7

چگونه بدانیم مبتلا به فشار خون هستیم؟

فشار خون بیماری بسیار خطرانکی است که انسان را تا مرگ می کشاند پس باید مواظب بود و از علائم فشار خون با خبر بود.بسیاری از افراد که دچار فشار خون بالا هستند،

احساس بیماری ندارند و حال عمومی آنان خوب است. اغلب افراد سن بالا دارای فشار خون بالا هستند و خودشان خبر ندارند.به همین علت اندازه‌گیری فشار خون یکی از مهمترین معایناتی است که تمام افراد باید چه مشکل داشته باشد و چه نداشته باشد لازم است که حداقل هر ۲-۱ سال یکبار فشار خون خود را اندازه بگیرد تا در صورت بالا یا پایین بودن بیش از حد آن نسبت به درمان اقدام کند.ممکن است زمانیکه تشخیص داده شود که شما مبتلا به فشارخون بالا هستید، تعجب کنید چرا که اغلب با وجود بالابودن فشارخون، شمامشکلی نداشته و احساس سلامتی می کنید. فشارخون بالا بطورمعمول هیچگونه علامتی ندارد و بسیاری از افراد بدون اینکه اطلاعی از این مشکل داشته باشند زندگی میکنند. قلب، مغز و کلیه ها میتوانند افزایش فشارخون را برای مدت زیادی تحمل کرده و بنا براین ممکن است شما سالها بدون احساس ناراحتی و ایجاد علایم بالینی، زندگی کنید.در مواردی که فشار خون خیلی بالا می رود، سردرد و گاهی اوقات نیز تنگی نفس و خونریزی از بینی رخ می دهد. با این وجود تنها راه تشخیص فشار خون بالا ، اندازه گیری میزان آن است. علایم‌ سردرد و سرگیجه ، خواب‌آلودگی ، گیجی‌ ، کرختی‌ و مور مور شدن‌ در دستها و پاها ، سرفه‌ خونی، خونریزی‌ از بینی‌ و تنگی‌ نفس‌ شدید مربوط‌به بالارفتن‌ فشارخون ‌بطور بحرانی‌ هستند.پس بزرگسالان سالم دست کم باید هر دو سال یکبار فشارخون خود را اندازه گیری نمایند زیرا درمان فشارخون بالای بی علامت بسیار مهم است، چراکه عدم تشخیص و درمان این وضعیت بی علامت ، موجب عوارض غیر قابل درمان و عامل خطر افزایش  ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و… میباشد.فشارخون در طول شبانه روزمتغییر بوده و در اثر برخی از عوامل مثل شرایط استرس زا،فعالیت بدنی و ورزش،برخی غذاها بویژه غذاهای پر نمک و نوشیدنی های حاوی کافئین، برخی داروها یا مکمل های غذایی افزایش مییابد، سپس به سطح طبیعی بر میگردد. اما حتی در شرایط طبیعی نیزممکن است در هر بار اندازه گیری، فشارخون مختصری بالا و پایین رفته و مقدار آن اندکی تغییرنماید(البته در محدوده نرمال).

دو نوع فشار خون داریم:

فشارخون سیستولی و فشارخون دیاستولی. هنگامیکه بطنها منقبض میشوند حداکثر فشارخون در عروق وجود دارد (فشارخون در هنگام انقباض قلب یا فشارخون سیستولی) و پس از پایان انقباض به پایینترین سطح خود میرسد (فشارخون در هنگام انبساط و استراحت قلب یا فشارخون دیاستولی). جهت سنجش دقیق فشارخون، شما باید فشارخون هر دو مرحله، یعنی سیستول و دیاستول را اندازه گیری نمایید.

سطح فشار خون شما به چه مفهوم است ؟

در حال حاضر بر اساس رهنمودهای بین المللی، فشارخون در یکی از سه گروه “طبیعی”، “پیش فشارخون” و “فشارخون بالا” قرار میگیرد۱٫ فشار خون طبیعی فشارخون کمتر از mmHg 120/80می باشد.٫ اگر فشارخون در دست کم دو مرتبه اندازه گیری فشارخون (در دو روز متفاوت) مساوی یا بیشتر از mmHg ۱۲۰/۸۰ باشد، شما در گروه پیش فشارخون قرار میگیرید٫ اگر فشارخون در دست کم دو مرتبه اندازه گیری فشارخون مساوی یا بیشتر از mmHg ۱۴۰/۹۰ باشد فشارخون بالا قرار میگیرید.

پیش فشار خون:

در مرحله پیش فشارخون، فشارخون در بالای حد طبیعی قرار دارد (یعنی مقادیر فشارخون بطور مداوم مابینmmHg ۱۲۰/۸۰ و  mmHg ۱۳۹/۸۹   می باشد). در حال حاضر حدود یک سوم بالغین در مرحله پیش فشارخون هستند. پزشکان  این مرحله را به عنوان مرحله خطر تلقی میکنند، چراکه این گروه در طی مراحل بعدی زندگی با احتمال بسیار بیشتری دچار فشارخون بالا میشوند. در واقع خطر ابتلا به بیماری قلبی در فشارخونهای بیشتر از  mmHg 115/75  افزایش مییابد.اما توجه فرمایید که  درمان دارویی در این مرحله مفید نیست اما باید کنترل فوری فشارخون از طریق درمان غیردارویی(تغییر در شیوه زندگی) آغاز شود. این تغییرات سالم در شیوه زندگی میتوانند به کاهش فشارخون منجر شوند و سطح فشارخون را بدون نیاز به مصرف دارو به سطوح کمتر برگرداند.تغییرات سالم در شیوه زندگی را ابتدا با عادات غذایی خود آغاز کنید. میوهها و سبزیجات بیشتری مصرف کنید و از چربیهای اشباع کمتری استفاده نمایید. مصرف نمک را به کمتر از g 5/1 در روز ( با طبخ کم نمک غذا و حذف کامل نمک سر سفره) کاهش دهید. در صورت ابتلا به اضافه وزن، کاهش وزن میتواند مفید باشد و با هر ۵/۱ کیلوگرم کاهش وزن، فشارخون سیستولیک بطور متوسط ۲ میلیمتر جیوه کاهش مییابد. دست کم،۳۰ دقیقه ورزش را در برنامه روزانه خود برای ۵ روز در هفته بگنجانید. و سیگار کشیدن را کاملا ترک کنید.

