با توجه به اهمیت سلامت دهان و دندان در بهبود وضعیت سلامت جامعه، پویش ملی سلامت دهان و دندان در بازه زمانی ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شود. در اینجا، به راهکارهای ارتقای سلامت دهان و دندان مادران باردار، که یکی از مهم‌ترین گروه‌های مراقبتی در این زمینه هستند، پرداخته می‌شود.

سلامت دهان و دندان

سلامت دهان و دندان در سلامت عمومی و ارتقای کیفیت زندگی نقش به سزایی دارد. تغییرات هورمونی دوران بارداری موجب تغییراتی از جمله پرخون شدن لثه ها و در بعضی مواقع ویار حاملگی می شود. اسیدی شدن محیط دهان در پی استفراغ ناشی از ویار حاملگی، تمایل به مصرف تنقلات ترش (اسیدی) یا حاوی مواد قندی، خطر پوسیدگی دندان را در این دوران افزایش می دهد.

مشکلات دندانی و بیماری های بافت های اطراف دندان هم بر سلامت مادر و هم بر سلامت جنین و سلامت نوزاد تأثیر می گذارد. یافته ها نشان می دهد بیماری بافت های اطراف دندان در بارداری می تواند افزایش احتمال زایمان زودرس (تولد نوزاد نارس)، افزایش احتمال تولد نوزاد با وزن کمتر از دو هزار و 500 گرم و افزایش احتمال پرفشاری خون در بارداری (پره ‌اکلامپسی) را به همراه داشته باشد.

بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت مستمر در دوران بارداری به ویژه در صورت وجود عوامل زمینه ای در مادر مانند ابتلا به دیابت، راهکار ساده و موثری در تامین سلامت دهان و دندان است. این موارد شامل مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید دو بار در روز و هر بار به مدت دست کم چهار دقیقه، استفاده از نخ دندان و استفاده از دهانشویه های مجاز در بارداری است. همچنین رعایت رژیم غذایی مناسب، به صورت استفاده از رژیم غذایی متعادل حاوی انواع مواد مغذی مانند کلسیم، ویتامینC، ویتامین D و پرهیز از مصرف بیش از حد مواد قندی نیز احتمال مشکلات دهان و دندان را طی بارداری کاهش می دهد.

سلامت دهان و دندان

ارزیابی وضعیت دهان و دندان قبل از بارداری و نیز طی بارداری در زمان دریافت مراقبت های بهداشتی از نظر وجود جرم، پوسیدگی، التهاب لثه، عفونت دندانی و آبسه امری ضروری است. درمان بیماری های دهان و دندان با نظر دندانپزشک منعی در بارداری ندارد.

در دوران بارداری، مراقبت های دهان و دندان در هفته های 6-10، 16-20 و 24-30 بارداری انجام می شود و در صورت نیاز به خدمات دندانپزشکی، مادر به دندانپزشک ارجاع می شود. انجام مراقبت دهان و دندان 30-42 روز پس از زایمان نیز ضروری است.

«هاجر طالبانفرد»، کارشناس سلامت دهان و دندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز