Young Woman Having Counselling Session

برای ترک اعتیاد در جوانان از چه توصیه هایی می توانیم کمک بگیریم چه راه حل هایی باعث پیشگیری از کشش آن ها به مصرف مواد مخدر می شوند نظر روانشناسان در این زمینه چیست برخی مخدرها عوارض و آسیب های روحی و روانی زیادی برای جوانان در بر دارند

یک خانم 55 ساله که به نظر می‌رسد کارشناسی عالی‌رتبه و شوهر ایشان هم بازرگانی موفق و سرشناس است، با اندوه و تشویش به من نوشته‌اند به تازگی متوجه شده‌ام که پسر بیست و سه ساله دانشجوی من به مواد مخدر معتاد شده است و از این بابت بسیار نگرانم چه کمکی می‌توانم بکنم مرا راهنمایی کنید. 

پاسخ ارائه شده توسط: دکترعباس تحصیلی؛ دانشیار دانشگاه علوم پزشکی

نگرانی شما را به خوبی درک می‌کنم. و نظر جامعه را در این مورد می‌دانم سخن از اعتیاد و ترک اعتیاد بسیار مفصل است و در این باره کتاب‌های فراوان منتشر شده است. از دیدگاه علمی هرگاه یک ماده شیمیایی نه به عنوان دارو برای معالجه یا تسکین بیماری بلکه برای ایجاد نشاط به کار رود، به آن سوء مصرف اعتیاد گفته می‌شود.

سه دسته مواد اعتیادآور الکل، مشتقات تریاک و داروهای حزن‌آور (مثل حشیش) است. اعتیاد کامل آن است که اگر مصرف ماده اعتیادآور قطع شود، فرد دچار عوارض جسمی و روانی نامطبوعی می‌شود که به آن «سندرم پرهیز» گفته می‌شود. سندرم پرهیز در مخدرهای صناعی جدید (که متأسفانه مصرف آن روزافزون است) چندان شدید نیست و به همین سبب ترک آن آسان‌تر است.

پزشکان اعتیاد را به مثابه مثلثی می‌دانند که یک ضلع آن عوامل اجتماعی و قانون، ضلع دیگر شخصیت و زمینه روانی فرد معتاد و یک ضلع اثرات جسمی و روانی ماده مخدر است. چون نمی‌خواهم مبحث طولانی شود، بررسی هر یک از این اضلاع را مختصر  و تنها به اشاره‌ای از آن اکتفا می‌کنیم.

در اکثریت قریب به اتفاق جوامع جهان اعتیاد یک اقدام ضداجتماعی و حتی جرم محسوب می‌شود و نه تنها پزشکان، بلکه جامعه‌شناسان و علمای اخلاق و متدینین به خاطر آنکه اعتیاد به مواد مخدر فرد را برای پرداختن به سایر جرایم آماده می‌کند، و موجب بسیاری عوارض تنی و روانی است، آن را از آسیب‌‌های فردی و اجتماعی به شمار می‌آورند که باید درمان شود.

این درمان شامل دو مرحله است (توجه فرمایید که منظور مواد افیونی است و مخدرهای دیگر را شامل نمی‌شود). مرحله اول که اصطلاحاً سم‌زدائی خوانده می‌شود، برحسب شدت اعتیاد حدود یک تا دو هفته طول می‌کشد. و در مورد هروئین صلاح است در بیمارستان انجام شود (به علت شدت علائم سندرم محرومیت).

ناگفته نماند که مرگ به علت محرومیت از مخدرهای افیونی بسیار نادر است. در دوره سم‌زدایی که علائم بدنی ارجحیت دارد، با تجویز داروهای مناسب می‌توان آن را معالجه کرد، ولی ترک وابستگی روانی مدت‌ها طول می‌کشد و قسمت ظریف درمان اعتیاد که به توصیه سازمان بهداشت جهانی حداقل یکسال باید ادامه یابد، درمان ریشه‌های شخصیتی و بیماری‌های سرشتی روانی (مثلاً افسردگی) زیر نظر یک روانپزشک باتجربه است؛ وگرنه پس از سم‌زدایی فرد معتاد مجدداً به سوء مصرف و اعتیاد روی می‌آورد و رشته‌های پزشک معالج پنبه می‌شود.

در این مورد خوب است نظر آقای دکتر سید مجتبی جزایری (روانپزشک) که در این مورد تجربه و تألیفات فراوان دارند، توجه فرمایید.