تومور مغزی یکی از انواع بیماریهای مغز است که در اثر رشد غیر طبیعی سلول‌های مغزی ایجاد می‌شود. این عارضه ممکن است در هر قسمتی از مغز اتفاق بیفتد که در آن صورت بخش درگیرشده را دچار اختلال کرده و مشکلات بسیاری را برای فرد بیمار ایجاد می‌کند. تومورهای مغزی بر اساس موقعیت قرارگیری و میزان پیشرفتشان به دو دسته تومورهای خوش‌خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند که هرکدام از آن‌ها علائم متفاوتی را از خود بروز داده و درمان خاصی نیز دارند. در ادامه به معرفی انواع تومورهای مغزی پرداخته و اطلاعاتی در مورد شایع‌ترین آن‌ها، مانند تومور هیپوفیز و تومور مننژیوم، در اختیارتان قرار می‌دهیم.
انواع تومور مغزی
تومورهای مغزی ضایعاتی هستند که در اثر تکثیر غیرقابل کنترل سلول‌های مغزی و افزایش غیرعادی آن‌ها ایجاد می‌شوند. بر اساس تحقیقات انجام شده، بیش از 120 نوع تومور مغزی وجود دارند که همه آن‌ها در دو دسته کلی خوش‌خیم و بدخیم طبقه‌بندی می‌شوند. تومورهای خوش‌خیم معمولا از بافت مغز نشأت می‌گیرند و در بسیاری از موارد با یک عمل جراحی برطرف می‌گردند. تومورهای بدخیم در برخی مواقع از بافت مغز ایجاد می‌شوند، اما اغلب از سرطان‌های دیگر نقاط بدن به مغز می‌رسند و در نقطه‌ای از مغز یا نخاع تشکیل توده می‌دهند. این نوع تومورها معمولا بدخیم هستند و با عمل جراحی به طور کامل برداشته نمی‌شوند. در واقع، تومورهای متاستاز تا زمانی که سرطان منطقه موردنظر بهبود نیافته است، ادامه دارند و ممکن است دوباره رشد کنند.
به تومورهایی که منشأ آن‌ها بافت مغزی است، تومورهای اولیه و به تومورهایی که از سرطان دیگر بخش‌های بدن مانند سینه، ریه و … به مغز می‌رسند، تومورهای ثانویه گفته می‌شود. تومور هیپوفیز و تومور مننژیوم از جمله تومورهای اولیه مغز هستند. این تومورها در صورتی که به موقع تشخیص داده شوند، درمان راحتی داشته و با یک عمل جراحی از بدن خارج می شوند.
تومور هیپوفیز
هیپوفیز، غده‌ای کوچک اما مهم در بدن است که در بخش زیرین مغز قرار دارد و با همکاری غده هیپوتالاموس، فعالیت‌های بسیاری را انجام می‌دهد. از جمله فعالیت‌های این غده می‌توان به رشد کودکان و تولید مثل اشاره کرد. علاوه بر این، هیپوفیز بر روی دیگر غده‌های بدن از جمله غده تیروئید، غدد فوق کلیوی و … نیز تاثیر داشته و فعالیت‌های آن‌ها را کنترل می‌نماید. از این رو، ایجاد هرگونه اختلال در این غده بر روی ارگان‌های بسیاری تاثیر داشته و مشکلات زیادی را برای انسان ایجاد می‌کند. تومور هیپوفیز، که در اصطلاح پزشکی به آن آدنومای هیپوفیز گفته می‌شود، یکی از مهم‌ترین بیماریهای هیپوفیز است که در اثر رشد غیر طبیعی این غده ایجاد می‌شود.
آدنومای هیپوفیز به دو دسته میکروآدنوم، آدنومای کوچک‌تر از یک سانتی‌متر و ماکروآدنوم، آدنومای بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر، تقسیم می‌شود. آدنوماهای فعال و غیر فعال نیز تقسیم‌بندی دیگری از آدنومای هیپوفیز است که بر اساس نوع عملکرد تومور می‌باشد. آدنوماهای فعال هورمون‌های خاصی را به داخل خون ترشح می‌کنند که عملکرد بخش‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما آدنوماهای غیر فعال فقط رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند.
