اوایل دهه 60، اوایل همه گیر شدن ایدز

ایدز یک بیماری است که از راه خون آلوده منتقل می شود. یک بیماری که برای پیشگیری بیشتر این بیماری و درمان آن نیاز به فرهنگ سازی هست. اینکه افراد بدانند بعد از مبتلا شدن با این بیماری چه بکنند و چه راه های درمانی برای آنها وجود دارد، در تسریع درمان آن ها حائز اهمیت است. گفتگویی با اقای دکتر کمالی نیا، در مورد بیماری ایدز و فرهنگ سازی در مورد آن صورت داده ایم، که با هم بخوانیم.
دکتر کمالی نیا  در سال ۱۳۴۴ در تهران متولد شد. او پزشک درمانگر ایدز است که در کلینیک مشاوره بیماری رفتاری آرمان وابسته به شبکه بهداشت و درمان شهرداری تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی تهران به مدت ۱۴ سال در شیفت صبح مشغول فعالیت است.
او در روزهای ابتدایی دانشگاه  به دلیل اینکه  در زمان جنگ مشغول به تحصیل شد بدلیل عدم وجود کادر کافی به بیمارستان اعزام شد و به پانسمان کردن مجروح‌های جنگی  مغول شد.
چه شد که در حوزه ایدز فعال شدید؟
من بیماری ایدز را یک معضل می‌‌دانم و من در ابتدای استخدام در کلینیک درمان سل مشغول بودم. آن بخش و بخش اچ ای وی بخشی است که بقیه دکترها کمتر علاقه دارند که در آن فعالیت کنند چراکه فکر می‌‌کنند فعالیت در این بخشها بسیار سخت است ولی به عقیده من فعالیت در این بخش بسیار خوب است و علاقه زیادی به فعالیت در این بخش دارم. هر روزی که من در این بخش کار می‌کنم برایم خاطره است برای اینکه بیشتر بتوانم مفید باشم. من معتقدم که بیماری ایدز از مهمترین معضلات اینده کشور است که باید تحت تحقیق بسیار قرار گیرد تا این معضل گریبانگیر کشور نشود.
لطفا در مورد مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری توضیحاتی ارائه دهید
خدمات اصلی این مرکز هم پیشگیری، هم درمان برای اچ ای وی، هم برای مردم عادی و هم برای بیمارانی است که اچ ای وی دارند. برای مردم  عادی سیستم این مرکز به صورت تست‌ها و مشاوره‌های رایگان است. تست‌های تشخیصی رایگانی که در این مرکز انجام می‌شود این امکان را به فرد می‌دهد که فرد اطلاع پیدا کند که این فرد آلوده به ویروس اچ ای وی هست یا نه. مشابه این کلینیک نزدیک به ۵۰ کلینیک در سراسر کشور وجود دارد و همه آن‌ها خدمات مشابهی را دارند. مثلا افرادی که رابطه پر خطر داشته اند یا بنا به دلایلی چنین تفکراتی دارند می‌توانند به صورت کاملا محرمانه به این مراکز مراجعه کنند و بر اساس مشاوره‌ها و آزمایش‌های تشخیصی پزشک را بدهند. اگر آلوده به ویروس اچ ای وی شده باشند برای آنها پرونده‌های درمان و مراقبت به صورت کاملا محرمانه تشکیل می‌دهند و این بیماران برای آزمایش‌ها و درمان‌ها و مراقبت‌های تخصصی و مناسب مرتب تحت پیگیری قرار می‌گیرند. معمولا بیمار  مبتلا به اچ ای وی می‌تواند در طول زندگی خود ۱۶ نفر را مبتلا به این ویروس بکند اگر درمان و مراقبت مناسب انجام شود این انتقال ویروس از فرد قطع می‌‌شود و تمام تلاش مشاوران بر این است تمام ابعاد بیماری را تشخیص دهند و تحت مراقبت و درمان قرار دهند تا انتقال بیماری در جامعه کاهش بیابد.
آمار‌های که در این راستا وجود دارد بیان می‌کند که حدود ۸۰ هزار تا ۱۰۰ هزار نفر افراد مبتلا به این ویروس در جامعه وجود دارد که تنها نزدیک به ۳۴ هزار نفر آنها
شناسایی شده اند. افرادی که شناسایی می‌شوند طی دوره‌های مراقبت و درمانی که برای آنها برگذار می‌شود از چرخه انتقال خارج می‌شوند ولی چون میزان شناسایی نسبت به کل حجم بیماران موجود در جامعه کم است هنوز هم انتقال در جامعه وجود دارد. متاسفانه احتمال  اپیدمی ‌یا همه گیر شدن بیماری اچ ای وی در جامعه ما رفته رفته وجود دارد و در واقع کلینیک‌های مشاوره، پزشکان، روانشناسان و کارکنان وزارت بهداشت همه سعی و تلاششان بر این است که  بتوانند جلوی این همه گیری را بگیرند. به طور مثال در کشور آفریقای مرکزی امید به حیات از ۶۰ سال پس از اقدامات زیادی که درمانی ایجاد شده بود بعد از بروز اپیدمی ‌اچ ای وی  به شدت کاهش، حتی تا مرز ۳۰ سال پیدا کرد و اگر خدای نکرده چنین اپیدمی‌در کشور ما رخ بدهد نه تنها به تمام سیستم بهداشتی بلکه به سیستم اقتصادی مملکت به شدت صدمه وارد می‌شود  و باید این اقدامات درمانی پیشگیری مراقبتی باید به حدی آسان و راحت الوصول باشد که این بیماران بتوانند به بهترین شکل این مراقبت‌ها و خدمات  و درمان را بگیرند و جلوی گسترش بیماری را بگیرند.
