کورک چیست؟ در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام به بررسی کورک می پردازیم. کورک توسط عفونت باکتریایی پوست ایجاد می شود. این ورم چرکی یا آبسه پوست، عمیقاً در داخل فولیکول مو یا غده های چربی پوست فرورفته است. یک کورک اول قرمز شده و ناحیه اطرافش را حساس می کند. با گذر زمان، این ناحیه سخت و دردناک می شود. این عفونت به سلول های پوستی شما آسیب می رساند و بافت ها را خارج می کند. سیستم ایمنی شما به سلول های سفید خونی که مرکز عفونت را پر کرده و باعث نرم شدن آن ها می شوند، پاسخ می دهد. بدن شما این سلول ها را می سازد تا عفونت را از بین ببرد. پروتئین و باکتری و سلول های سفید خون به عنوان چرک شناخته می شوند. این چرک یا ورم ممکن است نهایتاً شبیه یک دایره مرکزی نزدیک به سطح پوست شما شکل می گیرد. زیر این دایره احتمالاً آب جمع می شود و از سطح پوست شما بیرون می زند. با جراحی می توان این آب را خارج کرد.
علائم بیماری کورک چیست؟
چه علائمی به کورک مرتبط است؟ کورک توده یا غده لوبیا مانند، دردناک و قرمز است. کوچکتر از یک اینچ است و بعد از چند روز این توده، نرمتر، بزرگتر و دردناک تر می شود، و بعد از مدتی روی سطح بالایی کورک، عفونت ایجاد می شود. در اینجا چند علائم مرتبط با عفونت کورک شدید بیان شده است.
- پوست اطراف کورک قرمز، دردناک و متورم است.
- چندین کورک دور اولین و اصلی ترین کورک جمع می شوند.
- تب شدید می شود
- گره های لنفی در این ناحیه متورم می شوند.
این کورک ها کجا روی بدن ظاهر می شوند؟
رایج ترین مکان های کورک روی مناطق زیر ظاهر می شود:
- گردن
- زیربغل
- شانه ها
- باسن
وقتی کورک در پلک پدید بیاید، گل مژه نام می گیرد.
چرا این عارضه شکل می گیرد؟
کورک توسط باکتری ایجاد می شود که معمولاً این باکتری، عفونت استافیلوکوکوس اورئوس نام دارد. بسیاری از عفونت های استافیلوکوکوس اورئوس به آبسه تبدیل شده و به سرعت جدی می شوند.
یک مسئله مهم این است که استافیلوکوکوس اورئوس آسیب مشابهی با استافیلو کوک اورئوس مقاوم به متی سیلین (که نمونه های خاصی از این باکتری هستند و به بیشتر آنتی بیوتیک ها مقاوم می باشند) ایجاد می کند.
این عفونت می تواند روی پوست معمولی نیز ظاهر شود یا توسط زخم ها و ترک خوردگی های پوستی با انتقال از مو به فولیکول ها پدید بیاید. بعضی از این کورک ها می توانند توسط موی اصلی ایجاد شوند. بقیه آن ها می توانند درنتیجه یک شی تیز یا وسایل خارجی دیگر که در پوست فرورفته ایجاد شوند و عفونت را گسترش دهند.
دلایل دیگر کورک ها
پوست یک جزء ضروری دفاع کننده سیستم ایمنی در مقابل مواد و میکروب های خارجی بدن هست. هر خراش یا زخمی در پوست مثل بریدگی یا خارش آن می تواند به آبسه منجر شود و سپس عفونت و باکتری در آن ایجاد می شود. درنتیجه همه کورک ها از فولیکول های مو ایجاد نمی شوند. کورک ها معمولاً از فولیکول های موی متورم شروع می شوند.
فولیکولیت، التهاب یا عفونت فولیکول های مو است. این شرایط می تواند به کورک منجر شده و به عنوان توده های کوچک صورت یا غده های قرمز کوچک و بی شماری در فولیکول های مو تبدیل شود. عفونت فولیکول های مو می تواند وقتی که پوست را مختل کرد، متورم شود و به خاطر شرایط مختلفی مثل آکنه، زخم های پوستی یا جراحت و سایش لباس ها، عرق کردن زیاد و سمی شدن پوست ایجاد شود.
آیا کورک ها واگیر دار هستند؟ کورک ها خودشان مسری نیستند اما تا زمانی که استرپتوکوکوس اورئوس درمان شود، یک کورک فعال پوستی می تواند با عفونت استاف پخش شود. عفونت می تواند در قسمت های دیگر بدن شخص پخش شده و در صورت ارتباط پوستی اشخاص و استفاده مشترک از حوله یا لیف حمام فرد دیگر نیز مبتلا شود.