علائم هیپوفیز
تومور هیپوفیز در برخی مواقع هیچ علامتی از خود بروز نمی‌دهد و بیمار تنها زمانی متوجه حضور آن می‌شود که برای بیماری دیگری به پزشک مراجعه می‌کند. در صورتی که آدنوما فعال باشد یا بیماری پیشرفت کند، تومور هیپوفیز علائمی را از خود نشان می‌دهد که در بیماران مختلف، متفاوت است. رایج‌ترین نشانه‌های وجود غده هیپوفیز شامل سردرد در ناحیه پیشانی، کاهش بینایی یا دوبینی، تغییر در حس بویایی، حالت تهوع یا استفراغ، کاهش یا افزایش وزن بدون دلیل، اختلال در رشد اندام‌های مختلف بدن، از دست رفتن عملکرد جنسی آقایان، نامنظم شدن عادت ماهانه یا یائسگی زودهنگام بانوان، اختلال در غده تیروئید و ایجاد تغییرات روحی مانند پرخاشگری، افسردگی و استرس می‌باشد. در واقع، علائم مشاهده شده بستگی به تاثیر تومور بر روی اندام‌های مختلف دارد. در این موارد پزشک با توجه به وضعیت جسمی بیمار و اختلالی که در بدن او ایجاد شده است، درمان مناسب را برای بهبودی بیمار انجام می‌دهد.
تومور مننژیوم
تومور مننژیوم ، یکی از انواع تومورهای مغزی است که در بخش مننژ، غشای محافظ اطراف مغز و نخاع، رشد می‌کند و با فشار بر روی اعصاب و عروق خونی، باعث ایجاد مشکلاتی برای فرد می‌شود. تومور مننژیوم جزو تومورهای اولیه بوده و در دسته تومورهای خوش‌خیم جای می‌گیرد. این تومور در اغلب مواقع به آرامی رشد می‌کند و ممکن است تا سال‌ها هیچ علامتی را از خود نشان ندهد، اما اگر بر روی اعصاب یا رگ‌های خونی قرار گیرد، مشکلات بسیاری را برای انسان ایجاد می‌کند که در آن صورت باید سریعا درمان گردد. در واقع می‌توان گفت، میزان خطرناک بودن تومور مننژیوم به اندازه و موقعیت قرارگیری آن بستگی دارد.
اگر تومور کوچک‌تر از 3 سانتی‌متر باشد، در جای مناسبی قرار داشته باشد و هیچ‌گونه علامتی نیز از خود بروز ندهد، معمولا جراحی برای آن انجام نمی‌شود. در صورتی که تومور رشد بالایی داشته باشد و اعصاب مغز را احاطه کند، پزشک عمل جراحی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد و از این طریق تمامی سلول‌های تومور را از بافت مغز خارج می‌کند. در این مواقع ممکن است پزشک از درمان‌های تکمیلی مانند رادیوتراپی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی نیز برای از بین بردن کامل تومور استفاده کند.
در این مقاله در مورد تومورهای مغزی صحبت کرده و انواع تومورها را بر اساس نوع و میزان پیشرفتشان معرفی نمودیم. تومورهای هیپوفیز و مننژیوم، از جمله رایج‌ترین تومورهای مغزی هستند که در دسته تومورهای اولیه قرار می‌گیرند. این تومورها معمولا خوش‌خیم هستند و اگر به موقع تشخیص داده شوند، به راحتی درمان می‌گردند. توجه داشته باشید که تشخیص نوع تومور و انتخاب درمان مناسب با توجه به سن بیمار و شرایط جسمانی او، تاثیر بسیار زیادی بر روی بهبودی بیمار و دریافت بهترین نتیجه دارد. از این رو، پیشنهاد می‌شود قبل از مراجعه به پزشک تحقیقات کاملی داشته باشید و جراحی حاذق و باتجربه را برای درمان انتخاب کنید.
