درمان دستی یکی از روش های بهبود و التیام دردهای مفاصل و تاندون هاست که به دلیل استفاده از دست برای بهبود و تسکین درد به آن روش درمان دستی یا منوال تراپی گفته می شود،این تکنیک توسط فیزیوتراپ آموزش دیده در قسمت های مختلف اعمال می شود و نتایج قابل قبولی دارد.
اصطلاح درمان دستی یا منوال تراپی در فیزیوتراپی
اصطلاح منوال تراپی به معنای انجام تکنیک های درمان دستی بر روی مفاصل ستون فقرات و دست ها و پا ها برای کمک به تسریع درمان و تصحیح اختلال عملکرد آن ها می باشد . روش های درمان دستی (کایروپراکتیک) می تواند شامل کشش دادن عضلات و مفاصل ، ماساژ عمقی بافت نرم ، فشار درمانی و جا اندازی مفاصل یا بافت های نرم شود. تکنیک های مانوال تراپي شامل ماساژ های نرم ، ریتمیک ، و همچنین حرکت دادن ماهرانه بدن ( در واقع مفاصل) شخص با سرعت و در جهات معین و جا اندازی مفاصل یا بافت های نرم می باشد.
این تکنیک ها برای کاهش درد ، بازیابی توان حرکتی فرد ، رفع خشکی و بی حرکتی مفاصل استفاده می شود. تکنیک های منوال تراپی یا درمان دستی برای درمان بیمار درکنار سایر روش ها از جمله حرکات اصلاحی و مدالیته های درمانی به کار گرفته می شود.
فواید درمان دستی بر بدن
برای درمان دستی، چهار اثر اصلی پیشنهاد شده است: مکانیکی، نوروفیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و روانشناسی.
1-از لحاظ مکانیکی، حرکت دادن غیر فعال مفصل موجب کشش عضلات، رباط ها و کپسول مفصلی در آن ناحیه می شود؛ همچنین می تواند اتصال غیر طبیعی بافت ها به همدیگر را که در نتیجه ی جراحت و یا التهاب ایجاد شده است، از بین ببرد و در نتیجه دامنه ی حرکتی بافت را افزایش دهد. این بهبودی با وادار کردن بیمار به انجام تمرینات ورزشی خاص ممکن می شود.
2-اثر درمان دستی بر مکانیسم های نوروفیزیولوژیکی در مقالات تحقیقاتی ذکر شده است. اعتقاد بر این است که درمان دستی می تواند علاوه بر محل جراحت، بر روی سیستم درد واقع در کانال نخاعی، اثر مهارکننده داشته باشد.
3-از لحاظ بیوشیمیایی دستکاری مفصل موجب فعال شدن سیستم اپیوئیدی درونی می شود.
4-از لحاظ روانشناسی، درمان دستی باعث می شود که فرد با به دست آوردن نتایج مثیت از این روش، احساس اطمینان و دلگرمی کند. لمس و دستکاری بافت آسیب دیده، به سنجش میزان درد بیمار کمک می کند.
آشنایی با تکنیک انرژی عضلانی یا (MET)
روش انرژی عضلانی به لاتین با نام Muscle Energy Technique شناخته می شود که با اختصار به آن MET گفته می شود.
در این تکنیک سعی بر این است تا به وسیله گرفتن انقباضات کنترل شده از عضله بیمار برای درمان آن عضله یا عضله مقابلش کمک گرفته شود هدف از انجام این تکنیک کاهش اسپاسم و گرفتگی عضله و کشش آن است . در بعضی مواقع از این تکنیک در روش استیوپاتی برای اصلاح دیسفانکشن (اختلال عملکرد) های مفاصل استفاده میشود که فوق العاده کاربرد دارد و موثر است.
نحوه انجام تکنیک انرژی عضلانی یا (MET)
تکنیک انرژی عضلانی یا (MET) یک نوع درمان دستی محسوب میشود که از طریق آن عضلات تحت کشش قرار گرفته شده و تنش آن‌ها کاهش می‌یابد، حرکت مفصل‌ها نیز به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد. در این روش فیزیوتراپیست نیروی کنترل‌شده‌ای را در موضعی دقیق و در یک‌جهت خاص اعمال می‌کند و از بیمار می‌خواهد برخلاف این نیرو به‌صورت ارادی ماهیچه‌های خود را به انقباض درآورد. پس از ۳ الی ۵ ثانیه انقباض، فیزیوتراپیست، مفصل را در موقعیت جدید قرار می‌دهد و از بیمار می‌خواهد دوباره عضلات خود را منقبض کند. این حرکت ممکن است چندین بار تکرار شود. تکنیک انرژی عضلانی معمولاً به‌خوبی توسط بیمار تحمل میشود و فشاری بر مفصل وارد نمی‌گردد.
درمان دستی مچ دست
با توجه به پیچیدگی و ماهیت ساختارهای، دست، مچ دست و انگشتان، تکنیک‌های متعددی برای درمان دستی این نواحی وجود دارد. برخی از این تکنیک‌ها در زیر آورده شده‌اند:
- حرکت دادن خلفی- قدامی در مفصل رادیواولنار تحتانی
- حرکت خلفی – قدامی مفصل رادیوکارپال
- ایجاد انحراف در مفصل میانی مچ دست (و مفصل رادیوکارپال)
- حرکت دادن خلفی – قدامی مفصل میانی مچ دست
- ایجاد انحراف MCP / IP
- حرکت دادن خلفی – قدامی MCP / IP
مزایای دیگر درمان دستی
درمان دستی می تواند یک یا چند مورد از مزیت های زیر را برای بیمار به همراه داشته باشد:
- کاهش درد
- افزایش محدوده ی حرکتی
- کاش یا از بین رفتن التهاب بافت نرم
- القای ریلکسیشن به عضله
- تسهیل در تسکین درد
- کاهش اسپاسم عضله
- بهبود گردش خون
- کمک به تخلیه ی موثر تر مایعات از قسمت های مختلف بدن
- کمک به طویل شدن عضله
هرگونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.
مطالب مرتبط :
درمان درد سیاتیک کمر و پا بدون جراحی
نقش فیزیوتراپی در بهبودی سرطان ها
بیماری های مربوط به ستون فقرات را چگونه درمان کنیم
روش های درمانی برای رفع خمیدگی ستون فقرات
