علائم پوکی استخوان در زنان (Osteoporosis) مخفی است. بیشتر زنان زمانی که دچار شکستگی استخوان می‌شوند، به وجود این بیماری پی می‌برند. پوکی استخوان در هر سنی ممکن است بروز کند، اما افزایش سن ریسک آن را بیشتر خواهد کرد. بیشتر زنان در سنین یائسگی (Menopause) با این خطر مواجه هستند. در طی دوران پیش یائسگی و یائسگی سطح استروژن (Estrogen) روند کاهشی دارد. این تغییر هورمونی زمینه را برای پوکی استخوان فراهم میکند. در این مقاله شایع‌ترین علائم پوکی استخوان در زنان را مطالعه می‌کنید.
مهم‌ترین علائم پوکی استخوان در زنان چیست؟
از رایج‌ترین علائم پوکی استخوان در زنان جوان و میانسال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش قد (Loss of Height)
علائم پوکی استخوان در ستون فقرات اغلب خود را با کاهش قد نشان می‌دهد. البته این کاهش قد به تدریج ایجاد می‌شود و ارتباط بسیار نزدیکی با شکستگی فشاری مهره‌های ستون فقرات (compression fractures) دارد. پوکی استخوان در زنان باعث ضعف و شکنندگی استخوان‌های ستون مهره‌ها می‌شود؛ یعنی تراکم و استحکام بافت استخوان به شکل قابل توجهی کاهش پیدا میکند. به همین دلیل کوچک‌ترین ضربه و فشار منجر به آسیب آنها خواهد شد.
فعالیت‌های روزمره مانند بلند کردن اجسام، خم شدن یا حتی سرفه کردن زمینه را برای شکستگی فشاری مهره‌های ستون فقرات فراهم می‌کنند. بهترین دکتر ارتوپد تهران برای درمان و کنترل این آسیب از راه‌کارهایی مانند دارو درمانی، فیزیوتراپی و تجویز بریس (Brace) برای حمایت از ستون فقرات استفاده میکند. بریس کمر یا ارتز (Orthosis) از تجهیزات پزشکی هستند که در حفظ ساختار ستون فقرات کاربرد دارند.
کمردرد (Back Pain)
علائم پوکی استخوان در کمر معمولا به شکل درد در این ناحیه خود را نشان می‌دهد. علت بروز کمر درد در زنان مبتلا به پوکی استخوان به شکستگی‌های فشاری در ستون مهره‌ها مربوط است. بیماران این درد را به صورت تیز و کوبنده توصیف می‌کنند که می‌تواند خفیف یا شدید باشد. این درد موضعی است و در اطراف مهره‌هایی حس می‌شود که دچار شکستگی و فروپاشی شده‌اند. این نوع کمر درد با انجام فعالیت‌هایی مانند بلند کردن اجسام یا خم شدن به سمت جلو بیشتر حس می‌شود. شدت درد به فاکتورهایی مانند میزان فروپاشی مهره‌های کمر و فشردگی عصب بستگی دارد. در این شرایط عضلات اطراف ستون فقرات نیز به این درد پاسخ می‌دهند و دچار اسپاسم می‌شوند. این مشکل نیز به تشدید کمردرد در زنان مبتلا به پوکی استخوان کمک میکند.
پزشک متخصص ارتوپد برای کنترل بیماری داروهایی مانند بیس‌فسفونات‌ها (Bisphosphonates) را تجویز میکند. این دارو منجر به تقویت استخوان‌ها می‌شود، با این حال عوارض جانبی خود را دارد. مثلا ممکن است باعث درد عضلانی و مفصلی شود. در چنین شرایطی لازم است با بهترین دکتر مغز و اعصاب تهران نیز مشورت داشته باشید.
شکنندگی استخوان‌ها (Fractures)
علائم شکستگی پوکی استخوان در زنان می‌تواند خود را با شکنندگی استخوان‌ها به ویژه در ناحیه لگن، ستون فقرات و مچ دست نشان دهد. البته زمانی متوجه آن می‌شوید که استخوان‌ها به دلیل سقوط یا فشار جزیی تحت فشار قرار می‌گیرند و آسیب می‌بینند. در حالت عادی این نوع سقوط‌ها نمی‌توانند باعث شکستگی‌های جدی در استخوان‌های بدن شوند، اما زنانی که به پوکی استخوان مبتلا هستند دچار آسیب شدید و جدی خواهند شد. پوکی استخوان سطح مواد معدنی در استخوان‌های بدن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل یکپارچگی و تراکم استخوان‌ها از بین می‌‌رود و آنها مستعد شکستگی می‌شوند.
