عفونت روده در اثر مسمومیت ناشی از سم میکروب‌های موجود در مواد غذایی بروز پیدا می‌کند. مسمویت ناشی از میکروب موجود در مواد غذایی باعث بروز تب نمی‌شود ولی فرد بعد از چند ساعت دچار علائمی همچون دل درد، استفراغ، سردرد، اسهال و اسهال خونی خواهد شد که این علائم پس از چند ساعت بهبود می‌یابد.

عفونت روده‌ای به دو نوع تقسیم بندی می‌شود: عفونت در روده‌ی بزرگ و عفونت در روده‌ی کوچک

عفونت در روده‌ی کوچک از راه میکرو ارگانیزم‌ها (ویروس‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها و…) ایجاد می‌شود که خود را به صورت اسهال حجیم و آبکی نشان می‌دهد و معمولا نیازی به خوردن آنتی‌بیوتیک ندارد و خود بخود بهبود می‌یابد.

اما در نظر داشته باشید با توجه به اینکه در این نوع عفونت حجم زیادی از آب بدن از دست می‌رود، باید املاح از دست رفته را بلافاصله جایگزین کرد. برای این کار باید بعد از هر بار اجابت مزاج، فرد بیمار برای جایگزین کردن آب از دست رفته، مایعات فراوان بنوشد و بهتر است که همراه با آب از محلول “او آر اس” (O.R.S) که دارای سدیم، کلر، پتاسیم و قند است، استفاده کند.

برای این کار یک بسته پودر او آر اس را در یک لیتر آب حل کنید و بعد از هر اجابت مزاج به بیمار بدهید تا آب و املاح از دست رفته بلافاصله جایگزین شود. مصرف غذاهای آبکی مانند سوپ و دوغ و چای کمرنگ همراه با نبات و کمپوت سیب بهترین غذاها در زمان اسهال است و شیر و موز شدت اسهال را افزایش می‌دهد.

اما در عفونت روده‌ی بزرگ، تب مهمترین علامت است. در این نوع عفونت، اسهال حجیم و زیاد نیست؛ ولی ممکن است به صورت خونی باشد. مصرف آنتی بیوتیک در عفونت روده بزرگ الزامی است و باید مدفوع بیمار مورد آزمایش قرار گیرد تا با مصرف آنتی بیوتیک، میکروب‌ها‌یی که به جدار روده بزرگ هجوم آورده‌اند از بین بروند.

در عفونت‌ روده بزرگ، بر خلاف روده کوچک، بدن حجم زیادی از آب را دفع نمی‌کند. بنابراین، لزومی برای جبران این آب از دست رفته وجود ندارد و نوشیدن مایعات فراوان ضرورتی ندارد.

هر آنچه باید درباره عفونت روده بدانید

با ورود باکتری، ویروس یا انگل به روده ‌ها عفونت ایجاد می ‌شود که این عفونت‌ های از نوع مسری هستند. البته اغلب عفونت‌ های روده ‌ای به خودی خود بهبود می ‌یابند زیرا در بیشتر موارد با هیچ علائمی همراه نیستند، اما برخی اوقات باعث ضعف و بی حالی می شوند.

علائم زمان ورود انگل ‌ها، باکتری‌ ها یا ویروس ‌ها به روده نمایان می شوند. انواع مختلفی از عفونت باکتریایی با علائم متفاوت وجود دارد.

در صورت ابتلا به عفونت روده و عدم بهبودی آن طی 4 روز باید به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم بیماری شدید است و با مصرف آب فراوان بهبود نمی یابد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید زیاد آب بهبود نیافته‌اید بهتر است هرچه زودتر به متخصص گوارش مراجعه کنید.

به گزارش وب ام دی، در عفونت ‌های باکتریایی پزشک حضور بیمار را در بیمارستان صلاح نمی داند، بنابراین خانه گزینه امن تری برای استراحت این گروه از بیماران محسوب می شود.

علت عفونت روده چیست؟

نوشیدن آب آشامیدنی ناسالم، عدم رعایت بداشت فردی و خوردن مواد غذایی آلوده باعث بروز این عارضه می‌شود که علائم ذکر شده در بالا معمولا بعد از 72 ساعت خود را نشان می‌دهند.

