17

در این مطلب قصد داریم در رابطه با عادتی که بسیاری از افراد دارند صحبت کنیم . افراد زیادی هستند که در هنگام غذا از ماست استفاده می کنند ، عده ای نیز تمایل به خوردن دوغ همراه با غذا را دارند و عده ی دیگر نیز کفیر را به هردو این غذا ها ترجیح می دهند.

 

بیشتر افراد دوست دارند همراه با غذای خود یک خوراکی دیگر را به عنوان چاشنی میل کنند؛ از نوشابه گرفته تا ماست، دوغ و ترشی! نوشابه که به دلیل مضراتش اصلا در بحث ما جایی ندارد و بهتر است از سبد خریدهایتان (البته اگر جایی در آن دارد) زودتر حذف شود! در مورد ترشی هم شماره پیش در بخش طب مکمل به طور مفصل صحبت کردیم. با این حساب ماست، دوغ و کفیر به عنوان چاشنی های سالم باقی می مانند. به همین دلیل سراغ کارشناسان علم تغذیه رفتیم تا در این مورد بیشتر بدانیم.

 

 

 

هیچ کدام!

 

اگر سوءهاضمه دارید، باید حواستان باشد که همراه با غذا هیچ کدام از این خوراکی ها را میل نکنید. در افراد سالم شیره های گوارشی آنقدر قوی هستند که کلسیم موجود در ماست را هضم کرده و تداخلی در روند هضم غذا ایجاد نمی شود. اما افرادی که دچار سوءهاضمه و مشکلات گوارشی بوده و شیره های گوارشی کمتری در سیستم گوارشی شان ترشح می شود، با مصرف زیاد ماست، دوغ و کفیر همراه با غذا مشکلشان دوچندان می شود، زیرا کلسیم موجود در این خوراکی ها عملکرد بعضی هورمون ها و آنزیم های گوارشی را مهار می کند؛ بنابراین توصیه کلی این است که این چاشنی ها ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل یا بعد از غذا مصرف شود و مقدار مصرفشان نیر محدود باشد.

 

البته این نکته را نباید فراموش کرد که ماست با وجود کلسیم بیشتری که نسبت به دوغ و کفیر دارد، هضمش سخت تر است، اما بالا بودن حجم آب در دوغ و کفیر و رقیق بودنشان باعث افزایش مدت زمان هضمشان می شود؛ به خصوص اینکه همه ما معمولا این چاشنی ها، به ویژه دوغ و کفیر را به صورت سرد مصرف می کنیم و این در حالی است که عمل آنزیم های گوارشی در دمای ۳۷ درجه آغاز شده و تا دمای ۵۲ درجه به بیشترین حد خود می رسد؛ بنابراین غذاهای گرم بسیار راحت تر و سریع تر از غذاهای سرد هضم و جذب می شود. به همین دلیل غذاهای سردی که مصرف می کنیم، به صورت هضم نشده به روده رسیده و در آنجا مورد هجوم باکتری ها قرار می گیرد که نتیجه اش چیزی جز سنگینی، نفخ و درد شکم نیست.

 

 

کفیر!

 

اگر استرس دارید، دچار بیماری های دستگاه گوارش هستید، مدت زیادی آنتی بیوتیک درمانی کرده اید یا زیاد مسافرت می روید، کفیر بهترین نوشیدنی برای شماست. در واقع افرادی که در شرایط مذکور هستند، مشکلات گوارشی زیادی از جمله اسهال، یبوست و… برایشان پیش می آید و کفیر می تواند گزینه مناسبی برایشان باشد. کفیر از هر لحاظ با ماست و دوغ برابر است اما پروبیوتیک بودنش باعث می شود که یک سر و گردن از دیگر لبنیات بالاتر باشد! در حقیقت میکروارگانیسم ها و باکتری های سودمند پروبیوتیک که در کفیر موجود است، می تواند بسیاری از مشکلات گوارشی این افراد را بهبود بخشد.

 

البته ماست پروبیوتیک هم در بازار موجود است و با نام «پروماس» عرضه می شود اما ممکن است این نوع ماست به اندازه کفیر، شناخته شده و در دسترس نباشد. به هرحال هر دوی این محصولات خواص مشابهی دارند و افراد می توانند به دلخواه خود از آنها استفاده کنند.

 

 

هر سه!

 

در حقیقت این خوراکی ها در صورت کم چرب و کم نمک بودن، از لحاظ ارزش غذایی تفاوت چندانی با هم ندارند و توصیه کلی این است که در وعده های روزانه، تنوع غذایی را رعایت کرده و از همه این خوراکی ها به اندازه استفاده کنید. تنها مزیت کفیر نسبت به دوغ و ماست، پروبیوتیک بودن آن است که همین مزیت می تواند کمک زیادی به بهبود سیستم گوارش و جذب بهتر ویتامین ها و مواد معدنی کند.

 

البته افرادی که دچار کم خونی فقر آهن هستند، بهتر است نه تنها ماست، دوغ و کفیر بلکه هیچ نوع مواد لبنی را همراه با وعده اصلی غذای خود مصرف نکنند تا جذب آهن که هم در گوشت و هم در سبزیجات و حبوبات موجود است، به بهترین شکل خود توسط بدن صورت بگیرد.

 

 

هرکدام که میل دارید!

 

ماست از گروه لبنیات و سرشار از کلسیم بوده و مصرفش یکی از ضروریات رژیم غذایی سالم است؛ بنابراین مصرف روزانه ۲ تا ۳ واحد لبنیات در روز الزامی است که بخشی از آن را می تواند ماست یا دوغ تشکیل دهد.

 

البته مصرف همزمان ماست با گوشت ممکن است باعث عدم جذب آهن شود، زیرا آهن و کلسیم هردو عنصر دو ظرفیتی بوده و ناقل مشترک دارند؛ بنابراین مصرف همزمان شان حالت رقابتی ایجاد می کند و از آنجا که تمایل این ناقل به ترکیب با کلسیم بیشتر از آهن است این اتفاق زمانی می افتد که میزان دریافتی هر دوی این عناصر بسیار زیاد باشد؛ بنابراین برای مصرف یک کاسه ماست همراه با غذا نباید نگران بود.

 

دوغ هم نیمی از خواص ماست را دارد و می تواند بخشی از نیازهای تغذیه ای بدن را فراهم کند. البته بعضی ها تصور می کنند هر میزان مصرف دوغ آزاد است ولی نباید فراموش کرد که نوشیدن بی رویه دوغ می تواند جذب آهن را تحت تاثیر قرار داده و در نهایت هم باعث چاقی شود؛ البته این نکته در مورد دوغ های گازدار که باعث تحریک اشتها می شوند، بیشتر صادق است. نوشیدنی کفیر هم به دلیل داشتن مخمرها و مواد حاصل از آنها خواص بیشتری نسبت به دوغ داشته و با در نظر گرفتن تعادل در مصرف، گزینه بهتری نسبت به دو مورد قبل است.