انواع کورک چیست؟
موارد زیر شامل انواع کورک، هستند:
۱) کفگیرک
۲) هیدرآدنیت چرکی (نوعی بیماری پوستی که توسط آبسه های خوشه ای تشکیل می شود و بیشتر در زیر بغل یا کشاله ران دیده می شود).
۳) کیست پیلونیدال (در قسمت کمری دیده شده و اغلب روی باسن به وجود می آید)
۴) آکنه سیستیک
۵) جوش
کفگیرک
کفگیرک، آبسه پوستی ایجاد شده توسط باکتری استافیلوکوکوس اورئوس هست. این مورد معمولاً شامل گروهی از فولیکول های مو است و بنابراین بزرگ تر از کورک معمولی می باشد. کفگیرک می تواند روی پوست باز شده و با تب یا سرماخوردگی همراه باشد. کفگیرک یکی از شرایط و بیماری های جدی پوستی است. اگر چند تا از آن روی پوست خود دیدید، حالتی پیش می آید که به آن carbunculosis می گویند. این شرایط پوستی احتمالاً به درمان های خانگی پاسخ نمی دهد و احتیاج به درمان پیشرفته و حرفه ای دارد.
آکنه سیستیک
آکنه سیستیک نوعی از آبسه است و هنگامی که مسیر چربی انسداد پیدا می کند و متورم می شود، تشکیل می گردد. آکنه سیستیکی روی بافت های پوستی اثر کرده و التهاب ایجاد می کند. اغلب این شرایط روی صورت ایجاد شده و معمولاً در نوجوانان بیشتر دیده می شود.
هیدرآدنیت چرکی
این مورد شرایطی است که چندین آبسه در زیر بغل و اغلب در ناحیه کشاله ران تشکیل می شود. این مناطق نتیجه تورم محلی فولیکول های مو است. درمان این فرم از التهاب پوستی با آنتی بیوتیک به تنهایی مشکل بوده و معمولاً نیاز به پروسه جراحی دارد تا فولیکول های موی درگیر شده را بعد از تورم پوستی از بین ببرد.
کیست پیلونیدال
یک کیست پیلونیدال منحصر به فرد ترین نوع آبسه است که داخل شکاف باسن یا بالای آن ایجاد می شود. کیست های پیلونیدال اغلب با تورم های ریزی از منطقه پوستی که مو رشد می کند، شروع می شود. با سوزش و فشار زیاد در طول زمان این ناحیه متورم به نودل های بزرگ تر، سفت تر، دردناک تر و حساس تری تبدیل شده که باعث می شود نشستن غیرممکن شود. این نوع از کورک اغلب بعد از نشستن طولانی مدت هنگام سفرهای بلند مدت تشکیل می شود.
گل مژه پلک ها
گل مژه برآمدگی قرمز، دردناک و حساس است که بالای مژه ها یا قسمتی از پلک ایجاد می شود. گل مژه نتیجه تورم غده ها یا فولیکول های موی پلکی هست. گل مژه گاهی اوقات با شالازیون (تومور کوچک پلک) اشتباه گرفته می شود. یک توده در قسمت داخلی و بالا یا پائین پلک ها ایجاد شده اما شالازیون معمولاً دردی ندارند و توسط انسداد و التهاب غده چربی ایجاد می شود و توسط عفونت پدید نمی آید.
چه کسی مستعد ابتلا به کورک است؟
هر کسی می تواند به کورک مبتلا شود. به هرحال مردم با بیماری های جدی یا داروهایی که سیستم ایمنی بدن را مختل می کنند، بیشتر مستعد ابتلا به کورک می شوند. در مقابل این بیماری هایی که با سیستم ایمنی مختل می شوند، دیابت و مشکلات کلیوی هستند. بیماری هایی مثل هایپوگاماگلوبولینمیا که با اختلالات سیستم ایمنی مرتبط است، می تواند مستعد ابتلا به این کورک ها باشد. بسیاری از این داروها می توانند سیستم ایمنی نرمال را سرکوب کرده و ریسک ابتلا به کورک را افزایش دهند. این داروها شامل داروهای کورتیزول و داروهایی که برای شیمی درمانی و سرطان استفاده می شود، می باشند.
درمان
بیشتر این کورک ها به راحتی در خانه درمان می شوند. در حالت ایده آل، می توانید به محض آن که کورک را تشخیص دادید، درمان را آغاز کنید و از عوارض جدی بعد از آن جلوگیری کنید. اولین درمان برای بیشتر کورک ها استفاده از گرماست.