این بیماری در افردای که بیماری زمینه‌ای دارند (همانند کودکان شیر خوار و افراد مسن) خطرناک است و باید سریعا درمان شود. در ادامه به دیگر علل بروز این بیماری اشاره خواهد شد:

  • نورو ویروس: نورو ویروس شایع‌ترین علت اسهال و استفراغ بزرگسالان محسوب می‌شود که چون بیشتر در طول فصل زمستان منتشر می‌شود، گاهی اوقات “میکروب استفراغ زمستانی” نیز نامیده می‌شود. با این حال در هر زمان از سال احتمال بروز عفونت روده وجود دارد. این ویروس در مدفوع بیمارِ دچار عفونت در روده وجود دارد، بنابراین چنانچه بیمار پس از اجابت مزاج دستان خود را به خوبی نشوید، ویروس به تمام سطوح، اشیاء و مواد غذایی لمس شده توسط وی منتقل می‌شود و برای چند روز در چنین محیط‌هایی زنده باقی می‌ماند که این باعث انتقال به افراد دیگر می‌شود.
  • طبخ نکردن غذا در دمای مناسب یا به مدت کافی
  • نگهداری نکردن مواد غذایی در دمای مناسب و گرم بودن محیط
  • مصرف مواد غذایی تاریخ گذشته
  • مصرف غذاهای حاوی کمپیلوباکتر، سالمونلا و اشرشیا کلی؛ غذاهایی نظیر گوشت خام یا نیم پز، شیر غیرپاستوریزه و همچنین آب تصفیه نشده دارای این باکتری‌ها هستند.

علل بروز عفونت روده ای

منشا عفونت روده شامل عفونت روده بزرگ و روده کوچک عفونت ‌های ویروسی و باکتریایی است.

عفونت باکتریایی

کمپیلوباکتر، سالمونلا و اشرشیاکلی از باکتری ‌های رایج در عفونت روده ای به شمار می آیند که با مصرف مواد غذایی آلوده وارد بدن می شوند.

عفونت ویروسی

عفونت ‌های ویروسی روده یا دستگاه گوارش ناشی از مصرف آب یا مواد غذایی آلوده است حتی تماس با فرد آلوده نیز باعث سرایت ویروس می شود. نورو ویروس و روتاویروس از جمله ویروس ‌های متداول و دخیل در بروز عفونت دستگاه گوارشی هستند.

عفونت انگلی

ورود کرم ‌ها به بدن و تکثیرشان باعث بروز عفونت انگلی می ‌شوند. از عوامل دخیل این نوع عفونت می توان به کرمک ‌ها و کرم‌ های نواری اشاره کرد.

علائم عفونت روده

علائم عفونت روده به دلیل اصلی بروز آن بستگی دارد، اما برخی از آنها رایج تر هستند که عبارتند از:

  • مشکلات سینوسی
  • از دست دادن اشتها
  • حالت تهوع و استفراغ
  • اسهال
  • درد شکم
  • دل پیچه
  • یبوست
  • افسردگی
  • مشکلات خواب
  • خستگی
  • سر درد
  • دندان قروچه
  • جوش ‌های پوستی
  • تب
  • نفخ

عوارض عفونت روده

کودکان، افراد مسن و افراد دارای بیماری خودایمنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ‌های باکتریایی روده‌ای قرار دارند، عفونت مزمن و حاد باعث بروز مشکلات زیر می شود:

  • سوء تغذیه
  • مننژیت
  • سندروم روده تحریک پذیر

عفونت روده در افراد دارای اختلالات خو ایمنی می تواند خطرناک شود.

راه های تشخیص عفونت روده ای

در بیشتر موارد به دلیل مراقبت از بدن توسط سیستم ایمنی فرد از وجود بیماری خود مطلع نیست. در برخی افراد علائم خفیف و ظرف چند ساعت یا چند روز برطرف می شود، اما در صورت تدام علائم بیش از 3 روز باید به پزشک مراجعه کنید. این  اقدامات در جلسه مراجعه به مطب پزشک انجام می شود:

بر اساس علائم بیمار دارو تجویز می شود.

در صورت نیاز انجام برخی آزمایش ها برای فرد تجویز می شود.

در صورت سفر به کشورهای که ابتلا به عفونت روده ای شایع تر است کار تشخیص برای پزشک راحت تر می شود.

راه های پیشگیری از عفونت روده

  • نوشیدن آب‌ از چشمه و چاه، هرچند به ظاهر این آب‌ها زلال و شفاف و عاری از آلودگی باشند باعث بروز این بیماری می‌شود. زیرا این گونه آب‌ها حاوی انگل‌هایی است که خوردن آب باعث بروز بیماری می‌شود.
  • پیش از خوردن مواد غذایی آن‌ها را گرم کنید.
  • میوه و سبزیجات را قبل از مصرف حتما با چند قطره مایع ظرفشویی شسته و سپس آن‌ها را آب بکشید.
  • ‌از مصرف یخ قالبی پرهیز کنید؛ زیرا در بهترین شرایط، تولید یخ قالبی در جریان توزیع با آلودگی‌ها مواجه می‌شود که موجب عفونت‌های روده‌ای خواهد شد.
  • در فصل تابستان از خوردن توت نشسته خودداری کنید.
  • از شیرهای غیر پاستوریزه استفاده نکنید.

راه های درمان عفونت روده

پزشک شما در صورت شدید بودن علائم این بیماری، مصرف بعضی از داروها و قرص‌هایی که در زیر به آن‌ها اشاره شده است را به پیشنهاد می‌کند:

داروهای ضد اسهال: داروهای ضد اسهال گاهی اوقات برای کاهش اسهال مصرف می‌شوند. لوپرامید داروی ضد اسهالی است که معمولاً برای درمان عفونت معده و روده استفاده می‌شود. این دارو حرکت مواد موجود در روده را آهسته می‌کند و همچنین جذب آب از دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد. یبوست و گیجی دو اثر جانبی رایج لوپرامید و دل پیچه، خواب آلودگی، حساسیت پوستی و نفخ از عوارض نادر آن محسوب می‌شوند.

لوپرامید برای بیماران مبتلا به کولیت اولسروز یا دیسانتری (وجود خون یا مخاط در اسهال و تب) و بانوان باردار مناسب نیست؛ اما مصرف آن در دوران شیردهی مجاز است. کودکان زیر ۱۲ سال نباید داروی ضد اسهال مصرف کنند، مگر آن که پزشک معالج، آن را تجویز کرده باشد.

داروی ضد استفراغ: داروهای ضد استفراغ، مانند متوکلوپرامید، گاهی اوقات در جلوگیری از استفراغ یا کاهش آن مفید هستند. متوکلوپرامید، به صورت قرص یا آمپول، عضله‌های مورد استفاده در زمان استفراغ را شل می‌کند و در این بین جذب مایعات و مواد غذایی توسط دستگاه گوارش را نیز تسریع می‌کند.

آنتی بیوتیک: آنتی بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان عفونت معده و روده تجویز نمی‌شوند، چون بسیاری از موارد این بیماری ناشی از ویروس است نه باکتری. حتی هنگامی که باکتری عامل بروز بیماری است، آنتی بیوتیک غالباً بیش از زمانی که بیمار صرفاً منتظر برطرف شدن علائم می‌ماند، مؤثر نیست. با این حال آنتی‌بیوتیک در صورت اسهال و استفراغ شدید و تعیین وجود باکتریی خاص در نمونه مدفوع تجویز می‌شود.

طعم فلز در دهان، حالت تهوع و استفراغ از اثرهای جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت روده و معده محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید:چه مواد غذایی به رشد قد در کودک کمک می کنند؟

درمان های عفونت روده

در اغلب عفونت ‌های باکتریایی استراحت و نوشیدن مایعات فراوان توصیه می شود. به‌ خاطر داشته باشید در عفونت‌ ها نوشیدن مقدار فراوان آب گزینه بسیار ضروری محسوب می شود اگرچه درمان آن به علت بروز آن بستگی دارد.

درمان عفونت باکتریایی

در صورت شدید بودن اسهال برای بیمار آنتی ‌بیوتیک تجویز می شود و فرد باید تا بهبودی کامل از مصرف غذاهای سفت پرهیز کند و آب فراوان بنوشد. از دست دادن آب بدن یکی از عوارض رایج این نوع عفونت است که در موارد حاد تزریق سرم تجویز می شود.

درمان عفونت ویروسی

برای عفونت ویروسی روده درمان خاصی وجود ندارد. مصرف موز، برنج، نان تست و پوره سیب برای یان بیماران توصیه می ‌شود. البته در نظر داشته باشید بعد از ناپدید شدن علائم این مواد غذایی را در رژیم خود بگنجانید. البته که نوشیدن مایعات فراوان و استراحت نیز در درمان این نوع عفونت نیز توصیه می شود.

