به شدت غیر طبیعی است صورت میگیرد .به طور کلی برای لقاح اووسیت هایی که از طریق IVF  قادر به لقاح نبوده اند ICSI انجام میشود .

ZIFT  وGIFT

این روشها به نوعی مانند IVF هستند ، با این تفاوت که در GIFT اووسیت و اسپرم و در ZIFT تخم حاصل در آزمایشگاه به جای انتقال به رحم به داخل لوله های رحم منتقل میشوند .تکنیک انجام عمل مانند IVF  است اما به هر حال این روشها کاربرد قبلی حود را از دست داده و IVF جایگزین خوبی برایشان بوده است .