معمولاً کمپرس آب گرم نیز کمک کننده است. این کمپرس آب گرم جریان خون محیط را افزایش داده و اجازه می دهد بدن با عفونت ها بجنگد و آنتی بادی فراهم کند، و نهایتاً سلول های سفید خون را به محل عفونت انتقال دهد. این کورک ها را با سوزن نترکانید. چون معمولاً عفونت را تشدید می کنند.
آیا باید آب آنها خالی شود؟
تا زمانی که این کورک ها کوچک و سفت باشد، ترکاندن و خارج کردن آب آن ها صحیح نیست حتی اگر این ناحیه دردناک باشد، به هرحال وقتی کورک نرم می شود یا تبدیل به جوش چرک دار می گردد می تواند آماده شود تا آب آن کشیده شود. وقتی آب آن خالی شود، از درد آن رهایی پیدا می کنید. بیشتر کورک های کوچک مثل آن هایی که دور مو تشکیل می شوند، با ابزار گرمایشی آب شان تخلیه می شود. در این شرایط احتیاج است کورک بزرگ توسط یک متخصص بهداشت درمان شود. اغلب این کورک های بزرگ تر شامل چندین جوش بوده که باید آب آن ها خالی شود.
چرا کورک ها دوباره برمی گردند و درمان نمی شوند؟ (عود کردن کورک ها)
وقتی کورک ایجاد شد، احتمالاً دوباره عود می کند. حدود ۱۰ درصد مردم که کورک دارند در طول یک سال دوباره به کورک مبتلا می شوند. بعضی افراد از کورک های عود شده رنج می برند. درمان های خانگی و داروهای بدون تجویز احتمالاً برای این گونه مشکلات پوستی کافی نیستند. آنتی بیوتیک های تجویز شده برای متوقف کردن باکتری استاف کاربرد دارند. مخصوصا اگر پوست اطراف کورک عفونت کرده باشد.
پزشک شما آنتی بیوتیک هایی را تجویز می کند. به هر حال آنتی بیوتیک ها همیشه مفید نیستند. آنتی بیوتیک ها با سوراخ کردن دیواره بیرونی کورک مشکل دارند. آن ها اغلب کورک را بدون خالی کردن آب داخل کورک و اعمال جراحی اضافی درمان نمی کنند. در بیشتر موارد، شکاف دادن و خارج کردن آب کورک کافی بوده وعفونت را درمان می کند.
چه زمانی باید به دنبال مراقبت های پزشکی بروید؟
باید با پزشک خود تماس بگیرید و اقدامات پزشکی انجام دهید اگر:
- کورک روی صورت، نزدیک ستون فقرات و مقعد قرار گرفته باشد
- کورک بزرگ تر شده باشد
- درد شدیدی داشته باشد
- تب داشته باشید
- پوست اطراف کورک قرمز شود یا خطوط قرمزی روی آن پدیدار شود
- درد قلبی، دیابت و مشکلات سیستم ایمنی داشته باشید و یا از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف کنید و کورک ایجاد شود
- بعد از ۵ تا ۷ روز درمان خانگی کورک درمان نشود
- بعد از چندین ماه کورک های بسیار زیادی ایجاد شود.
برای جلوگیری از بروز آن چه کاری انجام دهیم؟
بهداشت و استفاده منظم از صابون های ضد باکتریایی می تواند به جلوگیری از باکتری و ایجاد آن روی پوست کمک کند. این موضوع شانس عفونت کردن فولیکول های مو را کاهش می دهد و از ایجاد کورک ها جلوگیری می کند. پزشک بهداشت شما احتمالاً تمیز کننده هایی مثل hibiclens برای کاهش باکتری های پوستی پیشنهاد می کند.
برای جلوگیری از کورک های جدی تر و بیشتر چه کنیم؟
کیست های پیلونیدال می تواند توسط جلوگیری از فشار مستقیم و خراشیدن یا ترکاندن سطح باسن هنگامی که فولیکول مو متورم شده است، از بین برود. تمیز کردن آن با استفاده منظم از صابون با آب گرم و خشک کردن آن مفید و کاربردی خواهد بود.
برای آکنه، هیدرآدنیت چرکی، آنتی بیوتیک ها و مواد ضد التهابی شبیه کورتیکوکورتیزول برای دوره طولانی لازم بوده تا از تشکیل آبسه و عود آن جلوگیری کند. سرانجام بعضی اوقات جراحی نیاز هست.
مخصوصا برای هیدرآدنیت چرکی یا کیست های پیلونیدال جراحی احتیاج است که عود نکنند. برای کیست های پیلونیدال قسمت خارجی کیست را خارج می کنند تا کورک را تمیز کنند. برای هیدرآدنیت چرکی درگیری بیشتری برای درمان کورک توسط جراحی پلاستیک انجام می شود.