انواع فشاری خون بالا:

ممکن است فشارخون سیستولیک یا دیاستولیک هریک به تنهایی یا همراه باهم افزایش یابند. با افزایش سن، فشارخون دیاستولیک بطور معمول کاهش مییابد و فشارخون سیستولیک شروع به افزایش مینماید.

فشار خون سیستولیک:

اگر تنها فشارخون سیستولیک بالا بوده و فشارخون دیاستولیک طبیعی باشد، فشارخون بالای منفرد سیستولیک نامیده میشود و مهم میباشد. فشارخون سیستولیک بیش از mmHg 140 را علارغم فشارخون دیاستولیک نرمال باید تحت درمان قرار داد. درمان زودرس فشارخون منفرد سیستولیک از طریق تغییرات سالم درشیوه زندگی و مصرف دارو (درصورت نیاز) سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی شده و بر روی کیفیت زندگی، تاثیر بسیار زیادی دارد. برای مثال با کاهش هر ۵ میلیمترجیوه از فشارخون سیستولیک مرگ ناشی از سکته مغزی درحد ود ۱۴ درصد و مرگ ناشی از بیماری قلبی در حدود ۹ درصد کاهش مییابد.

فشار خون دیاسیستولیک:

“فشارخون روپوش سفید”:

برخی افراد یک حالت واکنشی تحت عنوان “فشارخون روپوش سفید” دارند. بدین مفهوم که فشارخون آنها، زمانی که جهت معاینه نزد پزشک مراجعه میکنند، افزایش مییابد. این پدیده بسیار شایع است. اگر اگر شما متوجه این وضعیت شدید یا فکر میکنید که دچار این حالت هستید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. میتوانید فشارخون خود را در زمان و مکان دیگری اندازه گیری کنید. به عنوان مثال میتوانید دستگاه فشارسنج بخرید و درمنزل فشارخون خود را اندازه گیری نمایید. پزشک مقادیر فشارخون خانه و مطب را با هم مقایسه نموده و میانگین فشارخون شما را تخمین میزند. و اگر پزشک در مورد فشارخون شما مشکوک باشد، ممکن است جهت تشخیص قطعی از دستگاه فشار خون سیار(هولتر ۲۴ ساعته فشار خون) برای کنترل صحیح فشار خونتان استفاده کند. این دستگاه به مدت ۲۴ ساعت به شما وصل است و فشار خون صحیح در طول خواب و بیداری در ساعات مختلف روز را نشان می‌دهد.یا در طی روزهای مختلف، بارها فشارخون شما را اندازه گیری نماید چرا که به طور طبیعی فشارخون تغییرات زیادی دارد. در این مورد با پزشک خود مشورت کنیداین امر به هیچ وجه غیرطبیعی نیست که در یکبار اندازه گیری، مقدار فشارخون بالا باشد و در اندازه گیری روز دیگری، مقدار آن طبیعی باشد. پزشک تنها زمانی تشخیص فشارخون بالا را مطرح میسازد که در دستکم دو بار اندازه گیری فشارخون در ویزیتهای روزهای مختلف، فشارخون بالا باشد.

ارزیابی هیپرتانسیون:

اگر بصورت مکرر و در روزهای مختلف، فشارخون شما بالاتر از mmHg 140/90  باشد، پزشکتان باید شما را مورد ارزیابی بیشتر قرار دهد و شرح حال کاملی از شما اخذ نماید تا مشخص کند که آیا فشارخون بالا در شما دارای علت زمینه ای است؟ آیا آسیب اندامهای داخلی وجود دارد؟ آیا دارای عامل خطر دیگری برای ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی هستید یا خیر؟ همچنین سایر بیماریهایی را که ممکن است درمان شما را تحت تأثیر قرار دهند، ارزیابی نماید. علاوه بر اخذ شرح حال و انجام معاینه ، آزمایش خون و ادرار( برای تعیین عملکرد مطلوب کلیه ها و تشخیص مشکلات زمینهای مسبب افزایش فشارخون) ، نوار قلب و عکس قفسه سینه و شاید اکوکاردیوگرافی نیز ممکن است لازم باشد تا اندازه و وضعیت قلب و ریهها و عوارض احتمالی فشار خون را ارزیابی نمایدافراد کمی ممکن است نیاز به بررسیهای تکمیلی جهت ارزیابی های تشخیصی یا درمانی داشته باشند. برای مثال سونوگرافی کلیه و سونوگرافی داپلر عروق کلیه، تست ورزش یا اسکن هستهای ویا استرس اکوکاردیوگرافی ، سی تی آنژیوگرافی یا MRI ، آنژیوگرافی رگهای کلیوی یا کرونری لازم باشد.

منبع: قلب