سنگ شکنی یا لیتوتریپسی چیست؟ + راهنمایی کامل

سنگ شکنی یا لیتوتریپسی یک پروسه غیر تهاجمی است (پوست سوراخ یا بریده نمی شود) و از آن برای درمان سنگ کلیه ای استفاده می شود که خیلی بزرگ است و نمی تواند از مجرای ادراری عبور کند. لیتوتریپسی با فرستادن انرژی متمرکز فراصوتی یا امواج شوک به طور مستقیم به سنگ، سنگ کلیه را درمان می کند. محل سنگ کلیه در ابتدا با کمک فلوروسکوپی (یک نوع اشعه ایکس) یا سونوگرافی (امواج صوتی با فرکانس بالا) مشخص می شود.

امواج شوک یک سنگ بزرگ را به سنگ های کوچک تر تقسیم می کنند که می توانند از مجرای ادراری راحت تر عبور کنند. لیتوتریپسی به افراد با نوع خاصی از سنگ کلیه در سیستم ادراری اجازه می دهد تا از داشتن جراحی تهاجمی برای برداشتن سنگ بپرهیزند. برای استفاده از امواج، پزشک باید قادر به مشاهده سنگ با اشعه ایکس یا سونوگرافی باشد.

تاریخچه لیتوتریپسی یا سنگ شکنی

معرفی لیتوتریپسی در اوایل ۱۹۸۰ بود که در درمان بیماران با بیماری سنگ کلیه، انقلابی ایجاد کرد. بیمارانی که در گذشته به جراحی های اساسی برای برداشتن سنگ کلیه نیاز داشتند، امروزه می توانند با لیتوتریپسی و حتی بدون ایجاد هیچ برشی درمان شوند. لیتوتریپسی تنها درمان غیر تهاجمی برای سنگ کلیه است، به این معنا که به هیچ برش یا ابزار جزئی درونی نیاز ندارد.

لیتوتریپسی شامل استفاده از یک سری امواج شوک روی سنگ مورد هدف است. امواج شوک توسط دستگاهی به نام لیتوتریپتر با اشعه ایکس روی سنگ کلیه متمرکز می شوند. امواج شوک به بدن منتقل می شوند، از پوست و بافت ها عبور می کنند، به سنگ می رسند جایی که سنگ را به قطعات کوچک تر تقسیم می کنند. بعد از چندین هفته درمان، تکه های کوچک از طریق ادرار از بدن خارج می شوند.

در دهه های گذشته، از زمانی که لیتوتریپسی اولین بار در ایالات متحده آمریکا مورد استفاده قرار گرفت، درباره نحوه پاسخ بیماران مختلف به این تکنولوژی چیزهای زیادی را آموختیم. پزشکان تشخیص داده اند که احتمال موفقیت آمیز بودن لیتوتریپسی در بعضی از بیماران خیلی کم است؛ در حالی که احتمال پاکسازی سنگ در برخی دیگر از بیماران خیلی بیشتر است. برخی از عوامل (نظیر اندازه سنگ و محل سنگ در کلیه ها) خارج از کنترل فرد هستند، اما یک سری موارد دیگر هستند که می توانند در طول درمان لیتوتریپسی انجام شوند و روی نتیجه پروسه، تاثیر مثبت بگذارند.

سایر پروسه هایی که می توانند برای درمان سنگ کلیه استفاده شوند عبارتند از:

یورتروسکوپی یا اورتروسکوپی (Urethroscopy یا Ureteroscopy):

پروسه های آندوسکوپیک که در طی آن سنگ های موجود در پیشابراه یا حالب با دستگاهی که توسط لوله کوتاه، انعطاف پذیر و همراه با نوری به نام اندوسکوپ جاسازی می شود، برداشته می شوند.

نفرولیتوتومی از راه پوست:

یک پروسه جراحی برای برداشتن سنگ هایی است که نمی توانند با لیتوتریپسی یا پروسه های اندوسکوپیک درمان شوند. این پروسه شامل برداشتن سنگ کلیه از طریق لوله باریکی است که توسط برش کوچکی از طریق کمر به کلیه فرستاده می شود.

جراحی باز:

جراحی باز، یک پروسه جراحی بیشتر تهاجمی است که از برش های بزرگ تر برای دسترسی مستقیم به سنگ استفاده می کند.

استنت:

یک ابزار ساختگی لوله ای است که همراه با سایر پروسه ها استفاده می شود. استنت در مجرای ادراری جاسازی می شود تا به سنگ اجازه عبور راحت تر را بدهد.

سنگ کلیه چیست؟

هنگامی که موادی که به طور عادی از طریق کلیه ها دفع می شوند، در مجرای ادراری باقی می مانند، ممکن است متبلور و سفت شوند و تبدیل به سنگ کلیه شوند. اگر سنگ ها از کلیه جدا شوند، می توانند به بقیه قسمت ها منتقل شوند و در قسمت های باریک تر مجرای ادراری گیر کنند. برخی از سنگ های کلیه کوچک و صاف هستند و می توانند بدون اذیت شدن از مجرای ادراری عبور کنند. سایر سنگ ها ممکن است لبه های سفت و خشنی داشته باشند یا به اندازه یک نخود فرنگی بزرگ شوند و وقتی حرکت می کنند سبب بروز درد شوند یا در مجرای ادراری گیر کنند. قسمت هایی که بیشتر در معرض گیر افتادن سنگ کلیه هستند شامل مثانه، پیشابراه و حالب هستند.

بیشتر سنگ های کلیه کوچک هستند و بدون هیچ مداخله ای خارج می شوند. اما در حدود ۲۰ درصد از موارد، سنگ کلیه بزرگ تر از ۲ سانتی متر (حدود ۱ اینچ) است و ممکن است به درمان نیاز داشته باشد. بیشتر سنگ های کلیه از کلسیم ساخته شده اند اما انواع دیگری از سنگ کلیه نیز وجود دارد. انواع سنگ کلیه عبارتند از:

سنگ کلسیمی:

کلسیم یک قسمت عادی از برنامه غذایی سالم است که در استخوان ها و عضلات استفاده می شود و مقداری از آن به طور عادی با ادرار شسته می شود. با این حال، کلسیم اضافی که توسط بدن استفاده نمی شود می تواند با سایر مواد زائد ترکیب شود و تشکیل سنگ کلیه را بدهد.

سنگ استروویت:

سنگ استروویت از منیزیم، فسفات و آمونیاک ساخته شده است و ممکن است بعد از عفونت مجرای ادراری رخ دهد.

سنگ اوریک اسید:

سنگ اوریک اسید هنگامی شکل می گیرد که ادرار (همچون موارد خاصی نظیر نقرس) به میزان زیادی اسیدی است.

سنگ سیستین:

سنگ سیستین از سیستین ساخته شده است که یکی از عوامل اساسی در ساخت عضلات، عصب ها و سایر قسمت های بدن است.

سیستم ادراری چگونه عمل می کند؟

بدن مواد مغذی را از مواد غذایی دریافت می کند و آن ها را تبدیل به انرژی می کند. بعد از این که بدن مواد غذایی مورد نیازش را دریافت کرد، محصولات زائد در روده و خون رها می شوند.

سیستم ادراری، مواد شیمیایی (نظیر پتاسیم، سدیم) و آب را در تعادل نگه می دارد و نوعی از مواد زائد (به نام اوره) را از خون خارج می کند. اوره هنگامی تولید می شود که مواد غذایی حاوی پروتئین (نظیر گوشت قرمز، گوشت ماکیان و برخی از سبزیجات) در بدن تجزیه می شوند. اوره از طریق جریان خون به کلیه ها فرستاده می شود.

قسمت های سیستم ادراری و عملکرد آن ها

دو کلیه:

یک جفت اندام قهوه ای مایل به ارغوانی هستند که زیر دنده ها قرار دارند. عملکرد آن ها شامل انجام این موارد است:

حذف مواد زائدی که مایع هستند از خون، در قالب ادرار
ایجاد توازن میان نمک و سایر مواد در خون
تولید اریتروپوئیتین، یک هورمون که به تولید گلبول های قرمز خون کمک می کند.
تنظیم فشار خون

کلیه ها، اوره را از طریق واحدهای کوچک تصفیه (به نام نفرون) از خون حذف می کنند. هر نفرون از یک توپ درست شده از مویرگ های کوچک (به نام گلومرول) و یک لوله کوچک (به نام توبول کلیه) ساخته شده است. اوره به همراه آب و سایر مواد زائد، ادرار را تشکیل می دهد. اوره از نفرون ها و توبول کلیه عبور می کند.

دو حالب:

لوله های باریک که ادرار را از کلیه ها به مثانه می برند. عضلات دیواره حالب به طور مداوم سفت و شل می شوند و ادرار را به سمت پایین و دور از کلیه ها حرکت می دهند. اگر ادرار بالا بیاید یا ثابت بماند، عفونت کلیوی رخ می دهد. در هر ۱۰ تا ۱۵ ثانیه، میزان کمی از ادرار از حالب به مثانه خالی می شود.

مثانه:

یک اندام توخالی، شبیه به مثلث است که در قسمت پایینی شکم قرار دارد. مثانه با کمک رباط هایی که به سایر اندام ها متصلند و استخوان لگن، در محل خود نگه داشته می شود. دیواره مثانه شل و منبسط می شود تا ادرار را ذخیره کنید و سپس منقبض می شود تا از طریق پیشابراه، ادرار را تخلیه کند. مثانه یک فرد بزرگسال سالم می تواند تا ۲ فنجان ادرار را برای ۲ تا ۵ ساعت ذخیره کند.

دو عضله اسفنکتر:

عضلات دایره ای که با سفت بستن اطراف ورودی مثانه، از بیرون ریختن ادرار جلوگیری می کنند را عضلات اسفنکتر می گویند.

عصب های مثانه:

این عصب ها هنگامی که زمان ادرار یا تخلیه مثانه باشد، فرد را آگاه می کنند.

پیشابراه:

به لوله ای که به ادرار اجازه خارج شدن از بدن را می دهد، پیشابراه می گویند. مغز به عضلات مثانه پیام می فرستد که سفت تر شوند و ادرار را با فشار از مثانه بیرون بدهند. همزمان، مغز به عضله اسفنکتر پیام می فرستد که شل شود تا به ادرار اجازه خروج از پیشابراه را بدهد. وقتی تمام این پیام ها در یک ترتیب درست رخ دهند، ادرار عادی اتفاق می افتد.

دلایل انجام سنگ شکنی

اولین مزیت لیتوتریپسی، کاملا غیر تهاجمی بودن آن است. لیتوتریپسی برای بیمارانی که سنگ کلیه کوچک دارند که به راحتی با اشعه ایکس قابل مشاهده است، پروسه مناسبی است. وقتی سنگ کلیه خیلی بزرگ می شود و نمی تواند از مجرای ادراری عبور کند، سبب بروز درد شدید می شود و می تواند در جریان عادی ادرار انسداد ایجاد کند. عفونت نیز ممکن است رخ دهد. از لیتوتریپسی می توان برای درمان انواع خاصی از سنگ های کلیه که در قسمت های خاصی از مجرای ادراری وجود دارند استفاده کرد. گاهی نیز دلایل دیگری وجود دارد که پزشک لیتوتریپسی را پیشنهاد می دهد.

خطرات لیتوتریپسی

از پزشک درباره میزان اشعه استفاده شده در طول لیتوتریپسی و خطرات این پروسه با توجه به شرایط خاص تان، سوال بپرسید. ایده خوبی است که سابقه قرار گرفتن در معرض پرتو در گذشته (همچون اسکن های گذشته و سایر انواع اشعه ایکس) را ثبت کنید و پزشک را از آن آگاه کنید. خطرات مربوط به قرار گرفتن در معرض پرتو با انجام شمار زیادی از آزمایش های اشعه ایکس و/یا درمان در طول دوره طولانی، در ارتباط هستند.

عوارض جانبی لیتوتریپسی می توانند شامل این موارد باشند اما به این موارد محدود نیستند:

خونریزی اطراف کلیه ها
عفونت
انسداد مجرای ادراری با تکه های سنگ
تکه های سنگ که باقی مانده اند و ممکن است به لیتوتریپسی بیشتری نیاز داشته باشند

لیتوتریپسی برای این دسته از افراد مناسب نیست:

زنان باردار
بیمارانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند یا بیمارانی که اختلالات خونریزی دارند.
مصرف آسپرین و سایر داروهای رقیق کننده خون باید حداقل ۱ هفته قبل از انجام لیتوتریپسی، متوقف شود.
بیماران با عفونت مزمن کلیوی، زیرا برخی از تکه های سنگ ممکن است عبور نکنند؛ در نتیجه باکتری ها کاملا از کلیه ها حذف نمی شوند.
بیماران با انسداد یا بافت زخم در حالب، که مانع از عبور تکه های سنگ می شود.
بیمارانی که به پاکسازی فوری کامل مواد سنگ نیاز دارند.
بیمارانی با سنگ کلیه ساخته شده از سیستین زیرا این سنگ ها ب خوبی با لیتوتریپسی تجزیه نمی شوند.

بیماران با پیس میکر قلبی باید قبل از انجام لیتوتریپسی، پزشک خود را در جریان قرار دهند. لیتوتریپسی در بیمارانی که پیس میکر قلبی دارند با تایید متخصص قلب و رعایت اقدامات احتیاطی صورت می گیرد. برخی از انواع پیس میکر که در شکم جاسازی شده اند ممکن است در طول لیتوتریپسی آسیب ببینند. بسته به اختلالات خاص، لیتوتریپسی می تواند خطرات دیگری نیز داشته باشد. اطمینان حاصل کنید که پیش از انجام پروسه لیتوتریپسی، درباره نگرانی هایتان با پزشک مشورت می کنید. چاقی و گاز روده می توانند در پروسه لیتوتریپسی تداخل ایجاد کنند.

مراقبت های لازم قبل از سنگ شکنی

پزشک درباره لیتوتریپسی با شما مشورت می کند و به شما این اجازه را می دهد که هر سوالی که در مورد این پروسه دارید را بیان کنید.
از شما خواسته می شود که یک رضایت نامه را امضاء کنید که اجازه انجام لیتوتریپسی را به پزشک می دهد. موارد ذکر شده در این رضایت نامه را به دقت مطالعه کنید و اگر چیزی شفاف نیست از پزشک در خصوص آن سوال بپرسید.
علاوه بر بررسی سابقه پزشکی کامل، ممکن است پزشک یک معاینه فیزیکی کامل انجام دهد تا اطمینان حاصل کند که قبل از انجام لیتوتریپسی در وضعیت سلامتی خوبی هستید. ممکن است به انجام آزمایش خون و سایر آزمایش های تشخیصی نیاز داشته باشید.
بسته به نوع بیهوشی یا بیحسی که قرار است استفاده شود، ممکن است نیاز باشد که قبل از انجام لیتوتریپسی چیزی نخورید یا ننوشید. در صورت لزوم، دستورالعمل هایی در خصوص این که چند ساعت قبل از لیتوتریپسی نباید چیزی بخورید یا بنوشید در اختیارتان قرار می گیرد.
اگر باردارید یا شک دارید که ممکن است باردار باشید باید متخصص را از این موضوع مطلع کنید.
اگر به هر نوع دارو، لاتکس یا مواد بیهوشی (موضعی یا عمومی) حساسید یا آلرژی دارید، پزشک را مطلع کنید.
درباره تمام داروهایی که مصرف می کنید (تجویزی و بدون نیاز به تجویز) و مکمل های گیاهی مصرفی تان، با پزشک مشورت کنید.
اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید یا اگر از داروهای ضد انعقاد خون (رقیق کننده خون)، آسپرین یا سایر داروهایی که روی لخته شدن خون تاثیر می گذارند استفاده می کنید، پزشک را در جریان قرار دهید. بهتر است قبل از انجام پروسه لیتوتریپسی، مصرف این داروها را متوقف کنید.
ممکن است قبل از لیتوتریپسی به شما مسکن داده شود تا بتوانید آرام باشید. اگر داروی مسکن یا بیهوشی قبل یا در طول لیتوتریپسی به شما داده شود، بعد از انجام لیتوتریپسی باید با کسی هماهنگ کنید که شما را به خانه برساند.
بسته به اختلالات پزشکی که ممکن است داشته باشید، گاهی پزشک سایر روش های آماده شدن را به شما پیشنهاد می دهد.

در طول لیتوتریپسی

از آن جایی که لیتوتریپسی یک درمان کاملا غیر تهاجمی است، بیشتر درمان های لیتوتریپسی به صورت سرپایی انجام می شوند. اگر چه استفاده از دوز بیهوشی یا بیحسی به ترجیح بیمار و پزشک بستگی دارد، اما اطلاعات اخیر اظهار می کنند که نتایج لیتوتریپسی با استعمال دوز خفیف بیهوشی یا بیحسی تقویت می شوند.

وقتی بیمار به میزان کافی بیهوش یا بیحس شد، از یک دستگاه اشعه ایکس کامپیوتری استفاده می شود تا محل سنگ درون کلیه را تعیین کنند. سپس از یک سری امواج شوک (چند صد یا دو هزار) روی سنگ استفاده می شود. تحقیقات اخیر به این موضوع رسیده اند که میزان قدرت امواج شوک و نسبتی که امواج شوک منتقل می شوند، می تواند روی نتیجه درمان تاثیر بگذارد. هدف پروسه لیتوتریپسی، افزایش میزان شکستن سنگ کلیه بیمار و در عین حال کاهش صدمه ای است که امواج شوک می توانند به کلیه و اندام های اطراف وارد کنند. پروسه لیتوتریپسی می تواند ۱ ساعت طول بکشد. به طور کلی لیتوتریپسی این مراحل را دنبال می کند:

۱_ از شما خواسته می شود که هر نوع لباس، جواهرآلات یا سایر مواردی که می توانند با لیتوتریپسی تداخل ایجاد کنند را در بیاورید.
۲_ اگر از شما خواسته شده که لباس تان را در بیاورید، یک روپوش به شما داده می شود که بپوشید.
۳_ یک کاتتر داخل وریدی (IV) در بازو یا دست تان قرار می دهند.
۴_ برای اطمینان از ثابت ماندن در طول جراحی و عدم حس کردن درد، ممکن است پزشک از ماده مسکن یا بیهوشی استفاده کند.
۵_ بعد از این که مسکن یا داروی بیهوشی تاثیر خود را گذشت، پزشک یک محفظه پر از آب را بین بدن و دستگاه قرار می دهد.
۶_ بعد از تعیین محل سنگ با فلوروسکوپی یا سونوگرافی، بیمار به نحوی قرار می گیرد که پزشک به سنگ دسترسی مستقیم داشته باشد.
۷_ اگر در طول این پروسه بیدار باشید، ممکن است احساس ضربه زدن خفیف به پوست را تجربه کنید.
۸_ سپس یک سری امواج شوک تولید می شوند تا سنگ (های) کلیه را از بین ببرند.
۹_ سنگ (ها) در طول پروسه لیتوتریپسی، با فلوروسکوپی یا سونوگرافی تحت نظر گرفته می شود.
۱۰_ یک استنت در حالب قرار داده می شود تا به باقیمانده های سنگ اجازه عبور را بدهد.
۱۱_ زمانی که تکه های سنگ به قدری کوچک شدند که بتوانند از سیستم ادراری عبور کنند، این پروسه تمام می شود.

بعد از لیتوتریپسی

بعد از جراحی، برای تحت نظر بودن شما را به اتاق ریکاوری می برند. هنگامی که فشار خون، نبض و تنفس ثابت بودند و هوشیار بودید ممکن است به بخش مراقبت های عمومی فرستاده شوید یا مرخص شوید. بعد از مرخص شدن می توانید برنامه غذایی عادی و فعالیت های همیشگی خود را از سر بگیرید مگر این که پزشک توصیه دیگری کرده باشد. ممکن است پزشک شما را تشویق به نوشیدن مایعات بیشتر کند تا این گونه ادرار را رقیق کنید و از اذیت شدن هنگام عبور تکه های سنگ بپرهیزید. ممکن است برای چند روز یا مدت بیشتری پس از پروسه لیتوتریپسی، متوجه وجود خون در ادرار شوید. این امر عادی است. به علاوه ممکن است متوجه کبودی در کمر یا شکم نیز شوید.

برای رهایی از درد، به میزان توصیه شده توسط پزشک داروی مسکن مصرف کنید. آسپرین و برخی از انواع مسکن ها می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. اطمینان حاصل کنید که تنها داروهای پیشنهاد شده توسط پزشک را مصرف می کنید. ممکن است بعد از پروسه لیتوتریپسی پزشک به شما آنتی بیوتیک بدهد. حتما داروها را دقیقا به میزان تجویز شده مصرف کنید. چند هفته بعد از لیتوتریپسی، باید یک ملاقات مجدد با پزشک داشته باشید. اگر استنت در طول لیتوتریپسی قرار داده شده، در این ملاقات ممکن است که برداشته شود.

با مشاهده هر یک از موارد زیر، پزشک را در جریان قرار دهید:

تب و/یا لرز
سوزش هنگام دفع ادرار
نیاز شدید به دفع ادرار یا تکرر ادرار
درد شدید در قسمت پایین کمر

ممکن است پزشک بعد از لیتوتریپسی، با توجه به موقعیت خاص تان دستورالعمل های اضافی یا دیگری را در اختیارتان قرار دهد.

نسبت موفقیت

با توجه به نتایج یک مطالعه، درصد موفقیت پروسه لیتوتریپسی، از بین بردن ۷۴ درصد از سنگ های کلیه و ۸۸ درصد از سنگ های حالب است. محققان درمان سنگ های حالب را زمانی موفقیت آمیز می دانند که دیگر سنگی موجود نباشد. به علاوه، درمان سنگ کلیه را زمانی موفقیت آمیز می دانند که تکه های جزئی سنگ که کمتر از ۴ میلی متر هستند در کلیه ها باقی بمانند.

در همین مطالعه نشان داده شد که عوارض جانبی در ۳۸.۵ درصد از افراد با سنگ کلیه و ۳۹.۴ درصد از افراد با سنگ حالب رخ می دهند. درد در ناحیه کمر رایج ترین عوارض جانبی است. تنها ۰.۵ درصد از افراد با سنگ کلیه پس از انجام لیتوتریپسی، عفونت مجرای ادراری را تجربه می کنند.

یک مطالعه دیگر نشان داد که نسبت موفقیت پروسه یورتروسکوپی انعطاف پذیر و لیتوتریپسی با لیزر (FURSL) برای سنگ هایی با اندازه ۲.۵ سانتی متر، ۹۳.۷ درصد است. این مطالعه اظهار کرد که ۱۰.۱ درصد از بیماران، یک سری عوارض جانبی ناشی از این پروسه را تجربه کردند.

آیا بیمار باید با پروسه هایی نظیر لیتوتریپسی درمان شود؟

اگر سنگ به خودی خود عبور نکند، به درمان نیاز خواهد داشت. اگر عفونت و درد شدید دارید یا اگر عملکرد کلیه ها به خطر افتاده، پزشک فورا وارد عمل می شود. اگر تنها یک کلیه دارید یا پیوند کلیه داشته اید، سنگ کلیه در شما باید سریع تر درمان شود. اگر سنگ کلیه بزرگ دارید یا اگر در هر دو کلیه سنگ دارید، پزشک نباید برای درمان تان صبر کند.

آیا بیمار به بیهوشی یا بیحسی نیاز خواهد داشت؟

بله. درست است که در لیتوتریپسی برشی ایجاد نمی شود اما درد وجود دارد. بیمار و پزشک در خصوص استفاده از مسکن خفیف، بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی با هم مشورت خواهند کرد. انتخاب نحوه بیهوشی یا بیحسی، به روش استفاده شده، نوع سنگ و بیمار بستگی دارد. به طور کلی از بیهوشی یا بیحسی (عمومی، موضعی و..) برای ثابت نگه داشتن بیمار و کاهش درد استفاده می شود و این موارد به تجزیه سنگ کمک می کنند.

آیا بیمار به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد؟

نه معمولا. در بیشتر موارد، لیتوتریپسی به صورت سرپایی صورت می گیرد.

درمان های خانگی برای سنگ کلیه

نوشیدن مایعات به میزان کافی به عبور سنگ های کلیه و جلوگیری از تشکیل سنگ های جدید کمک می کند. مایعات نه تنها سموم را پاکسازی می کنند، بلکه به عبور سنگ ها از طریق مجرای ادراری نیز کمک می کنند. اگر چه نوشیدن آب به تنهایی می تواند کافی باشد اما اضافه کردن برخی مواد به آن نیز می تواند موثر باشد. فورا پس از نوشیدن هر داروی طعم دار، یک لیوان ۸ اونسی آب بنوشید. این کار به حرکت مواد در سیستم گوارش بدن کمک می کند.

قبل از انجام هر یک از درمان های خانگی زیر حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشک بررسی می کند که آیا این درمان خانگی برای شما مناسب است یا منجر به عوارض جانبی می شود. اگر باردار یا شیرده هستید، از این درمان ها استفاده نکنید. پزشک می تواند تشخیص دهد که آیا احتمال دارد این درمان ها سبب بروز عوارض جانبی برای شما یا فرزندتان شوند یا نه.

۱_ آب:

افزایش دریافت آب می تواند به تسریع روند عبور سنگ کمک کند. سعی کنید به جای ۸ لیوان، ۱۲ لیوان آب در روز بنوشید.

پس از عبور سنگ نیز به نوشیدن ۸ تا ۱۲ لیوان آب در روز ادامه دهید. دهیدراسیون (کم آبی بدن) یکی از عوامل اصلی ایجاد سنگ کلیه است و مسلما نمی خواهید که این اتفاق برای شما بیفتد. به رنگ ادرار خود توجه کنید. رنگ ادرار باید زرد روشن باشد. ادرار زرد تیره نشانه ای از دهیدراسیون است.

۲_ آب لیمو:

می توانید هر زمانی که دوست دارید مقداری لیموی تازه به آبی که می نوشید اضافه کنید. لیمو حاوی سیترات است (که یک ماده شیمیایی است) و از تشکیل سنگ های کلسیم جلوگیری می کند. سیترات همچنین می تواند سنگ های کوچک را تجزیه کند و عبور آن ها را آسان تر کند. اگر می خواهید تاثیر شگرفی را مشاهده کنید باید مقدار زیادی لیمو مصرف کنید، اگر مقدار کمی لیمو مصرف کنید تاثیری که مشاهده می کنید نیز جزئی است. آب لیمو مزایای بی شمار دیگری نیز دارد برای مثال، به جلوگیری از رشد باکتری ها کمک می کند.

۳_ عصاره ریحان:

ریحان حاوی استیک اسید است که به تجزیه سنگ های کلیه و کاهش درد کمک می کند و همچنین سرشار از مواد مغذی است. از این ماده به طور سنتی برای درمان اختلالات گوارشی و التهابی استفاده می شده. آنتی اکسیدان ها و مواد ضد التهابی موجود در عصاره ریحان می توانند برای سالم نگه داشتن کلیه ها مفید باشند. از برگ های تازه یا خشک شده ریحان استفاده کنید و چای درست کنید و در طول روز چند فنجان از آن را بنوشید. همچنین می توانید عصاره ریحان را با استفاده از دستگاه آبمیوه گیری بگیرید و یا آن را به اسموتی اضافه کنید.

نباید به طور مرتب بیش از ۶ هفته از عصاره ریحان استفاده کنید. استفاده طولانی مدت از ریحان ممکن است منجر به موارد زیر شود:

کاهش قند خون
کاهش فشار خون
افزایش خونریزی

۴_ سرکه سیب:

سرکه سیب حاوی استیک اسید است. استیک اسید به حل کردن سنگ کلیه کمک می کند. سرکه سیب علاوه بر پاکسازی ‌کلیه ها، به تسکین درد ناشی از سنگ ها نیز کمک می کند. سرکه سیب مزایای بی شمار دیگری نیز دارد. برای بهره مند شدن از این مزایا، ۲ قاشق سوپ خوری سرکه سیب را به ۶ تا ۸ اونس آب تصفیه شده اضافه کنید و در طول روز از این مخلوط بنوشید.