واقعیت این است که یکی از مواردی که مانع افراد برای انجام این تست‌ها می‌شود، انگ اجتماعی است. متاسفانه هنوز هم در کشور ما انگ ابتلا به بیماری ایدز هم وجود دارد. این انگ اجتماعی باعث می‌شود این افراد با ترس از اینکه آیا هویت آنها شناخته شود برای انجام آزمایش و تشخیص به موقع بیماری مراجعه نکنند. تشخیص و درمان بموقع بیماری علاوه بر نجات فرد باعث می‌شود عمر فرد مبتلا به این ویروس یک عمر کاملا طبیعی و سالم باشد و باعث جلوگیری از گسترش این بیماری هم می‌شود.
بالا ترین آمار قربانیان این ویروس جوانان هستند که شامل میانگین سنی بین ۲۵ تا ۳۵ سال هستند و اگر این افراد تحت درمان قرار نگیرند از چرخه اقاصادی مملکت حذف می‌شوند. تنها راه جلوگیری از گسترش این بیماری شناسایی به همراه تشویق مردم به انجام آزمایش‌ها و شرکت کردن در مشاوره‌هاست. آزمایشات اچ ای وی جزو آزمایشات تخصصی است و بعد از مشاوره با پزشک و روانشناس روان درمان معمولا این آزمایشات انجام می‌شود و قطعیت و تشخیص آن هم بر اساس همین مورد است.
درباره مرکزی که شما فعالیت می‌کنید توضیحات بیشتری در اختیار ما قرار دهید
این مرکز سابقه فعالیت اش حدود ۱۴ سال است و در منطقه شهر ری یک کلینیک بسیار جا افتاده در فعالیت در حیطه ایدز است و حدود ۲۰۰ بیمار مبتلا به ایدز دارد که تحت درمان و مراقبت قرار دارند. ولی با توجه به تراکم جمعیت در منطقه ری براورد می‌کنیم حدود ۷۰۰ یا ۸۰۰ بیمار مبتلا به ایدز وجود داشته باشد که حدودا ۲۰۰ نفر آنها به این شکل شناسایی شده اند و اگر بتوانیم این حجم بیماران را شناسایی کنیم عملا چرخه انتقال  را می‌توانیم قطع کنیم .
ما هم در کشور ایران در معرض اپیدمی‌هستیم ولی  بعضی کشور‌ها اعلام کرده اند که سال ۲۰۱۷ سال قطع چرخه انتقال ایدز است. کشوری مانند المان اعلام کرده تا پایان سال ۲۰۱۷ یک مورد جدید مبتلا به اچ ای وی نخواهد داشت یعنی این کشور موفق شده با اطلاع‌رسانی، آگاهی دادن و انجام خدمات مناسب جلوی چرخه انتقال بیماری از فردی به فرد دیگر را بگیرد. ما هم امید داریم با وجود برنامه‌های جاری این چرخه انتقال را قطع کنیم.
درخواست شما در این حوزه از کمیسیون بهداشت مجلس چیست؟
اولا حل مشکل فرهنگ سازی است. اگر بتوانیم انگ ابتلا به ایدز را از جامعه برداریم بسیار خوب است. اکثر کسانی که به این مرکز مراجعه می‌کنند اسم خود را بیان نمی‌کنند البته ما اصراری برای پرسیدن اسم یا چگونگی مبتلا شدن نداریم این سوال‌های ما نیست بلکه ما ما می‌پرسیم که کی اتفاق افتاد؟
ولی متاسفانه همه این دغدغه را دارند که اگر من بروم آزمایش ایدز بدهم، می‌پرسند که چرا مبتلا شدی؟ این فرهنگ سازی باید اتفاق بیفتد و بهت ابتلا به ایدز از جامعه کم شود. ثانیا  مجلس  و سایرنهادهای مسوول باید کمک کنند این فرهنگ جا بیفتد که بیماری ایدز مانند بیماری‌های دیگر  مثل دیابت یک بیماری مزمن است و تنها تفاوتش این است که فقط یک بیماری مزمن عفونی است و چون قدرت انتقال دارد ، مراقبت و درمان کردن علاوه بر اینکه فرد مبتلا به ایدز را از مرگ بد نجات می‌دهد، باعث نجات جامعه از گسترش  و همه‌گیری بیماری ایدز می‌‌شود.
منبع: مردم سالاری