درمان عفونت انگلی

در درمان عفونت انگلی داروهایی برای از بین بردن آنها تجویز می شود. بیمار باید روند درمانی را به طور کامل طی کند و به محض مشاهده اندکی بهبودی داروی خود را به طور سرخود قطع نکند. مبندازول، پرازی کوانتل و آلبندازول از جمله داروهای تجویزی برای درمان این نوع عفونت هستند.

پیشگیری از بروز عفونت روده ای

پیشگیری از عفونت روده به دلیل وجود میکروب ها و باکتری ها در هوا، آب و زمین کار ساده‌ای نیست. باکتری ها به عنوان موجودات میکروسکوپی‌ قابل مشاهده نیستند، اما با انجام یکسری .ار ساده می توان احتمال آن را کاهش داد که عبارتند از:

  • شستشوی دست: شستشوی سطوح و مواد درگیر با مواد غذایی خام مانند چاقو، تخته چوب و سایر وسایل با مایع و آب داغ
  • شستشوی دست ‌ها قبل و بعد از تهیه غذا
  • پخت کامل غذا
  • شستشوی دست ‌ها به ویژه در حمام یا هنگام دست زدن به حیوانات و سطوح آلوده
  • شستشوی دست ‌ها هنگام بازگشت به خانه
  • محدود کردن مصرف آنتی بیوتیک ‌ها

عفونت کرمک؛ شایع ترین عفونت انگلی روده

عفونت کرمک، شایع ترین عفونت انگلی روده در ایالات متحده است. این عارضه اغلب کودکان در سنین مدرسه را درگیر می کنند تا حدودی به این دلیل که این گروه سنی در شستن دست های خود کوتاهی می کنند.

کودکان خردسال اغلب هنگام بازی وسایل مشترکی دارند یا با یکدیگر مسواک می زنند که این امر می تواند آنها را در معرض عفونت مجدد قرار دهد. شما می توانید این انگل ها را به راحتی ببلعید بدون اینکه متوجه شوید.

پس از خوردن این کرمک ها از طریق دستگاه گوارش عبور کرده و تخم های خود را در چین های پوستی نزدیک مقعد قرار می دهند که این کار باعث سوزش یا خارش شدید در اطراف مقعد می شود. برخی از افراد هیچ علائمی را تجربه نمی کنند، اما در نظر داشته باشید اگر شما یا یکی از عزیزان تان در خانه به عفونت کرمک مبتلا شدید باید همه اعضای خانواده تحت درمان قرار بگیرند.

آیا درمان های خانگی برای عفونت کرمک وجود دارد؟

اگرچه درمان های خانگی برای کرمک وجود دارد، اما این روش ها خط مقدم درمان محسوب نمی شوند زیرا علم از این روش ها حمایت نمی کند.

در نظر داشته باشید یک راهکار موثر برای یک نفر ممکن است برای شخص دیگری موثر واقع نشود، همچنین دقت کنید در صورت ابتلا به آلرژی باید هنگام استفاده از درمان داروهای خانگی مراقب باشید.

اگر نگران بروز واکنش احتمالی خود هستید باید قبل از استفاده از آن در ناحیه آسیب آن را روی یک تکه کوچک پوست خود آزمایش کنید. به گزارش هلث لاین، در اینجا چند داروی خانگی وجود دارد که برای درمان عفونت کرمک استفاده می شود:

سیر خام

سیر تخم های کرمک را از بین می برد و از تخم گذاری بیشتر آنها جلوگیری می کند، بنابراین می توانید آن را در مقادیر کم مصرف کرده یا مانند محلول بصورت موضعی استفاده کنید. اگر می خواهید سیر را بخورید یک حبه را خرد کرده و آن را درون مایه ماکارونی مخلوط کرده یا روی نان بپاشید، همچنین می توانید سیر را خالی بخورید.

برای تهیه یک داروی مسکن چند حبه سیر را خرد کرده و آنها را به صورت خمیر درآورید. خمیر سیر را با مقدار کمی وازلین یا روغن پایه دیگر مخلوط کنید. یک پنبه تمیز را به مخلوط آغشته کرده و آن را به مقعد خود بمالید. در صورت داشتن پوست حساس، احساس سوزش در ناحیه یا ترک خوردگی پوست، بواسیر یا التهاب در ناحیه از آن استفاده نکنید.

