کلمه Manipulation به معنی “دستکاری” می باشد؛ میتوان آن را کنترل کردن یا تحت نفوذ درآوردن برای انجام دادن یا انجام ندادن کاری نیز دانست. فردی که این رفتار را دارد به اصطلاحکنترل کننده، نفوذگر یا دستکاری کننده نیز می نامند.
“دستکاری”، اشاره به تلاش غیر مستقیم برای تاثیر گذاشتن بر روی رفتار یا اقدامات دیگران است. خود “دستکاری” به تنهایی لزوما خوب یا بد نیست: یک شخص می تواند سعی کند به یک فرد دیگر کمک کند تا برای یک مورد ارزشمند، راغب و متقاعد شود، یا شخصی را متقاعد کند تا یک کارغیر قانونی انجام دهد.

اما دستکاری فکر و ذهن، هرگز ساده نیست، چون اغلب درگیر در نقاط ضعف ما می شود، بنابراین دیدن و مشخص کردن رفتارهای نفوذگرایانه و کنترل کننده را دشوارمی سازد. مدیریت جنبه های مرتبط با دستکاری، گاهی اوقات آنقدر ظریف هستند که ممکن است به آسانی نادیده گرفته شوند، این جنبه ها تحت احساسات تعهد، عشق، یا عادت به خاک سپرده خواهند شد. اما شما می توانید علائم آن را تشخیص دهید و از قربانی شدن جلوگیری کنید. با مشخصات این افراد بیشتر آشنا شویم:

1- تماشای رفتار افراد کنترل کننده

1-1 ) به فردی که همیشه از شما می خواهد تا اول شما صحبت کنید، توجه داشته باشید.
افراد نفوذگر می خواهند تا به آنچه شما می گویید، خوب گوش دهند تا بتوانند نقاط قوت و ضعف شما را بیابند. آنها از شما سوالات عمیقی می کنند که شما به ناچار برای جواب، باید در اعماق احساساتتان کاوش کرده و سپس در مورد نظرات و احساسات شخصی خود صحبت کنید. این سؤالات معمولا با “چه”، “چرا” یا “چگونه” شروع می شوند. پاسخ ها و اقدامات آنها براساس اطلاعاتی است که شما خود به آنها داده اید.

درخواست از شما به عنوان اولین نفری که صحبت می کند، نباید همیشه به عنوان کنترل یا دستکاری فکری درنظر گرفته شود. سایر نکات مثبت یک فرد را نیز درنظر بگیرید.
– شخص نفوذگر، در طول این گفتگوها اطلاعات شخصی زیادی را از خود نشان نمی دهد، بلکه به جای آن بر شما تمرکز می کند.
– اگر این رفتار در اکثر مکالماتی که شما با آنها دارید رخ می دهد، ممکن است نشانه یک خصوصیت رفتاری کنترل کننده یا نفوذگر باشد.
– اگر چه ممکن است شبیه یک علاقه واقعی بنظر بیاید، اما به یاد داشته باشید که ممکن است یک برنامه پنهان در پشت همه این پرسش ها وجود داشته باشد. اگر شما سعی می کنید شخصی را بشناسید، و آنها یا از پاسخ به سوالات شما طفره رفته و یا به سرعت موضوع را تغییر دهند، ممکن است علاقه واقعی درمیان نباشد.

1-2) به فردی که از دلربایی و جذابیت خود برای انجام کارها استفاده می کند، توجه کنید.
بعضی از مردم به طور طبیعی جذاب هستند، اما یک فرد کنترل کننده یا نفوذگر برای انجام کار یا جذب چیزی از جذابیت خود استفاده می کند. این فرد ممکن است قبل از ایجاد یک درخواست، شروع به تعریف و تمجید از فرد درخواست شونده کند.

افراد کنترل کننده، ممکن است قبل از اینکه درخواستی داشته باشند، یک هدیه یا یک کارت کوچک به شخص مورد نظرشان داده و یا برای او کاری کوچک انجام داده و یا حتی چیزی را که مورد علاقه وی است برزبان بیاورند. برای مثال، فرد کنترل کننده ممکن است قبل از اینکه از فرد دیگر برای پول یا کمک به یک پروژه، درخواستی داشته باشد، یک شام خوب بپزد و وی را دعوت کند و با وی بسیار جذاب و شیرین برخورد کند. توجه داشته باشید که در حالی که این رفتار اغلب کاملا بی ضرر است، اما شما هیچ وظیفه ای برای انجام کاری ندارید، آن هم فقط به خاطر این که کسی چیزی خوب برای شما تهیه دیده است.