تغییر وضعیت بدنی (Change in Posture)
علائم پوکی استخوان می‌تواند با تغییر وضعیت بدن و ستون مهره‌ها همراه باشد. در این حالت ستون مهره‌ها در ناحیه فوقانی به سمت جلو متمایل می‌شود و اصطلاحا منجر به بروز قوز (کیفوز، Kyphosis) خواهد شد. علت بروز این عارضه نیز به شکستگی‌های فشاری مهره‌های ستون فقرات بازمی‌گردد. شکستگی‌های جزیی و متعدد تراز ستون مهره‌ها را تغییر می‌دهند و در طولانی مدت زمینه را برای بروز قوز در بیماران مهیا می‌کنند.
علاوهبراین کیفوز باعث عدم تعادل عضلانی می‌شود، یعنی به دلیل تغییر وضعیت ستون فقرات بعضی از عضلات بیش‌از‌حد مورد استفاده می‌گیرند. این امر باعث بی‌تحرکی عضلات دیگر و ضعیف شدن آنها می‌شود. این عدم تعادل عضلانی نیز می‌تواند برای زنان مبتلا به پوکی استخوان آزار‌دهنده باشد.
از دست دادن دندان
پوکی استخوان در زنان فقط منجر به کاهش تراکم استخوان‌های پا، دست و یا مهره‌های ستون فقرات نمی‌شود، بلکه همه استخوان‌های بدن از جمله فک را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. با تضعیف استخوان فک، ثبات دندان‌ها نیز به خطر می‌افتد، به همین دلیل این بیماران از دست دادن دندان را تجربه خواهند کرد. همچنین پوکی استخوان ریسک بروز بیماری‌های پریودنتال (Periodontal disease) را نیز افزایش می‌دهد. منظور از بیماری‌های پریودنتال، عفونت باکتریایی است که منجر به التهاب لثه می‌شود.
آیا شکستگی ناخن از علائم اولیه پوکی استخوان در زنان است؟
شکنندگی ناخن‌ها به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده پوکی استخوان در زنان باشد. این بیماری رشد ناخن‌ها را کُندتر خواهد کرد و به همین دلیل زمینه را برای آسیب آنها مهیا میکند. با این حال فاکتورهایی مانند کمبود مواد مغذی مانند بیوتین (ویتامین B7) و آهن در حفظ سلامتی ناخن‌ها موثر هستند.
آیا پوکی استخوان در زنان باعث کاهش قدرت آنها می‌شود؟
بله. یکی از علائم اولیه پوکی استخوان در زنان کاهش قدرت و توانایی آنهاست. مثلا ممکن است در باز کردن درب قوطی به مشکل برخورد کنند، در حالیکه در گذشته با چنین مشکلی مواجه نبوده‌اند.
بهترین راه برای پیشگیری علائم پوکی استخوان در زنان چیست؟
پزشکان متخصص ارتوپد انجام آزمایش تراکم استخوان (Bone Density Testing) را به عنوان موثرترین راه برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام پوکی استخوان در زنان توصیه می‌کنند. نتایج این آزمایش میزان تراکم مواد معدنی استخوان‌ها را بررسی میکند. برای انجام این آزمایش به آمادگی خاصی نیاز ندارید. مدت زمان آن نیز چیزی حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه است.
علاوهبراین پزشکان تغییر سبک زندگی مانند داشتن رژیم غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین D و داشتن برنامه ورزشی منظم را در پیشگیری از این بیماری موثر می‌دانند.
اگر در این زمینه به راهنمایی و مشاوره نیاز دارید، می‌توانید از طریق خدمات آنلاین سلامت برای دریافت نوبت مشاوره آنلاین پزشکی اقدام کنید. همچنین این فرصت را خواهید داشت تا از بهترین پزشکان متخصص ارتوپدی در تهران نوبت ویزیت آنلاین بگیرید.