نباید بیشتر از یک لیوان ۸ اونسی از این مخلوط را در یک روز مصرف کنید. می توانید سرکه سیب را مستقیم روی سالاد خود بریزید یا آن را به سس سالاد اضافه کنید. اگر سرکه سیب بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف شود می تواند منجر به کاهش سطح پتاسیم و پوکی استخوان شود. افراد مبتلا به دیابت باید در استفاده از این مخلوط محتاط باشند. بعد از مصرف کردن این مخلوط، سطح قند خون خود را در طول روز به دقت کنترل کنید.

اگر موارد زیر را مصرف می کنید نباید از این مخلوط بنوشید:

انسولین
دیگوکسین (Digox)
دیورتیک ها (داروهای ادرار آور) مانند اسپیرونولاکتون (آلداکتون)

۵_ آب کرفس:

به نظر می رسد که آب کرفس سمومی که در تشکیل سنگ کلیه دخیل هستند را از بین می برد و مدت هاست که در طب سنتی استفاده می شود. آب کرفس به پاکسازی بدن نیز کمک می کند بنابراین می تواند سنگ ها را از بین ببرد. یک یا چند ساقه کرفس را با آب مخلوط کنید و در طول روز بنوشید.

اگر هر یک از موارد زیر را دارید نباید این مخلوط را بنوشید:

هرگونه اختلال خونریزی
فشار خون پایین
جراحی اخیر

همچنین اگر مواد زیر را مصرف می کنید نباید از این مخلوط بنوشید:

لووتیروکسین (سینتروئید)
لیتیم (Lithane)
داروهایی که حساسیت به نور را افزایش می دهند مانند ایزوترتینوین
داروهای مسکن مانند آلپرازولام (زاناکس)

۶_ آب انار:

آب انار قرن ها است که برای بهبود عملکرد کلی کلیه ها مورد استفاده قرار گرفته است و سنگ ها و دیگر سموم را از بدن پاکسازی می کند. آب انار سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که به سالم نگه داشتن کلیه ها کمک می کنند و ممکن است در جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه نقش داشته باشند.

آب انار همچنین سطح اسیدی بودن ادرار را کاهش می دهد. کاهش سطح اسیدی بودن، خطر ایجاد سنگ کلیه را کاهش می دهد. هیچ محدودیتی برای مقدار آب اناری که می توانید در طول روز بنوشید وجود ندارد.

اگر مواد زیر را مصرف می کنید نباید آب انار بنوشید:

داروهای فشار خون مانند کلرتیازید (دیوریل)
رزوواستاتین (کرستور)

۷_ خوراک لوبیا قرمز:

خوراک لوبیا قرمز برای بهبود سلامت دستگاه ادراری و کلیه ها استفاده می شود. همچنین به حل کردن و پاکسازی سنگ ها کمک می کند. مایع حاصل از پخت لوبیاها را جدا کنید و در طول روز چند لیوان از آن را بنوشید.

۸_ عصاره ریشه قاصدک:

ریشه قاصدک یک تقویت کننده کلیه است که ساخت صفرا را نیز تحریک می کند. به نظر می رسد که این ماده به از بین بردن مواد زائد، افزایش تولید ادرار و بهبود گوارش کمک می کند. قاصدک ها، دارای ویتامین ها (A، B، C، D) و مواد معدنی مانند پتاسیم، آهن و روی هستند.

می توانید عصاره قاصدک تازه را تهیه کنید یا چای آن را خریداری کنید. اگر خودتان آن را درست می کنید می توانید برای مزه دار کردن به آن پوست پرتقال، زنجبیل و سیب اضافه کنید و ۳ الی ۴ فنجان در طول روز بنوشید. برخی از افراد زمانی که قاصدک یا قسمت های دیگر آن را مصرف می کنند دچار سوزش معده می شوند.