روغن نارگیل

خواص ضدباکتری و ضدویروسی نارگیل ممکن است به رفع عفونت کرمک کمک کند. این روش درمانی نیاز به یک رویکرد دو مرحله ای دارد یعنی هر روز صبح یک قاشق چای خوری روغن نارگیل خالص را قورت دهید و قبل از خواب مقدار کمی روغن نارگیل را روی ناحیه آسیب دیده بمالید.

هویج خام

خوردن یک فنجان هویج خام خرد شده 2 بار در روز به بدن برای دفع کرمک ها از طریق روده کمک می کند. این بدان دلیل است که هویج غنی از فیبر هضم غذا را بهبود می بخشد و حرکات روده را تقویت می کند.

چه موقع به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر فکر می کنید خودتان یا یکی از اعضای خانواده به عفونت کرمک مبتلا شده اید باید از درمان های خانگی صرف نظر کنید و بلافاصله به دنبال دریافت کمک های پزشکی باشید. کرمک بیماری مسری است و به تاخیر انداختن روند درمانی آن اطرافیان را در معرض خطر قرار می دهد.

در صورت تمایل برای استفاده از درمان های خانگی در صورت بروز یکی از موارد زیر باید به سرعت درمان را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید:

  • تداوم علائم
  • تجربه گرفتگی معده
  • مشاهده خون در ادرار یا مدفوع

پزشک با تشخیص علت بروز کرمک می تواند به شما بگوید آیا کرمک و عفونت از بین رفته اند یا خیر.

بیشتر بخوانید:ویژگی های دمنوش مرزنجوش

کرمک ها به طور معمول چگونه درمان می شوند؟

پیرانتل پاموآت در اکثر روش های درمانی ضدکرم بدون نسخه برای کرمک استفاده می شود که شامل پیرانتل است. داروهای تجویز شده نیز در دسترس هستند که پزشک ممکن است برای کمک به شما در پاک سازی عفونت 2 دوز داروی مبندازول یا آلبندازول تجویز کند. دوز دوم دارو به طور معمول دو هفته پس از دوز اول تجویز می شود، همچنین باید نکات زیر را برای رعایت بهداشت شخصی و مراقبت در خانه رعایت کنید:

  • دستان خود را به طور مرتب بشویید.
  • ناخن های خود را کوتاه نگه دارید و از جویدن ناخن خودداری کنید.
  • لباس زیر تنگ بپوشید.
  • لباس زیر خود را هر روز با آب گرم بشویید.
  • لباس خواب خود را به طور مرتب عوض کنید.
  • کف ها را در تمام فضاهای زندگی تمیز یا وکیوم کنید.
  • همه ملافه ها و روبالشی ها را با آب گرم بشویید.

چشم انداز

در صورت استفاده از داروی خانگی اگر علائم طی چند روز فروکش نکرد باید به پزشک مراجعه کنید. اگر تصور می کنید عفونت از بین رفته باز باید برای اطمینان خاطر با پزشک خود در ارتباط باشید می کنید زیرا این بیماری مسری است. در صورت استفاده از داروهای بدون نسخه علائم به احتمال زیاد ظرف 3 روز از نخستین دوز کاهش می یابد.

این عفونت تا 3 هفته بعد هنوز مسری تلقی می شود. دلیل این امر آن است که تخم های تخم گذاری شده می توانند گسترش یابند. برای خلاص شدن از شر کرمک ها باید داروهای خود را به درستی و به طور مداوم مصرف کنید.

نکاتی برای پیشگیری از کرمک

شستشوی مکرر دست با صابون و آب گرم بهترین راه برای جلوگیری از بروز عفونت مجدد است. همیشه باید دستان خود را بشویید:

  • بعد از استفاده از حمام
  • پس از تعویض پوشک
  • قبل از غذا خوردن
  • قبل از لمس دهان

همچنین باید ناخن های خود را کوتاه نگه دارید زیرا تخم های کرمک می توانند زیر ناخن ها گیر بیفتند. اگر دست ها به درستی شسته نشوند تخم های کرمک ها احتمال می رود توسط فرد خورده شوند، بنابراین کوتاه نگه داشتن ناخن ها به جلوگیری از این امر کمک می کند.

مترجم: الهه زارعی

منبع: ستاره