1-3) مراقب رفتارهای از روی اجبار و با اکراه باشید.
نفوذگران، مردم را ترغیب می کنند تا با استفاده از زور و یا تهدید به کار خود ادامه دهند. آنها ممکن است بر سر شخصی فریاد بزنند، از کسی انتقاد کنند، یا وی را تهدید کنند تا به او کاری بسپارند.

شخص می تواند با گفتن این کلمات شروع کند: “اگر شما این کار را انجام ندهید، یا من فلان کار را خواهم کرد، یا من فلان کار را نخواهم کرد، یا تا زمانی که شما این کار را انجام ندهید …” یک نفوذگر از این تاکتیک استفاده می کند تا نه تنها شخص را به انجام کاری وادار کند، بلکه همچنین او را برای انجام رفتار خاصی، متوقف کند.

1-4) از نحوه رفتار فرد با حقایق مطلع شوید.
اگر فردی حقایقی را دستکاری کند و یا سعی کند شما را با حقایق و اطلاعات منکوب کند، پس این فرد در تلاش برای دستکاری فکر و ذهن شما می باشد. حقایق، ممکن است با دروغ گفتن، ندادن اطلاعات، گزافه گویی کردن و یا ساختن بهانه ها و عذرها دستکاری شوند. فردی ممکن است مانند یک کارشناس در یک موضوع عمل کند و با حقایق و آمار شما را بمباران کند. چنین شخصی این را احساس می کند که از شما بسیار قوی تر است.

1-5) توجه داشته باشید اگر فرد همیشه می خواهد یک قربانی باشد.
این شخص ممکن است کارهایی را انجام دهد که شما ازاو نخواسته اید و سپس آن را به سرتان بزند. با “انجام دادن کار مورد علاقه شما”، انتظارات خود را افزایش می دهد که شما مجبور به بازگشت به سمت آن کار شوید و اگر زمانی نخواهید بازگشتی به آن داشته باشید، شاکی می شود.

یک نفوذگر ممکن است شکایت کند و بگوید: “من دوستان زیادی ندارم / بیمارم / قربانی هستم، و غیره”؛ و اینها در تلاش برای به دست آوردن همدردی شما و انجام کارهایش توسط شما می باشد.

1-6) در نظر داشته باشید که مهربانی آنها شرطی است.
اگر شما کار خاصی را به اندازه کافی خوب انجام دهید، آنها ممکن است شیرین و مهربان باشند، اما اگر شما آن کار را به اشتباه انجام دهید، همه این مهربانی و الطاف بی پایان فرو می ریزد. به نظر می رسد این نوع دستکاری فکری و ذهنی دو چهره دارد: یک چهره فرشته است، برای زمانی که آنها می خواهند که آنها را دوست داشته باشید، و یکی ترسناک و مهیب، برای زمانی که می خواهند از آنها بترسید.

همه چیز خوب به نظر می رسد تا زمانی که انتظارات آنها را برآورده نکنید. شما ممکن است احساس کنید بر روی تخم مرغ ها راه می روید، و می ترسید آنها را عصبانی کنید.

1-7) الگوهای رفتاری را مشاهده کنید.
همه افراد در زمان های خاصی ممکن است درگیر با رفتار کنترلی یا نفوذی شوند. با این حال، افرادی که دستکاری فکری و ذهنی می کنند به طور منظم در این رفتار درگیر هستند. یک فرد کنترل کننده، دارای دستور کار شخصی است و عمدا تلاش می کند از فرد دیگری برای قدرت، کنترل و گرفتن امتیازات از هزینه دیگران بهره برداری کند. اگر این رفتارها به صورت منظم اتفاق می افتد، این فرد ممکن است یک دستکاری کننده فکر و ذهن باشد.
وقتی تحت نفوذ و دستکاری دیگران قرار می گیرید، امتیازات و یا علائق شما اغلب به خطر می افتد و برای آن فرد نفوذگر مهم نیست.
می دانید که معلولیت ها یا بیماری های روانی می تواند نقش مهمی ایفا کند. به عنوان مثال، فردی که افسردگی دارد، بدون قصد و نیت دستکاری و نفوذ، می تواند به یک مارپیچ جرم واقعی برود، و یک فرد مبتلا به ADHD ممکن است به طور مرتب به بررسی ایمیل خود بپردازد. این کار، دستکاری کردن فکر و ذهن شخص دیگر نیست.